၂၀၁၁ တြင္ စစ္တပ္မွ တိုက္႐ိုက္အုပ္ခ်ဳပ္မႈကို ႐ုပ္သိမ္းခဲ့ျပီးေနာက္ တိုင္းျပည္စီးပြားေရးျပန္လည္ ဦးေမာ့လာနိုင္ေရး နည္းလမ္းမ်ားကိုလည္း စဥ္းစားခဲ့ၾကရာနည္းလမ္းတရပ္မွာ အထူးစီးပြားေရးဇုန္မ်ားတည္ ေဆာက္ျခင္းျဖစ္သည္။ ဤသို႔ျဖင့္ ေက်ာက္ျဖဴ-ထား၀ယ္နွင့္သီလ၀ါစသည့္ အထူးစီးပြားေရးဇုန္ ၃ ခုကို အေကာင္အထည္ေဖာ္ရန္ ၂၀၁၀ေရြးေကာက္ပဲြအလြန္ ၅ နွစ္သက္တမ္း အစိုးရတာ၀န္ယူခဲ့သည့္ သမၼတ ဦးသိန္းစိန္အစိုးရက ျပင္ဆင္ခဲ့သည္။ သို႔ေသာ္ေက်ာက္ျဖဴႏွင့္ ထား၀ယ္အထူးဇုန္တို႔မွာ အေကာင္အထည္ ေပၚရန္ေႏွာင့္ေနွးၾကန္႔ၾကာလ်က္ရိွသည္။ သီလ၀ါမွာ ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ ပထမဦးဆံုးေပၚထြက္လာေသာ အထူးစီးပြားေရးဇုန္ ျဖစ္သည္။
၂၀၁၂ ခုနွစ္ ဧၿပီ ၂၁ ရက္ ဂ်ပန္ႏိုင္ငံ၊ တိုက်ဳိၿမိဳ႕၌က်င္းပခဲ့သည့္ စတုတၳအၾကိမ္ေျမာက္ မဲေခါင္-ဂ်ပန္ ထိပ္သီးအစည္းအေ၀းတြင္ စီးပြားေရး ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ရန္ သမၼတဦးသိန္းစိန္နွင့္ဂ်ပန္၀န္ၾကီးခ်ဳပ္တို႔ ေတြ႕ဆံုေဆြးေႏြးမႈမွ သီလ၀ါအထူးစီးပြားေရးဇုန္ အေကာင္အထည္ေဖာ္ရန္ အစျပဳႏိုင္ခဲ့ျခင္း ျဖစ္သည္။ ၂၀၁၂ ခုနွစ္ ဒီဇင္ဘာ ၂၁ တြင္ သီလ၀ါအထူးစီးပြားေရးဇုန္ ရင္းနီွးတည္ေထာင္ရန္အတြက္ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္မႈ မွတ္တမ္းလႊာကို ျမန္မာ-ဂ်ပန္ နွစ္ဖက္လက္မွတ္ေရးထိုးခဲ့ၾကသည္။
၂၀၁၃ခုနွစ္ ေမ၂၅ ရက္တြင္ သီလ၀ါအထူးစီးပြားေရးဇုန္အေကာင္အထည္ေဖာ္ရန္နားလည္မႈ စာခြ်န္လႊာ (MOU) ကို ျမန္မာ-ဂ်ပန္ လက္မွတ္ေရးထိုးခဲ့သည္။ ၂၀၁၃ ခုနွစ္ ေအာက္တိုဘာ ၂၉ ရက္တြင္ ျမန္မာ-ဂ်ပန္ဖက္စပ္ကုမၸဏီဖဲြ႕စည္းျပီး စီမံကိန္းအေကာင္အထည္ေဖာ္ရန္ သေဘာတူစာခ်ဳပ္ကို ဂ်ပန္ႏိုင္ငံ၊ တိုက်ဳိျမိဳ႕တြင္ လက္မွတ္ေရးထိုးခဲ့သည္။ ၂၀၁၃ ခုနွစ္ ႏို၀င္ဘာ ၃၀ တြင္ သီလ၀ါအထူးစီးပြားေရးဇုန္ ပထမအဆင့္(ဇုန္A)ကိုစတင္ျခင္း အခန္း အနားကိုက်င္းပခဲ့ၿပီး ၂၀၁၄ ခုနွစ္ ဒီဇင္ဘာ ၁၂ ရက္တြင္ သီလ၀ါအထူး စီးပြားေရးဇုန္သို႔ လာေရာက္ရင္းနီွးျမွဳပ္နံွမည့္သူမ်ားအား လုပ္ငန္းခြင့္ျပဳမိန္႔ေပးအပ္ပဲြအခမ္းအနားက်င္းပခဲ့ေၾကာင္း သတင္းမွတ္တမ္းမ်ားအရ သိရသည္။
သီလ၀ါအထူးစီးပြားေရးဇုန္ကို ဇုန္ A နွင့္ ဇုန္ B ဟူ၍ နွစ္ပိုင္းခဲြကာ အေကာင္အထည္ေဖာ္ခဲ့သည္။ ဇုန္ A ေဖာ္ေဆာင္မႈတြင္ အဆင့္ ၁၂ ႏွင့္ လူမႈေနထိုင္ရာႏွင့္ စီးပြားေရးဆိုင္ရာ အစိတ္အပိုင္းေဖာ္ေဆာင္မႈ
မွာျပီးစီးခဲ့ျပီး ၂၀၁၅ ခုနွစ္ စက္တင္ဘာ ၂၃ တြင္ လုပ္ငန္းမ်ား စတင္လည္ပတ္လ်က္ရိွေၾကာင္း၊ ၂၀၁၆ ခုနွစ္ မိုးရာသီ အကုန္တြင္ အဆင့္ ၂ ျပီးစီးရန္ လုပ္ေဆာင္လ်က္ရိွေၾကာင္း၊ ဇုန္ B ေဖာ္ေဆာင္မႈအား ၂၀၁၆ ခုနွစ္ ႏို၀င္ဘာတြင္ စတင္ေဆာင္ရြက္သြားမည္ျဖစ္ေၾကာင္း Myanmar Thilawa SEZ Holding Public Limited (MTSH)၏ ၂၀၁၅-၁၆ နွစ္ပတ္လည္ အစီရင္ခံစာ (Annual Report 2015-16)ေဖာ္ျပထားသည္။ သို႔ေသာ္ ဇုန္ B ေဖာ္ေဆာင္ရန္အတြက္ ေဒသခံမ်ားနွင့္ ေျပလည္မႈရရိွေရးမွာ လိုအပ္ခ်က္တရပ္အျဖစ္ ရိွေနသည္။
''တိုင္းေဒသၾကီး အစိုးရသတ္မွတ္တာ သိန္း ၁၀၀၊ developer ေတြဘက္က တိုးေပးတာ ၁၅၀၊ သိန္း ၂၅၀ ေပါ့။ ဒါေပမဲ့ ေဒသခံေတြဘက္က တဦးစ၊ နွစ္ဦးစေတာ့ လက္ခံတယ္လို႔ သိရတယ္။ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားကေတာ့ လက္မခံၾကဘူး။ လက္မခံႏိုင္ဘူးျဖစ္ေနတဲ့အေၾကာင္းကလည္း အခ်က္အလက္တခ်ဳိ႕ရိွတယ္ဗ်။ ဥပမာ တစ္ဧကေပၚမွာ infrastructure ေတြ၊ လမ္းေတြ၊ တံတားေတြ၊ အေျခခံအေဆာက္အဦေတြ ထည့္မယ္။ ထည့္ျပီးေဆာင္ရြက္လိုက္တဲ့အခါမွာ FDI နိုင္ငံျခားရင္းနီွးျမွဳပ္နံွသူေတြကိုငွားမယ္။ ဘယ္ေလာက္ရမယ္၊ တဧကကို ေဒသခံေတြ ဘက္ကသိတယ္။ အဲဒီလို တဧကေပၚမွာ infrastructure ေတြထည့္ျပီးလို႔ရိွရင္ ႏိုင္ငံျခားရင္းႏီွးျမွဳပ္ႏံွသူေတြကိုငွားတဲ့အခါ developer ေတြအေနနဲ႔ သိန္း ၃၅၀၀ ကေန ၄၀၀၀ အထိရတယ္လို႔ သူတို႔ေဒသခံေတြဘက္က သိထားတာ။ သူတို႔ကို ေျမယာေလ်ာ္ေၾကးေပးတဲ့အခါမွာေတာ့ သိန္း ၁၀၀၊ ၂၅၀ ပဲေပးတယ္။ ဒါမမွ်တဘူးလို႔ သူတို႔ရင္ထဲမွာခံစားရတယ္''ဟု အမွတ္(၁)ေက်ာက္တန္းျမိဳ႕နယ္ တိုင္းေဒသၾကီးလႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ ဦးေဇာ္မိုးလြင္က ေဒသခံမ်ားႏွင့္ developer မ်ား အၾကားျဖစ္ေပၚေနသည့္ အေျခအေနကို News Watch သို႔ ရွင္းျပခဲ့သည္။
Myanmar-Japan Thilawa Development (MJTD) ၏ ဇူလိုင္ ၁၈ ရက္ေန႔ထုတ္ျပန္ခဲ့ခ်က္အရ ဇုန္ A အတြင္း ရင္းနီွးျမွဳပ္နံွမႈပမာဏမွာ အေမရိကန္ေဒၚလာ သန္း ၇၆၀ ရိွခဲ့ျပီး ျဖစ္သည္။
ေနာင္ႏွစ္အနည္းငယ္အတြင္း ပိုမိုမ်ားျပားလာမည့္ ရင္းနီွးျမွဳပ္နံွသူမ်ားေၾကာင့္ စုစုေပါင္းရင္းနီွးျမွဳပ္နံွမႈ ပမာဏမွာ အေမရိကန္ေဒၚလာသန္း ၁၀၀၀ ရိွမည္ဟု ေမွ်ာ္မွန္းထားျပီး ျပည္ပသို႔တင္ပို႔ႏိုင္မည့္ ပမာဏသည္ အေမရိကန္ ေဒၚလာသန္း ၃၅၀ ရိွမည္ဟု ေမွ်ာ္မွန္း ထားေၾကာင္း၊ ခြင့္ျပဳျပီးရင္းနီွးျမွဳပ္နံွမႈ အစီအစဥ္မ်ားေၾကာင့္ အလုပ္အကိုင္ ၁၅,၀၀၀ ခန္႔နွင့္ အနာဂတ္တြင္ ေမွ်ာ္မွန္းထားသည့္ ရင္းနီွးျမွဳပ္နံွမႈမ်ားေၾကာင့္ အလုပ္အကိုင္ ၂၈,၀၀၀ မွ ၃၀,၀၀၀ အထိ ဖန္တီးေပးႏိုင္မည္ဟု ေမွ်ာ္မွန္းထားေၾကာင္း၊ ၂၀၁၈ ခုနွစ္တြင္ ဇုန္ A Project ၌ အလုပ္အကိုင္အခြင့္အလမ္း အနည္းဆံုး ၄၀,၀၀၀ ေပးႏိုင္မည္ဟု ေမွ်ာ္မွန္းထားေၾကာင္း MTSH ၏ ၂၀၁၅-၁၆ နွစ္ပတ္လည္ အစီရင္ခံစာတြင္ ေဖာ္ျပထားသည္။
