ျမန္မာ့စီးပြားေရး အရိွန္အဟုန္တိုးတက္ရန္ ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္မ်ား

ကမၻာေပၚမွာ စီးပြားေရး ဖြံ႕ၿဖိဳးမႈႏႈန္း အျမန္ဆန္ဆံုး စာရင္းဝင္ ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ အမ်ိဳးသားဒီမိုကေရစီအဖြဲ႕ခ်ဳပ္ (ဒီခ်ဳပ္) အာဏာရလာ တာ တစ္ႏွစ္ ျပည့္ေျမာက္ခဲ့ပါၿပီ။ ဒါေပမဲ့ အခုအခ်ိန္ထိေတာ့ စီးပြားေရးနဲ႔
ပတ္သက္လုိ႔ စည္းမ်ဥ္းေတြ၊ သတ္မွတ္ခ်က္ေတြ နားလည္ရ ခက္ေလာက္ေအာင္ ႐ႈပ္ ေထြးေနဆဲ ျဖစ္သလို ေခတ္နဲ႔အညီ ေျပာင္းလဲျပင္ဆင္မႈေတြလည္း အသည္းအသန္ လိုအပ္ေနပါတယ္။

ကုမၸဏီလုပ္ငန္းေတြကို စီမံႀကီးၾကပ္တဲ့ ဥပေဒေတြက ၁၉၄၈လြတ္လပ္ေရးမရခင္ ၿဗိတိသွ်ကိုလိုနီေခတ္က ေရးသားထားတာ ေတြပါ။ အေကာက္ခြန္လုပ္ထံုး လုပ္နည္းေတြကလည္း စာရြက္ ေတြေပၚ အေျခခံလည္ပတ္ေနဆဲ ျဖစ္ပါတယ္။ မီးျပတ္တာက ခဏခဏပါ။ အထူးသျဖင့္ ပူျပင္း ေျခာက္ေသြ႕တဲ့ ေႏြရာသီမွာ ပိုအျဖစ္မ်ားပါတယ္။ ဘဏ္စနစ္က ထိလြယ္ရွလြယ္ ရွိလြန္းေနၿပီး ပိုမိုအားေကာင္းတဲ့စီမံႀကီးၾကပ္မႈ ေတြ အေရးတႀကီး လိုအပ္ေနပါတယ္။ ဒါေတြ အကုန္လံုးတကယ္ ျဖစ္ပ်က္ေနတာပါ။

အစိုးရသစ္ ရင္ဆိုင္ရမယ့္ကိစၥ၊ ေတြ႕ရမယ့္ ကိစၥေတြကဒီခ်ဳပ္အေပၚ ျပည္သူေတြရဲ႕ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္နဲ႔အၿပိဳင္ ႀကီးမားလြန္းေနပါတယ္။ ျမန္မာျပည္သူေတြဟာ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈေတြကို ေမွ်ာ္လင့္ၿပီး ေရြးေကာက္ပြဲမွာ ညီညီၫြတ္ၫြတ္ မဲေပးခဲ့တာေၾကာင့္ဒီခ်ဳပ္က ေတာင္ၿပိဳကမ္းၿပိဳ ရလဒ္နဲ႔ ေအာင္ပြဲခံခဲ့တာျဖစ္ပါတယ္။ စီးပြားေရးအသိုက္အဝန္းနဲ႔ ဆက္ႏႊယ္ေနသူေတြကေတာ့ အစိုးရရဲ႕စီးပြားေရး ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈ လုပ္ငန္းစဥ္ေတြကို သာမန္ျပည္သူ ေတြထက္ အေလးထား ေစာင့္ၾကည့္ေနၾကပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ဒီခ်ဳပ္ရဲ႕ အာဏာသက္တမ္း ငါးႏွစ္မွာ ပထမတစ္ႏွစ္ ကုန္ဆံုးသြားတဲ့ အခ်ိန္ထိေတာ့ စီးပြားေရး နယ္ပယ္သားေတြအျမင္မွာ ရလဒ္ေတြကေရာေထြးေနဆဲလုိ႔ ဆိုတယ္။ ဒါဟာ အေကာင္းအျမင္ဆံုး ႐ႈေထာင့္ကေနေပးထားတဲ့ မွတ္ခ်က္ပါ။

