ဗဟုသုတ | Posted by ရွှေစင်ဝင်း
ကၽြန္မ၏ ေက်ာင္းေနဖက္ မိတ္ေဆြျဖစ္သူ ေဒၚျမသက္ေဝသည္ လိႈင္ျမိဳ႕နယ္ ၊ ထိုင္းေပါ့အဝစား ယိုဒယားအကင္ဆိုင္တြင္ ေတြ႕ျဖစ္ရင္း အကူအညီတစ္ခုေတာင္းခံလာေလသည္။
“ ဒီလိုပါ သူငယ္ခ်င္း ၊ ကိုယ့္ရဲ႕ ကြယ္လြန္သြားျပီျဖစ္တဲ့ မိဘေတြေရာ ၊ ေနာက္မိေထြးေရာ မရွိေတာ့ေပမယ့္ မိေထြးရဲ႕သား ၊ သမီးေတြ ၊ ေျပာရရင္ ကိုယ့္ရဲ႕အေဖတူအေမကြဲ ေမာင္ ၊ ညီမေတြ ရွိေနေသးျပီး ကိုယ့္အေဖပိုင္ခဲ့တဲ့ ေနအိမ္မွာပဲေနၾကပါတယ္။ အဲဒါ အခုအဲဒီေနအိမ္ကို သူတုိ႕က ကန္ထရုိက္ဆီမွာ အပ္ျပီး အထပ္ျမင့္တိုက္ ျပန္ေဆာက္ၾကမယ္။ပိုတဲ့အခန္းေတြ ေရာင္းမယ္ေပါ့ကြယ္။အဲဒါ ကိုယ္ကသိေတာ့ ၊ ကိုယ့္အတြက္ တစ္ခန္းသြားေတာင္းပါတယ္။မယူႏိုင္ဘူးလို႕ ျငင္းပယ္လိုက္ပါတယ္။သူငယ္ခ်င္းကို ေမးခ်င္တာက ကိုယ့္ရဲ႕ပိုင္ဆိုင္ခြင့္ေရာ ရွိေသးရဲ႕လား။ အေမြမ်ားေကာရႏိုင္ေသးလားလို႕ပါကြာ ” ဟု စိုးရိမ္သံျဖင့္ ေျပာပါတယ္။
ထိုအခါ ကၽြန္မက “ ျမေဝအေနနဲ႕ ေကာ ၊ အေဖမဆံုးခင္ ေနာက္မယားအယူမွာ အေမြေတာင္းခဲ့ေသးလား ”ဟု ေမးရာ သူမက “ မေတာင္းခဲ့ပါဘူးကြာ၊ ကိုယ့္အေမက အရင္ဆံုးေတာ့ အေဖနဲ႕အတူေနၾကရင္း အေဖေနာက္အိမ္ေထာင္ျပဳလိုက္ေတာ့မွ ကိုယ္လည္း စိတ္ညစ္ျပီး အဘြားေတြနဲ႕ သြားေနျဖစ္ပါတယ္ ” ဟု ဝမ္းနည္းသံျဖင့္ ေျပာလာပါသည္။
ထို႕ေနာက္ ကၽြန္မက “ ဒါျဖင့္ သူငယ္ခ်င္း စိတ္ပူမေနပါနဲ႕ေတာ့။ ကိုယ္ေလ့လာထားသေလာက္ ေျပာရရင္ ျမန္မာဓေလ့ထံုးထမ္းဥပေဒမွာ မိဘတစ္ပါးကြယ္လြန္ျခင္းေၾကာင့္ျဖစ္ေစ ၊ က်န္ရစ္သူမိဘ ေနာက္အိမ္ေထာင္ျပဳျခင္းေၾကာင့္ျဖစ္ေစ ၊ အေမြေတာင္းခံချဲခင္း မရွိလွ်င္ မိေထြး ၊ ပေထြး ကြယ္လြန္ေသာအခါ အေမြေတာင္းဆိုႏိုင္ပါတယ္။အဲဒီအတြက္ ဆံုးျဖတ္ခဲ့တဲ့ စီရင္ထံုးေတြလည္း ရွိတယ္ေလ ” ဟု ေျပာသျဖင့္ ေဒၚျမသက္ေဝမွာ အတန္ငယ္မ်က္နွာရႊင္လန္းသြားျပီး “ ဒါျဖင့္လည္း ကိုယ့္မိဘအေမြကို ရႏိုင္ေသးတာေပါ့ေနာ္။ ကိုယ္နာလည္းေအာင္လည္း ရွင္းျပေပးဦးေနာ္ ”ဟု ေျပာသျဖင့္ ကၽြန္မက ရွင္းျပေပးရပါသည္။
