လူထုကို မဆြဲေဆာင္ႏုိင္ေသးတဲ့ ရန္ကုန္စေတာ့အိတ္ခ်ိန္း

လူေတြ ပ်ားပန္းခပ္လႈပ္ရွားေနတဲ့ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕လယ္က ျမန္မာႏုိင္ငံရဲ႕တစ္ဦးတည္းေသာ ေငြေၾကးေစ်းကြက္ တ ရား၀င္ေရာင္း၀ယ္ေဖာက္ကားရာ ႀကီးမားတဲ့ အေဆာက္အအုံတစ္ခုထဲက ျမင္ကြင္းဟာ ေျခာက္ကပ္တိတ္ဆိတ္ ေနတာက ႐ုတ္တရက္ ယုံၾကည္ႏုိင္စရာမရွိေပ။

လူ႔သည္းေျခႀကိဳက္ျဖစ္တဲ့ ေငြေၾကးကိန္းဂဏန္းေတြ အေရာင္းအ၀ယ္ျပဳလုပ္ရာ Yangon Stock Exchange ႐ုံး ျဖစ္တဲ့ အဲဒီအေဆာက္အအုံႀကီးထဲမွာ စီးပြားေရးသမားလုိ႔ ယုံၾကည္ေလာက္စရာ တစ္ဦးတေလမွ ရွိမေနပါဘူး။ Stock Exchange ဆုိတာကုိ ေလ့လာဖုိ႔သြားခဲ့တဲ့ ေအာက္တုိဘာ၂၅ ရက္က အဲဒီျမင္ကြင္းဟာ အထင္နဲ႔အျမင္ တက္တက္စင္ေအာင္ လြဲေနပါတယ္။

ေဘာလုံးကြင္းတစ္ကြင္းရဲ႕သုံးပုံတစ္ပုံအရြယ္ေလာက္သာရွိတဲ့ Yangon Stock Exchange ႐ုံးခန္းမထဲမွာ ႀကီး မားတဲ့နံရံကပ္တီဗီ ဖန္သားျပင္ေပၚက ေငြေၾကးကိန္းဂဏန္းေတြကို စိတ္၀င္တစား ေစာင့္ၾကည့္သူဟာ ၁၆ ဦးပဲ ရွိပါတယ္။ အဲဒီလူပုဂၢဳိလ္ေတြထဲမွာ ေစ်းကြက္အေၾကာင္း ေဆာင္းပါးေရးဖုိ႔ လာေလ့လာတဲ့ သတင္းေထာက္က ၁၀ ေယာက္နဲ႔ တုိက္႐ိုက္႐ုပ္သံသတင္း တင္ဆက္ေပးေနတဲ့ ျပည္တြင္း႐ုပ္သံဌာနတစ္ခုက သတင္းေထာက္ သုံးေယာက္ပါ ပါ၀င္ေနပါတယ္။

တီဗီဖန္သားျပင္ေပၚက ေငြေၾကးတန္ဖုိးကိန္းဂဏန္းေတြကို အမွန္တကယ္ စိတ္၀င္တစားေစာင့္ၾကည္သူဆုိလုိ႔ အသက္(၅၀)အရြယ္ခန္႔ အမ်ဳိးသား ႀကီးသုံးဦးသာရွိပါတယ္။ ခန္းမထဲ မွာရွိ တဲ့ စားပြဲသုံးခုသာရွိေနတဲ့ ေကာ္ဖီဆုိင္မွာ မတ္တတ္ရပ္ေနတဲ့ အေရာင္း၀န္ထမ္းကလြဲလုိ႔ တစ္ဦးတေလမွ ရွိမ ေနပါဘူး။