ျမန္မာႏုိင္ငံဟာ ေရရွည္တိုးတက္မႈ အလားအလာေကာင္း ေတြ ပိုင္ဆိုင္ထားတဲ့ စီးပြားေရး နယ္ပယ္တစ္ခုျဖစ္ၿပီး အဲဒီတိုး တက္မႈ ျဖစ္ႏုိင္ေျခေတြကို လက္ေတြ႕ဖန္တီးေပးဖုိ႔က အစိုးရရဲ႕ တာဝန္ပဲလုိ႔ Caterpiller ေဆာက္လုပ္ေရး ပစၥည္းေတြကို ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ ကိုယ္စားလွယ္ယူ ေရာင္းခ်ေန တဲ့ ျမန္ေရႊျပည္ကုမၸဏီဥကၠ႒ဦးခင္ေမာင္ဝင္းက ေျပာပါတယ္။ဒါေပမဲ့ ပုဂၢလိက စီးပြားေရးလုပ္ငန္းေတြက ေမွ်ာ္လင့္ထားတဲ့ တိုး တက္မႈ အေနအထားနဲ႔ အစိုးရရဲ႕ လက္ရွိျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈ လုပ္ ငန္းစဥ္ေတြၾကား ကြာဟခ်က္ ႀကီးမားေနတာက စိုးရိမ္စရာ ျဖစ္ေန ေၾကာင္း သူက ဆိုတယ္။

ရန္ကုန္က ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈ ကုမၸဏီ Sandanilaရဲ႕ မန္ေနဂ်င္းဒါ႐ိုက္တာေဒၚသီရိသန္႔မြန္ကေတာ့ လက္ရွိအစိုးရဟာ ဆယ္စုႏွစ္အေတာ္မ်ားမ်ား အသားက်ေနခဲ့တဲ့ စီမံခန္႔ခြဲမႈ အမွားအယြင္းေတြကို လုိက္လံျပင္ဆင္ရင္း ႐ုန္းကန္ေနရတယ္လုိ႔ စာနာစကား ေျပာပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ အစိုးရရဲ႕ကနဦးအဆင့္ လုပ္ေဆာင္မႈေတြ ကအားရစရာ အရိပ္အျခည္မရွိေသးတာကို လက္ခံရမွာျဖစ္ ေၾကာင္းနဲ႔ အစိုးရက စီးပြားေရးက႑အေပၚ အာ႐ံုစိုက္မႈ ေခါင္းပါးေနမလားဆိုတာကို ေတြးေတာစိုးရိမ္မိေၾကာင္းလည္း ေဒၚသီရိသန္႔မြန္ကဝန္ခံခဲ့ပါတယ္။

အေရးပါတဲ့ ႐ုပ္ပိုင္းနဲ႔ လူမႈ ေရးနယ္ပယ္ေတြနဲ႔ အေျခခံအေဆာက္အအံုေတြမွာ မွန္ကန္သင့္ေတာ္တဲ့ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏံွမႈေတြ တိုးပြားလာဖို႔ဆိုရင္ ပံုမွန္တိုးတက္မႈ ရွိေနဖို႔ မျဖစ္မေနလိုအပ္ေၾကာင္း၊ ဒါေပမဲ့ ျမန္မာႏုိင္ငံဟာ ဆယ္စုႏွစ္ ေပါင္းမ်ားစြာ ဖိႏွိပ္ခံေနရတဲ့ ဒဏ္ကေန ႐ိုး႐ိုးရွင္းရွင္းေလး လြတ္ေျမာက္လာတာ မဟုတ္ဘူးဆိုတာကို လူေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားက ေမ့ေနၾကေၾကာင္း၊ လက္ရွိႀကံဳေနရတာဟာ အရင္ဆိုဗီယက္ယူနီယံက ခြဲထြက္လာတဲ့ ႏုိင္ငံေတြ ျဖတ္သန္းခဲ့ရတဲ့ စပ္ကူးမပ္ကူး စီးပြားေရးပံုစံမ်ိဳးျဖစ္ေနေၾကာင္းလည္း သူကမွတ္ခ်က္ေပးပါတယ္။ စီးပြားေရးနဲ႔ပတ္ သက္ၿပီး မွန္မွန္ကန္ကန္စီမံခန္႔ခြဲ မႈ မလုပ္ႏုိင္ရင္ေတာ့ တစ္ႏုိင္ငံလံုး ေမွ်ာ္လင့္လိုလားခဲ့ၾကတဲ့ ႏုိင္ငံေရးလြတ္လပ္ခြင့္ဆိုတာ သက္တမ္းၾကာၾကာ မခံတဲ့အေျခအေန ျဖစ္သြားႏုိင္တယ္လုိ႔လည္း ေဒၚသီရိသန္႔မြန္က သံုးသပ္ပါတယ္။