“ ဒီလိုပါျမေဝ၊ စီရင္ထံုးနဲ႕ ေျပာရရင္ “ မတင္တင္ဝင္းနွင့္ ေဒၚေစာတင္ပါ ၃၊ ၁၉၉၁ ခုနွစ္၊ ျမန္မာႏိုင္ငံ တရားစီရင္ထံုး၊ စာမ်က္နွာ ၆၆ မွာ ” “ က်န္ရစ္သူမိဘကြယ္လြန္သည္ကို အေၾကာင္းျပဳျပီး ထိုမိဘ၏ ယခင္အိမ္ေထာင္မွ သားသမီးမ်ားသည္ မိေထြး ၊ ပေထြးထံမွ အေမြေတာင္းခံခြင့္ ရွိတယ္လို႕ ဆံုးျဖတ္ခဲ့ပါတယ္ ”
“ အမႈမွာ ရန္ကုန္တိုင္းတရားရုံး ၊ ၁၉၈၅ ခုနွစ္ ၊ တရားမၾကီးမႈအမွတ္ ၄၂၅ (မဂၤလာေတာင္ညြန္႕)တြင္ မတင္တင္ဝင္း က ေဒၚေစာတင္ ၊ ေဒၚျမစိန္နွင့္ ေဒၚဟန္တင္တို႕အေပၚ ၊ ေျမနွင့္အိမ္ကို အေမြဆက္ခံပိုင္ဆိုင္ေၾကာင္း ျမြက္ဟေၾကာညာေပးေစလိုမႈ စဲြဆိုတယ္၊ မူလရုံးက တရားလိုတစ္ဦးတည္းသာ အခ်င္းျဖစ္ေျမႏွင့္အိမ္ကို အေမြဆက္ခံပိုင္ဆိုင္ခြင့္ရွိသူ မဟုတ္ေၾကာင္း သံုးသပ္လ်က္ မတင္တင္ဝင္းစြဲဆိုေသာအမႈကို စရိတ္နွင့္တကြ ပလပ္ေၾကာင္း ၃၁-၁၂-၉၀ ေန႕၌ ဒီကရီ ခ်မွတ္ခဲ့တယ္ ”
“ တရားလို၏ အဆိုလႊာတြင္ ဦးေကာင္းညိမ္းနွင့္ ေဒၚေထြးစိန္တို႕သည္ သားသမီး မထြန္းကားဘဲ ကြယ္လြန္ခဲ့ေၾကာင္း ၊ ဦးေကာင္းညိမ္းနွင့္ ပထမဇနီးတို႕၏ သမီးေဒၚေစာတင္ ၊ ဦးေကာင္းညိမ္း၏ ပထမဇနီးမွ ရေသာသား ဦးထြန္းစိန္(ကြယ္လြန္)၏ဇနီး ေဒၚျမစိန္ ၊ ဦးေကာင္းညိမ္းနွင့္ ဒုတိယဇနီးမွ ရေသာသား ဦးေအးေမာင္(ကြယ္လြန္)၏ ဇနီးေဒၚဟန္တင္တို႕က တရားလိုလက္ရွိေနထိုင္လ်က္ရွိေသာ ေျမနွင့္အိမ္တို႕နွင့္ ပတ္သက္၍ ၄င္းတို႕လည္းအေမြဆိုင္မ်ားျဖစ္ေၾကာင္း ေဖာ္ျပလ်က္အေၾကာင္းၾကားစာ ပို႔ခဲ့၍ အခ်င္းျဖစ္အေၾကာင္းအရာ ေပၚေပါက္ခဲ့ေၾကာင္းအဆိုျပဳတယ္ ”
“ တရားျပိဳင္မ်ား၏ ေခ်ပလႊာတြင္ ဦးေကာင္းညိမ္သည္ ပထမဇနီး ၊ ဒုတိယဇနီးတို႕ျဖင့္ သားသမီးထြန္းကားခဲ့ေသာ္လည္း တတိယဇနီးျဖစ္သူ ေဒၚေထြးစိန္နွင့္ သားသမီး မထြန္းကားခဲ့၍ တရားလိုမတင္တင္ဝင္းကို ေမြးစာစာခ်ဳပ္ျဖင့္ ေမြးခဲ့ျပီး သားရင္းသမီးရင္းမ်ား ရွိပါလ်က္ ေမြးစားသမီးတစ္ဦးက အေမြအားလံုးမရႏိုင္ေၾကာင္း ေခ်ပတယ္ ”
“ ယခုအမႈတြင္ ဦးေကာင္းညိမ္ကြယ္လြန္ျပီးေနာက္ ေဒၚေစာတင္ ၊ ဦးထြန္းစိန္ ၊ ဦးေအးေမာင္တို႕က ဦးေကာင္းညိမ္းနွင့္ သက္ဆိုင္ေသာ ပစၥည္းတစ္စံုတစ္ရာခြဲေဝမရရွိေသျခင္းမွာ ထင္ရွားေသာအခ်က္ ျဖစ္တယ္ ”
“ သို႕ျဖစ္ရာ ေဒၚေစာတင္အပါအဝင္မူလရံုးတရားျပိဳင္မ်ားသည္ ဦးေကာင္းညိမ္း၏ အထက္သမီးနွင့္ ေဒၚေထြးစိန္တို႕၏ ကိတၳိမသမီးျဖစ္ျခင္းသည္ မွန္ေစဦး၊ ဦးေကာင္းညိမ္း၏ အထက္သားသမီးနွင့္ တတိယမယားနွင့္ နွစ္ပါးစံုေမြးစားေသာသမီး ဟု ေခၚဆုိႏိုင္တယ္ ”