အေရွ႕ေတာင္အာရွမွာ အဆင္းရဲဆုံး နံပါတ္(၂)အဆင့္ျဖစ္ၿပီး လူတစ္ဦးခ်င္း တစ္ေန႔၀င္ေငြဟာ စံခ်ိန္မမီတဲ့ အ ျပင္ လိုအပ္ခ်က္ေတြ မ်ားေနတယ္လုိ႔ ႏုိင္ငံတကာစစ္တမ္းေတြကဆုိတဲ့ ျမန္မာႏုိင္ငံရဲ႕ ဒီေန႔ေခတ္အေျခအေန မွာ က်ပ္ေငြဘီလီယံ ၃၀ ေက်ာ္ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံထားတဲ့ Yangon Stock Ex-change ရဲ႕ လတ္တေလာအေျခအေန ဟာ ႀကိဳတင္ျပင္ဆင္ခ်ိန္မရဘဲ ႀကိဳး၀ုိင္းထဲ၀င္ခဲ့ရတဲ့ လက္ေ၀ွ႕သမားတစ္ေယာက္လုိ ျဖစ္ေနပါတယ္။

‘‘ပညာအေျခခံမရွိရင္ မလုပ္နဲ႔။ ေလာဘနဲ႔လုပ္ရင္ကြဲမယ္။ မသိနားမလည္ဘဲလုပ္ရင္ကြဲမယ္’’ ဟု စီးပြားေရးပ ညာရွင္ ခင္ေမာင္ညိဳ (ေဘာဂေဗဒ)က ေျမစမ္းခရမ္းပ်ဳိး ယေန႔ေခတ္ စေတာ့ေစ်းကြက္အ ေျခအေနကို သတိ ေပးပါတယ္။

Yangon Stock Exchange တရား၀င္စတင္တဲ့ ၂၀၁၆ မတ္လကေန ယခုေဆာင္းပါးေရးခ်ိန္ ၂၀၁၆ ေအာက္တို ဘာလကုန္ ခုနစ္လခန္႔အတြင္း စေတာ့ေစ်းကြက္မွာ ရွယ္ယာအေရာင္းအ၀ယ္စာရင္းဖြင့္ထားသူ ႏွစ္ေသာင္း ေက်ာ္ရွိေနပါတယ္။ စေတာ့ရွယ္ယာ၀ယ္ထားသူေတြက Yangon Stock Exchange ႐ုံးကုိ မလာေရာက္ဘဲ အ မ်ားစုက အင္တာနက္ေပၚကေန အေရာင္းအ၀ယ္ျပဳလုပ္ေနျခင္းျဖစ္လုိ႔ ႐ုံးခန္းမထဲ စည္ကားျခင္းမရွိတာလုိ႔ ရန္ ကုန္စေတာ့အိတ္ခ်ိန္းရဲ႕ အႀကီးတန္းအမႈေဆာင္မန္ေနဂ်ာ ဦးသက္ထြန္းဦးက ရွင္းျပပါတယ္။

ျမန္မာႏုိင္ငံထက္ ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာေစာၿပီး စေတာ့အိတ္ခ်ိန္း ေစ်းကြက္ဖြင့္ခဲ့ၿပီး ေအာင္ျမင္ေနတဲ့ ႏုိင္ငံေတြမွာေတာ့ ေစ်းကြက္ဖြင့္ တဲ့ေန႔ေတြမွာစေတာ့အိတ္ခ်ိန္း႐ုံးထဲ စီးပြားေရး သမားေတြ လြန္းထုိး႐ႈပ္ေထြးေနတာ ျမင္ရတတ္ပါတယ္။

လက္ရွိစေတာ့ေစ်းကြက္မွာ ရွယ္ယာေတြ တရား၀င္ေရာင္းခ်ခြင့္ရရွိထားတဲ့ ကုမၸဏီသုံးခုရွိေနၿပီး First Myanmar Investment Co. Ltd နဲ႔ ေနာက္ထပ္ကုမၸဏီႏွစ္ခုက Myanmar Thilawar SEZ Holdings Public Ltd နဲ႔ Myan-mar Citizens Bank Ltd တုိ႔ျဖစ္ပါတယ္။ ၂၀၁၆ မကုန္မီ ေနာက္ထပ္ကုမၸဏီတစ္ခု ၀င္ေရာက္ လာမွာျဖစ္တယ္လုိ႔ ဦးသက္ထြန္းဦးက အသိေပးပါတယ္။