ရန္ကုန္စေတာ့ေစ်းကြက္မွာ ပထမဆံုး စာရင္းသြင္းခဲ့တဲ့ FirstMyanmar ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈ ကုမၸဏီရဲ႕ ဥကၠ႒ျဖစ္သူ ဆာဂ်ီပြန္းက အစိုးရရဲ႕ ပထမသက္တမ္း တစ္ႏွစ္အတြင္းက႑အလိုက္ စီမံေဆာင္

ရြက္မႈ အပိုင္းေတြကို အကဲျဖတ္ၾကည့္ရင္ ေရွ႕ဆက္ေစာင့္ၾကည့္သင့္္တယ္ဆိုတာမ်ိဳးထက္ မပိုေသးဘူးလို႔ ခံစားမိေၾကာင္း ေျပာပါတယ္။ ျမန္မာႏုိင္ငံရဲ႕ စီးပြားေရး တိုးတက္မႈ အရွိန္အဟုန္နဲ႔ ဘက္ ေပါင္းစံုက ထင္ထင္ရွားရွား တြန္း အားေပးမႈေတြအရ လက္ရွိထက္ အမ်ားႀကီး ပိုေကာင္းႏုိင္ေျခမ်ိဳး ေမွ်ာ္လင့္ခဲ့ေၾကာင္းသူကဆိုတယ္။

ဒီခ်ဳပ္ဟာ ထိလြယ္ရွလြယ္ စီးပြားေရး အေျခအေနမ်ိဳးနဲ႔အတူ ႐ႈပ္ေထြးလြန္းတဲ့ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးလုပ္ငန္းစဥ္ကိုပါ ဆက္ခံတာဝန္ယူခဲ့ ရပါတယ္။ ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ တိုင္းရင္းသား လက္နက္ကိုင္တပ္ဖြဲ႕ေတြနဲ႔ အစိုးရၾကား ဆယ္စုႏွစ္ခုနစ္ခုေလာက္ ျပည္တြင္းပဋိပကၡ

ေတြ ျဖစ္ပြားေနတာကို အဆံုးသတ္ ဖို႔ ဒီခ်ဳပ္က ႀကိဳးစားေနပါတယ္။ ျမန္မာအစိုးရေခါင္းေဆာင္ ေဒၚ ေအာင္ဆန္းစုၾကည္ အဓိကအားစိုက္တဲ့ အပိုင္းကလည္း အမ်ိဳးသားရင္ၾကားေစ့ေရး ျဖစ္ပါတယ္။

‘‘စီးပြားေရးဟာ အစိုးရရဲ႕ ဦးစားေပး သတ္မွတ္ခ်က္ မဟုတ္တာ ရွင္းပါတယ္’’လုိ႔ Delta CapitalMyanmarရဲ႕ Managing Partner နစ္ခ္ပါဝဲလ္က ေျပာပါတယ္။ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈ အသစ္ေတြနဲ႔ ပတ္သက္ရင္ အဆင့္တိုင္းမွာ မေရရာမေသခ်ာမႈေတြကို ျမင္ေနရေၾကာင္းလည္း သူက Nikkei Asian Reviewကို မွတ္ခ်က္ေပးခဲ့တယ္။ ပါဝဲလ္က စီးပြားေရး ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈမွာ တိုးတက္မႈ အလားအလာ တခ်ိဳ႕ ရွိလာေပမယ့္ ဥပေဒသတ္ မွတ္ခ်က္ေတြ ေျပာင္းလဲေရး အပါအဝင္ အေရးအႀကီးဆံုးက႑ေတြမွာေတာ့ ဒီထက္ပိုၿပီး အားစိုက္ဖို႔ လိုေနေၾကာင္းေျပာပါ တယ္။