ဇုန္A ကို အက်ယ္အ၀န္း ဟက္တာ ၄၀၀ (ဧက ၉၆၀) တြင္ အေကာင္အထည္ေဖာ္ခဲ့သည္။ ဇုန္ B ေဖာ္ေဆာင္မည့္ အက်ယ္အ၀န္းမွာ ဟက္တာ ၇၀၀ (ဧက ၁၆၈၀) ျဖစ္သည္။ ေဒသခံျပည္သူမ်ားနွင့္ ညိွနိႈင္းမႈအဆင္မေျပလွ်င္ စီမံကိန္းရပ္ဆိုင္းသည့္ အေနအထားမ်ဳိးရိွလာႏိုင္သည္ဟု MJTD ၏ ဥကၠ႒နွင့္ အမႈေဆာင္အရာရိွခ်ဳပ္ မစၥတာတကာရီွက ေအာက္တိုဘာ ၁၈ ရက္က မီဒီယာမ်ားနွင့္ေတြ႕ဆံုရာတြင္ ေျပာၾကားထားခဲ့သည္။ ''ေဒသခံေတြအတြက္ ျပန္လည္ေနရာခ်ထားေရးကိစၥေတြဟာ အစိုးရက လုပ္ရမွာျဖစ္ပါတယ္။ အဆင္မေျပဘူးဆိုရင္ေတာ့ စီမံကိန္း ေရွ႕ဆက္မယ့္လုပ္ငန္းစဥ္ေတြကို ရပ္ဆိုင္းတာမ်ဳိးလည္း ရိွေကာင္းရိွလာႏိုင္ပါတယ္''ဟု ၎က ေျပာၾကားခဲ့သည္။
သို႔ေသာ္ MTSH, Thilawa SEZ Management Committee (TSMC)MMS Thilawa Development Co.Ltd (MMSTD) ႏွင့္ Japan International Cooperation Agency (JICA) တို႔အၾကား ဇုန္ B အတြက္ “Joint Venture Agreementအားတတိယအၾကိမ္ ျပင္ဆင္ျခင္း”သေဘာတူညီခ်က္ကို
ေအာက္တိုဘာ၂၁ရက္တြင္ ေရးထိုးခဲ့ၾကသည္။ ေျမယာျပႆနာ ေျဖရွင္းျပီးသည့္ေနရာမ်ားတြင္ ဇုန္ B စီမံကိန္းကို စတင္အေကာင္အထည္ေဖာ္သြားမည္
ဟု TSMC ဥကၠ႒ ဦးဆက္ေအာင္က မစၥတာ တကာရီွ၏ ေျပာၾကားမႈနွင့္ပတ္သက္ျပီး မီဒီယာမ်ား၏ ေမးျမန္းမႈကို အဆိုပါ လက္မွတ္ေရးထိုးပဲြတြင္ ေျပာၾကားထားခဲ့သည္။ ဤအခ်က္က အလုပ္ျဖစ္ႏိုင္ေျခနည္းသည္။ စံုစမ္း၍ရသမွ် အခ်က္အလက္မ်ားအရဆိုလွ်င္ developer မ်ားေပးသည့္ တဧက သိန္း ၂၅၀ ကို လက္ခံသူမွာ အနည္းစု သာျဖစ္၍စီမံကိန္းအေကာင္အထည္ေဖာ္ႏိုင္ေလာက္သည့္
ေျမယာျပႆနာေျပလည္မႈ ရိွ၊ မရိွ စဥ္းစားရန္ရိွသည္။
''ေနာက္ဆံုး အေျခအေနဆိုရင္ေတာ့ ၿခံသမားကို သိန္း ၃၀၀ ေပးတယ္။ ၿခံသမားကလည္း လက္မခံဘူး။ ၿခံတဧကကို ေထာင္ခီ်ရိွတယ္။ ဘယ္လိုပဲ၀ယ္၀ယ္ ဇုန္မွမဟုတ္ဘူး။ အျပင္မွာ၀ယ္လည္း ေထာင္ခီ်ရိွတယ္။ ငါတို႔က ဘာနဲ႔ျပန္သြား၀ယ္မွာလဲ။ သူတို႔ေပးတဲ့ ပိုက္ဆံက ၈၀ x ၆၀ တကြက္စာေတာင္မရိွဘူး။ ေျပာရမယ္ဆိုရင္ ၆၀x၄၀ တကြက္စာေလာက္ပဲ ရိွမယ္။ ၈၀ x ၆၀ တကြက္စာေတာင္ မရိွတဲ့ပိုက္ဆံနဲ႔ ငါတို႔က ဘာရင္းနီွးလုပ္ကိုင္စားေသာက္မလဲ။ ျပန္ရင္းစားရေအာင္ ဟုတ္လား။ သံုးဧကေပးလိုက္ရလို႔ သံုးဧက ျပန္၀ယ္မွာ ဘာပိုက္ဆံနဲ႔၀ယ္မွာလဲ''ဟု ေဒသခံတဦးက News Watch သို႔ ေျပာသည္။
''အေပၚမွာ စတင္ျပီး ေတာင္းတာက တဧကကို သိန္း ၁၅၀၀ ေတာင္းတာ။ သူတို႔ေပးတာက ၂၅၀။ သူတို႔ေရာင္းေနတာစက ၄၅၀၀။ ၄၅၀၀ ကိုေက်ာ္ဦးမယ္။
အခု ေဒၚလာ ေဈးတက္ေနတယ္ေနာ္''ဟု ၎က ဆက္လက္ေျပာၾကားခဲ့သည္။
ေဒသခံ မ်ား၏ လိုလားခ်က္၊ ေတာင္းဆိုခ်က္မ်ားအေပၚ တံု႔ျပန္ေဆာင္ရြက္ေပးေနမႈ အေျခအေနမ်ားႏွင့္ ပတ္သက္ MTSH သို႔ ဆက္သြယ္ေမးျမန္းခဲ့ေသာ္လည္း ျပန္လည္ေျဖၾကားခဲ့ျခင္းမရိွေပ။ ျပႆနာရပ္မ်ား ေျပလည္ ျပီး ဇုန္ B စီမံကိန္း ဆက္လက္အေကာင္အထည္ေဖာ္ႏိုင္ေရးနွင့္ပတ္သက္၍ ဦးေဇာ္မိုးလြင္က ေအာက္ပါအတိုင္း အႀကံ ျပဳေျပာၾကားခဲ့သည္။
Developer ေတြနဲ႔ လက္ရိွေျမယာပိုင္ရွင္ေတြၾကားထဲမွာ တူညီတဲ့ အခ်က္တခုရိွတယ္။ အဲဒါဘာလဲဆိုေတာ့ ကြ်န္ေတာ္ႏွစ္ဖက္စလံုးကိုေမးၾကည့္တဲ့အခါမွာ အားလံုးသည္ ႏိုင္ငံတကာရင္းနီွးျမွဳပ္နံွမႈ FDI ေတြကို လာေစခ်င္တယ္။ တဖက္နဲ႔တဖက္ ပြင့္လင္းျမင္သာမႈမရိွတာရယ္၊ တဖက္က အမ်ားၾကီးလိုခ်င္တယ္။ တဖက္က ေပးမယ့္သူကလည္း နည္းနည္းေလးပဲေပးခ်င္တယ္။ ဒီအစြန္းနွစ္ဖက္ထြက္ေနတာေတြေၾကာင့္ လက္ရိွမွာ ညိွႏိႈင္းရခက္ေနတယ္လို႔ ကြ်န္ေတာ္ထင္တယ္။ လက္ရိွစီမံအုပ္ခ်ဳပ္ခြင့္ရထားတဲ့ အစိုးရအေနနဲ႔ ဘယ္ဘက္ကိုမွ မကပ္ဘဲနဲ႔ Developer ေတြ ဘက္ကိုလည္း မကပ္နဲ႔။ ေတာင္သူေျမယာပိုင္ရွင္ေတြဘက္ကိုလည္း မကပ္နဲ႔။
ၾကားထဲက သမာသမတ္က်က်ရပ္ျပီးေတာ့ ပြင့္လင္းျမင္သာစြာနဲ႔ ပူးေပါင္းေျဖရွင္းမယ္ဆိုရင္ ေျပလည္နိုင္မယ္လို႔ ထင္ပါတယ္'' ဟူ၍
ျဖစ္သည္။
Credit: News Watch