လက္ရွိကုမၸဏီအားလုံးအစုရွယ္ယာမ်ား စတင္ေရာင္းခ်စဥ္က အနည္းဆုံးက်ပ္ ၂၆,၀၀၀ ကေန အမ်ားဆုံးက်ပ္ ၄၀,၀၀၀ ႏွင့္ စတင္ဖြင့္ခဲ့ေပမယ့္ ေနာက္ပုိင္းတြင္ က်ပ္ ၇၀,၀၀၀ အထိ ျမင့္တက္သြားကာ တရိပ္ရိပ္ျပန္ က်ခဲ့ တာပါ။

ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ လတ္တေလာေစ်းကြက္အေျခအေနက တရား၀င္လုပ္ကိုင္ေနတဲ့ ကုမၸဏီေတြကုိယ္တုိင္ ကၽြမ္း က်င္မႈနဲ႔ တာ၀န္ယူမႈနည္းေနသလုိ ရွယ္ယာ၀ယ္ထားသူ အမ်ားစုကလည္း စေတာ့ေစ်းကြက္အ ေျခအ ေနကို သိရွိနားလည္သူနည္းပါးေနတယ္လုိ႔ စီးပြားေရးပညာရွင္တခ်ဳိ႕ကေထာက္ျပေျပာဆုိေနပါတယ္။

စီးပြားေရးပညာရွင္ခင္ေမာင္ ညိဳ(ေဘာဂေဗဒ)က ‘‘ကုမၸဏီေတြရဲ႕ ရပ္တည္ခ်က္ကို ရွင္းရွင္းလင္းလင္းမသိဘဲ ၀င္ေရာက္လုပ္ကုိင္ေနတဲ့သူေတြမ်ားတယ္’’လုိ႔ ဆုိပါတယ္။ လူထုအေနနဲ႔ စေတာ့ေစ်းကြက္မွာ ၀င္ေရာက္ရင္းႏွီး ျမႇဳပ္ႏွံႏုိင္ဖုိ႔ အေျခခံလုိအပ္ခ်က္ေတြ ေလ့လာဖုိ႔လုိေနတယ္လုိ႔ အႀကံေပးပါတယ္။

ရန္ကုန္စေတာ့အိတ္ခ်ိန္း႐ုံးနဲ႔ ဆယ္မိနစ္ခန္႔လမ္းေလွ်ာက္ရင္ေရာက္တဲ့ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕လယ္တစ္ေနရာမွာ KBZ SC ကုမၸဏီဆုိတာရွိပါတယ္။ ျမန္မာႏုိင္ငံရဲ႕ပထမဆုံးပုဂၢလိကေငြေခ်းသက္ေသခံလက္မွတ္ကုမၸဏီျဖစ္ၿပီး စေတာ့ ရွယ္ယာ ေရာင္း၀ယ္တာေတြ၊ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံတာေတြကို အႀကံေပးတာေတြ၊ ၀န္ေဆာင္မႈေပးတာေတြ လုပ္ေဆာင္ ေနတဲ့ အဲဒီကုမၸဏီတာ၀န္ရွိသူေတြကေတာ့ ျမန္မာႏုိင္ငံရဲ႕ စေတာ့ေစ်းကြက္က ေအာင္ျမင္လာလိမ့္မယ္လုိ႔ တ ထစ္ခ်ယုံၾကည္ေနၾကပါတယ္။ သြက္လက္တက္ႂကြေနတဲ့ ၀န္ထမ္းေတြက စေတာ့ေစ်းကြက္အေၾကာင္း လာ ေရာက္စုံစမ္းတဲ့ Customerေတြ၊ သတင္းသမားေတြကို စိတ္ရွည္လက္ရွည္ရွင္းျပပါတယ္။