‘‘ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏံွမႈဆိုင္ရာ စည္း မ်ဥ္းဥပေဒေတြကို ေခတ္နဲ႔အညီ ရွင္းလင္းတိက်ေအာင္ ေျပာင္းလဲ ျခင္းဟာ ႏိုင္ငံျခားရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏံွမႈ ေတြ ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ တိုးပြားျမင့္ တက္လာေစဖုိ႔ အရမ္းအေရးႀကီးပါတယ္’’လုိ႔
လည္း ပါဝဲလ္က သံုးသပ္ခဲ့တယ္။ ဥပေဒသစ္ဟာ ႏိုင္ငံျခားရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံသူေတြက ျမန္မာကုမၸဏီတစ္ခုရဲ႕ ရွယ္ယာ ၃၅ ရာခုိင္ႏႈန္းထိ ပိုင္ဆိုင္ေရးကို တရားဝင္ခြင့္ျပဳလာဖို႔ ေတာင္းဆိုမႈေတြရွိေနတယ္။ လတ္တေလာမွာ ေတာ့ ႏိုင္ငံသားပိုင္လုိ႔ သတ္မွတ္ထားတဲ့ ကုမၸဏီတစ္ခုဟာ ႏုိင္ငံသားပိုင္ဆိုင္မႈ ၁၀၀ ရာခုိင္ႏႈန္း ရွိရမွာပါ။

အဲဒီအေျခအေနကို ေျပာင္းလဲႏုိင္ဖုိ႔ ေမွ်ာ္လင့္ေနသူ အမ်ားႀကီးရွိေၾကာင္း ရန္ကုန္က ဥပေဒအႀကံ ေပးကုမၸဏီ VDB-Loiရဲ႕ မိတ္ဖက္တစ္ဦးျဖစ္တဲ့ အက္ဒြင္ဗန္ဒါဘာ ဂန္က ေျပာပါတယ္။ ျမန္မာႏုိင္ငံ မွာ ေလာင္စာလုပ္ငန္း၊ ဟိုတယ္လုပ္ငန္း၊ က်န္းမာေရးေစာင့္ ေရွာက္မႈနဲ႔ အိမ္ၿခံေျမလုပ္ငန္း ေတြမွာ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံဖို႔ စိတ္ဝင္စား မႈေတြ က်ယ္က်ယ္ျပန္႔ျပန္႔ရွိေန တယ္လုိ႔လည္း ဆိုတယ္။

ဆက္သြယ္ေရးလုပ္ငန္းက ေတာ့ ေနာက္ထပ္ႀကီးမားတဲ့ ဧရိယာတစ္ခုပါ။ အစိုးရက ခြင့္ျပဳ ထားတဲ့ ဆက္သြယ္ေရးကုမၸဏီ သံုးခု လုပ္ငန္းလည္ပတ္ေနၿပီး ႏုိင္ငံထဲက ေနရာတခ်ိဳ႕မွာ 4Gကြန္ရက္ အသံုးျပဳခြင့္ေတြ ရရွိေနပါၿပီ။စတုတၳေျမာက္နဲ႔ ေနာက္ဆံုးဆက္သြယ္ေရး ကုမၸဏီအျဖစ္ Mytelက အခုႏွစ္ကုန္ပိုင္းမွာ ေစ်းကြက္ ထဲ ဝင္ေရာက္လာမယ္လုိ႔ ေမွ်ာ္လင့္ရပါတယ္။
‘‘ကြၽန္ေတာ္တုိ႔ အေနနဲ႔ ကိုယ့္လုပ္ငန္းနယ္ပယ္မွာ ေကာင္းမြန္ တဲ့ သက္ေရာက္မႈေတြ ရွိလာဖို႔ ေမွ်ာ္လင့္ထားပါတယ္’’လုိ႔ KBZ Groupရဲ႕ သတင္းအခ်က္အလက္ ဌာနအႀကီးအကဲနဲ႔ KBZ Gatewayရဲ႕ အမႈေဆာင္ခ်ဳပ္ စတီဖိန္လာ ေမာ္ေရာ့စ္က ေျပာပါတယ္။ တစ္

ႏုိင္ငံလံုးကို ဖုိင္ဘာကြန္ရက္ ျဖန္႔ၾကက္ဖုိ႔၊ ပင္မဖိုင္ဘာလမ္းေၾကာင္း ေတြ ပိုၿပီးနယ္က်ယ္လာဖို႔ဟာ စီးပြားေရးလုပ္ငန္းတိုင္းအတြက္ အရမ္းအေရးႀကီးတယ္လုိ႔ တ႐ုတ္ပိုင္ Huawei Technologyရဲ႕ ျမန္မာႏိုင္ငံဆိုင္ရာ အမႈေဆာင္ခ်ဳပ္ဇန္လီမန္းက ဆိုတယ္။ ဒါေပမဲ့ အင္တာနက္ ျမန္ႏႈန္းအတြက္ ေျဖရွင္းမႈေတြနဲ႔ နည္းပညာ ထိုးထြင္းတီထြင္ မႈေတြအရ ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ အားရ စရာ တိုးတက္မႈေတြ ရွိေနတယ္လုိ႔ သူက သံုးသပ္ခဲ့တယ္။

ဒီခ်ဳပ္အစိုးရလက္ထက္မွာ စြမ္းအင္ အေထာက္အပံ့နဲ႔ ပတ္သက္လုိ႔ ပထမဆံုးတင္ဒါေခၚယူ မႈကို ၿပီးခဲ့တဲ့ႏွစ္က ျပဳလုပ္ခဲ့တယ္။ အဲဒီကေန ၃၀၀ မဂၢါဝပ္ ပေရာဂ်က္ ႏွစ္ခုအတြက္ သီးျခား တာဝန္ယူဖို႔ ႏုိင္ငံတကာ ကုမၸဏီ ႏွစ္ခုကို ေရြးခ်ယ္ခဲ့ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ မတ္လ လယ္မွာေတာ့ သေဘာတူစာခ်ဳပ္

မယ့္ကိစၥ ႏွစ္ခုစလံုး ပ်က္ျပယ္သြားျပန္တယ္။ အဓိပၸာယ္ကေတာ့ ရန္ကုန္မွာ ေမွာင္အတိနဲ႔ ေႏြညေတြ ကို ျဖတ္သန္းရဦးမယ့္ သေဘာ ပါပဲ။ စီမံကိန္းအသစ္ေတြနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး တျခားက႑ေတြမွာ လည္း အလားတူပ်က္ကြက္မႈေတြ ေတြ႕ျမင္ေနရဆဲပါ။ ‘‘ေရအရင္း အျမစ္၊ သယ္ယူပို႔ေဆာင္ေရး၊ လမ္းပန္းဆက္သြယ္ေရး အားလံုး မွာ အားရစရာမရွိေသးဘူး’’လုိ႔ ဗန္ဒါဘာဂန္က ဆိုတယ္။