‘‘လူဦးေရ ၅၁ သန္းေက်ာ္ရွိေနေပမယ့္ ျမန္မာႏုိင္ငံရဲ႕တစ္ခုတည္းေသာ ရန္ကုန္စေတာ့အိတ္ခ်ိန္းမွာ ရွယ္ယာအ ေရာင္းအ၀ယ္လုပ္ရန္ စာရင္းဖြင့္ထားသူလူဦးေရက ႏွစ္ေသာင္းေက်ာ္ပဲ ရွိေသးတဲ့အေပၚ သူတုိ႔ကစိတ္မပ်က္ပါ ဘူး’’

KBZ SC တာ၀န္ရွိသူတစ္ဦးျဖစ္တဲ့ Jonathan Lin က ‘‘ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ ဒီေစ်းကြက္က ႏုနယ္ေသးေတာ့ ေအာင္ျမင္ၿပီးသား ႏုိင္ငံေတြနဲ႔ေတာ့ သြားႏႈိင္းယွဥ္လုိ႔မရေသးပါဘူး’’လုိ႔ ဆုိပါတယ္။

လူထုဘက္ကေန စေတာ့ေစ်းကြက္ကို စိတ္၀င္စားလာေစဖုိ႔အတြက္ ျမန္မာႏုိင္ငံအႏွံ႔နယ္လွည့္ၿပီး ပညာေပး လုပ္ငန္းေတြဆက္တုိက္လုပ္ေနတယ္လုိ႔ KBZ SC ကုမၸဏီရဲ႕ ေငြေၾကးရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈဆုိင္ရာအႀကံေပး ကိုမာ သင္ကေျပာပါတယ္။

ေငြေၾကးေစ်းကြက္ ကြၽမ္းက်င္သူေတြက တညီတၫြတ္တည္း သုံးသပ္တာကလည္း ျမန္မာႏုိင္ငံရဲ႕ စေတာ့ အိတ္ခ်ိန္း ေအာင္ျမင္ဖုိ႔အတြက္ စီးပြားေရးနယ္ပယ္ထဲက ျပည္သူလူထုအေနနဲ႔ စေတာ့ေစ်းကြက္အေၾကာင္း သိရွိနားလည္ဖုိ႔ လုိအပ္ေနတာက အဓိကက်တယ္ဆုိတာပါ။

ရန္ကုန္စေတာ့အိတ္ခ်ိန္းရဲ႕ အႀကီးတန္းအမႈေဆာင္မန္ေနဂ်ာ ဦးသက္ထြန္းဦးကေတာ့ ႏုိင္ငံေတာ္ရဲ႕ စီးပြားေရး ဖြံ႕ၿဖိဳးတုိးတက္မႈအတြက္ စေတာ့ေစ်းကြက္ ေအာင္ျမင္ဖုိ႔က အေရးပါေနၿပီး ျပည္သူလူထုက ေငြေၾကးေစ်းကြက္ နဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ ဗဟုသုတနည္းပါးေနျခင္းက လတ္တေလာအေရးႀကီးဆုံးအဟန္႔အတား ျဖစ္ေနတယ္လုိ႔ ဆုိပါ တယ္။

စေတာ့ေစ်းကြက္ စတင္လည္ပတ္တဲ့အေျခအေနနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ‘‘Service ေပးႏုိင္တဲ့ ၀န္ထမ္းနဲ႔ လာအုံတဲ့ Customer မွာ Customer က မ်ားေနတယ္။ ဆုိေတာ့ ဘယ္လို Risk မ်ားတယ္ဆုိတာ ရွင္းျပခ်ိန္မရခဲ့ဘူး။ Cu-stomer အုံေနတဲ့အခါက်ေတာ့ Service ပဲ ေပးလုိက္ရတယ္။ Knowledge ကို မရွင္းျပရဘူး။ အစက ပထမ ဒီလုိေတြျဖစ္သြားတယ္’’လုိ႔ သူ႔အေတြ႕အႀကဳံကုိ ေျပာျပပါတယ္။