ဘ႑ာေရး က႑မွာလည္းျမန္မာႏုိင္ငံ ဗဟိုဘဏ္ဟာ တိုးတက္မႈေတြ အားနည္းယုတ္ေလ်ာ့ ေနျခင္းအတြက္ ေဝဖန္ျပစ္တင္ မႈေတြကို မွ်ေဝၿပီး ခံယူေနရဆဲပါ။ ဒီခ်ဳပ္အာဏာမရခင္ ႏွစ္လေလာက္အလို ၂၀၁၆ အေစာပိုင္း တုန္းက ဘ႑ာေရးဆုိင္ရာ ဥပေဒ သစ္တစ္ရပ္ကို အတည္ျပဳ ျပ႒ာန္းခဲ့တယ္။ အက်ိဳးဆက္အေနနဲ႔ဗဟိုဘဏ္ဟာ လိုအပ္တဲ့ ကိုင္ တြယ္ၾကပ္မတ္မႈေတြကို တိုးျမႇင့္ ေဆာင္ရြက္ႏုိင္ဖုိ႔ လုပ္ပိုင္ခြင့္ ပို က်ယ္ျပန္႔လာပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ တစ္ႏွစ္ေက်ာ္ ၾကာၿပီးတဲ့ထိ အမွန္တကယ္လိုအပ္တဲ့ အေျပာင္းအလဲေတြအတြက္ ေဆြးေႏြးဖို႔၊စည္းမ်ဥ္းသစ္ အေျပာင္းအလဲေတြ အတြက္ လမ္းျပေျမပံုေတြ အသိေပးထုတ္ျပန္ဖို႔ ဘာမွရွိမလာေသးဘူးလို႔ AYA ဘဏ္ရဲ႕ ဘ႑ာေရးအရာရွိခ်ဳပ္ ေအဇင္းမ္အက္ဇီမူဒင္ က ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။

Yoma ဘဏ္ရဲ႕ အမႈေဆာင္ ခ်ဳပ္ ဟားလ္ေဘာ့ခ်္ရွားကလည္း ဘ႑ာေရးစနစ္ရဲ႕ ႀကံ႕ခိုင္အား ေကာင္းမႈကို ဆန္းစစ္ေရးဟာ အမွန္တကယ္လိုအပ္ေၾကာင္း ေထာက္ခံပါတယ္။ ေစ်းကြက္ကို ပိုၿပီး အားေကာင္းေကာင္း ေမာင္းႏွင္ႏုိင္ဖုိ႔အတြက္ ဘဏ္ေတြမွာေခ်းေငြအတြက္ အတိုးႏႈန္းကန္႔ သတ္ခ်က္ က်ပ္က်ပ္တည္းတည္း သတ္မွတ္ထားမႈမိ်ဳးကို ဖယ္ရွားေစလိုေၾကာင္း သူကေျပာပါတယ္။ အစိုးရဟာ လက္ရွိထက္ ပိုၿပီး တိုးတက္ေစမယ့္ အေျပာင္းအလဲအ မ်ားအျပားကို နည္းမွန္ လမ္းမွန္ ေဆာင္ရြက္ႏုိင္စြမ္း ရွိေနဆဲလို႔ ယံုၾကည္ေၾကာင္းလည္း ေဘာ့ခ်္ရွားက ဆိုတယ္။

လိုအပ္ခ်က္ေတြ တသီတတန္းႀကီး ရွိေနတဲ့တိုင္ အစိုးရ အေနနဲ႔ ပိုေကာင္းမြန္တဲ့ အေျခအေနမ်ိဳး ေဖာ္ေဆာင္ျပလာမယ္လုိ႔ အေကာင္းျမင္ ေမွ်ာ္လင့္သူေတြ လည္း ရွိပါေသးတယ္။

‘‘ကြၽန္ေတာ့္ အျမင္အရေတာ့ အစိုးရရဲ႕ အဆင့္အျမင့္ဆံုး အရာရွိေတြအေနနဲ႔ လက္ရွိအေနအထား မွာ ေႏွာင့္ေႏွးၾကန္႔ၾကာမႈေတြ ရွိေနေသးတဲ့ ေနာက္ခံအေၾကာင္း ရင္းေတြကို သတိျပဳမိမယ္ဆိုရင္ ျမန္ႏိုင္သမွွ် အျမန္ဆံုး ျပင္ဆင္ခ်ဥ္းကပ္မႈေတြ လုပ္ေဆာင္လာႏုိင္ မွာပါ’’လုိ႔ First Myanmar ရဲ႕ဥကၠ႒ပြန္းက ေျပာၾကားသြားခဲ့ပါ တယ္။

Credit: 7Daydaily