ဒါေပမဲ့ စေတာ့ေစ်းကြက္မွာ ႏွစ္ေပါင္း ၂၀ေလာက္ စိတ္ေရာ ကုိယ္ပါ ျမႇဳပ္ႏွံခဲ့တယ္ဆုိတဲ့ ဦးသက္ထြန္းဦးက စေတာ့ေစ်းကြက္ ေအာင္ျမင္ဖုိ႔ ရည္မွန္းခ်က္ႀကီးႀကီး မားမားထားထားပါတယ္။

‘‘အေရွ႕ေတာင္အာရွမွာ ေအာင္ျမင္ေနတယ္ဆုိတဲ့ Stock Exchange ေတြေတာင္ သူတုိ႔ Customer ေတြကို အ ခုထိ Know-ledge ေပးေနရတုန္းရွိေသးတယ္။ ကြၽန္ေတာ္တုိ႔က ရွစ္လသားပဲရွိေသးေတာ့ Customer ေတြ Knowledge ရေအာင္ အမ်ားႀကီး လုပ္ရဦးမယ္’’

ဒါ့အျပင္ စေတာ့ေစ်းကြက္ ေအာင္ျမင္ဖုိ႔ ျမန္မာႏုိင္ငံရဲ႕ ထိတ္ထိတ္ႀကဲ စီးပြားေရးလုပ္ငန္းရွင္ႀကီးေတြက ၀င္ ေရာက္ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံဖုိ႔နဲ႔ အစုိးရဘက္ကလည္း ဥပေဒဆုိင္ရာအရ ေလွ်ာ့ေပါ့ေပးၿပီး တြန္းအားေပးဖုိ႔ လုိအပ္ ေန တယ္လုိ႔ အႀကံျပဳပါတယ္။

Financial Times သတင္းဌာနမွာ ကာလရွည္လုပ္ကုိင္ခဲ့စဥ္ ျမန္မာႏုိင္ငံနဲ႔ပတ္သက္တဲ့ စီးပြားေရး ဆုိင္ရာ သ တင္းေဆာင္းပါးေတြ ေရးသားခဲ့တဲ့ လက္ရွိ Nikkei Asian Review သတင္းဌာနရဲ႕ အယ္ဒီတာ Gwen Robinson ကလည္း ျမန္မာစေတာ့အိတ္ခ်ိန္းဟာ လတ္တေလာ အက်ပ္ေတြ႕ေနေပမယ့္ ေရရွည္မွာ အလားအ လာေကာင္း ႏုိင္ၿပီး အစုိးရရဲ႕ အားေပးကူညီမႈလိုအပ္ေနတယ္လုိ႔ အႀကံေပးပါတယ္။

ျမန္မာႏုိင္ငံရဲ႕ ပထမဦးဆုံး Yangon Stock Exchange ရဲ႕ သက္တမ္းနဲ႔အတူ တစ္ေန႔တည္း တစ္ခ်ိန္တည္း ေမြး ဖြားခဲ့တဲ့ အရာတစ္ခုရွိေနပါေသးတယ္။ ယုံၾကည္္ရာဘာသာတရားအရ ခန္းမထဲမွာ ခမ္းခမ္းနားနား ေနရာေပးခံ ထားရတဲ့ ေခါင္းေလာင္းႀကီးတစ္လုံးပါ။ ေခါင္းေလာင္းႀကီးရဲ႕ ကိုယ္ထည္ထိပ္ပုိင္းနားမွာေတာ့ Yangon Stock Exchange ကုိ စတင္ဦးaဆာင္သူေတြရဲ႕ ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္ကို ထင္ဟပ္ေစတဲ့စာသားတစ္ခုထြင္း ထုထားပါတယ္။

ျမန္မာလုိ ‘ေအာင္ေၾကာင္းအျဖာျဖာ’လုိ႔ အဓိပၸာယ္ရတဲ့ ‘ေအာင္ေဇယ်တု’ ဆုိတာပါပဲ။


Credit: 7DayDaily