“ ျမန္မာဓေလ့ထံုးထမ္းဥပေဒအရ ျမန္မာဗုဒၶဘာသာအိမ္ေထာင္တြင္ အေဖသို႕မဟုတ္ အေမ ကြယ္လြန္ေသာအခါ အေမြရထိုက္သည့္ ၾသရသသားသမီးက်န္ရစ္လွ်င္ ထိုသားသမီးသည္ အေမြ (၄)ပံု(၁)ပံု ရခြင့္ရွိတယ္။ အေမြရထိုက္ေသာ ၾသရသသည္ မိဘတစ္ပါးပါးကြယ္လြန္စဥ္က အေမြမေတာင္းခဲ့ဘဲ ေနခဲ့ရာတြင္ (၁၂)ေက်ာ္ ေသာအခါ ၾသရသေဝစုခြဲေတာင္းခြင့္ ဆံုးရႈံးမည္ ျဖစ္ေသာ္လည္း ၊ က်န္ရစ္သူ မိဘေနာက္အိမ္ေထာင္ျပဳသည့္အခါ အေမြေတာင္းခံရန္ အခြင့္အေရးအသစ္ ရရွိျပီး စည္းကမ္းသတ္ကာလကို အသစ္တစ္ဖန္ ေရတြက္ရျပန္ပါသည္။က်န္ရစ္သူမိဘက ေနာက္အိမ္ေထာင္ျပဳသည့္ေန႕မွ (၁၂) နွစ္ေက်ာ္လြန္ေသာ္ ၊ သားသမီးမ်ားသည္ ထိုိမိဘထံမွ အေမြေတာင္းခံခြင့္ မရွိေတာ့ပါ။ သိုု႕ေသာ္ ထုိမိဘကြယ္လြန္ေသာအခါ ထိုသားသမီးမ်ားသည္ အေမြေတာင္းရန္ အခြင့္အေရးအသစ္ ရျပန္ပါတယ္။ တစ္နည္းဆိုေသာ္ က်န္ရစ္သူမိဘ ကြယ္လြန္သည္ကိုအေၾကာင္းျပဳျပီး ထိုမိဘ၏ ယခင္အိမ္ေထာင္မွ သားသမီးမ်ားသည္ မိေထြး၊ ပေထြးထံမွ အေမြေတာင္းခြင့္ ရရွိတယ္။မိဘတစ္ပါးကြယ္လြန္ျခင္းေၾကာင့္ျဖစ္ေစ ၊ က်န္ရစ္သူ အေမြေတာင္းခံခြင့္ျခင္ မရွိလွ်င္ မိေထြး ၊ ပေထြး ကြယ္လြန္ေသာအခါ ပထမအိမ္ေထာင္မွ သားသမီးမ်ားသည္ ဒုတိယအိမ္ေထာင္မွ သားသမီးမ်ားထံမွ အေမြေတာင္းဆိုႏိုင္တယ္ ”
“ အထက္ပါ အခ်က္အလက္အရ မူလရုံး၏ ဆံုးျဖတ္ခ်က္သည္ မွားယြင္းသည္ဟု မဆိုႏိုင္၍ တရားရုံးခ်ဳပ္က ဝင္ေရာက္စြက္ဖက္ရန္ မသင့္ေပ ”
“ ထို႕ေၾကာင့္ အယူခံတရားလို မတင္တင္ဝင္း၏ အယူခံလႊာကို ရုံးအဆင့္ဆင့္ ကုန္က်စရိတ္နွင့္တကြ ပလပ္လိုက္သည္။ ကာလစည္းကမ္းသတ္ အက္ဥပေဒအရ ပထမဇယား အမွတ္စဥ္ ၁၄၄ ၏ ျပဌာန္းခ်က္အရ (၁၂)နွစ္အတြင္းျဖစ္၍ အထက္သားသမီးျဖစ္ေသာ အယူခံတရားျပိဳင္အေနျဖင့္ အေမြေတာင္းခံပိုင္ခြင့္သည္ အယူခံတရားလိုဘက္က တင္ျပသကဲ့သို႔ ကာလစည္းကမ္းသတ္ေက်ာ္လြန္မႈ မရွိေခ်။သို႕ျဖစ္၍ ကိတၱိမသမီးဆိုသူ မတင္တင္ဝင္းအေနျဖင့္ အခ်င္ျဖစ္ပစၥည္းတြင္ တစ္ဦးတည္း အေမြဆက္ခြင့္ရွိသူ မျဖစ္ႏိုင္ပါလို႕တရားရုံးခ်ဳပ္က ဆံုးျဖတ္ခဲ့တယ္ ”
“ ကဲ ျမေဝေရ ၊ သူငယ္ခ်င္းျပႆနာကလည္း ဒီအတိုင္းပဲမို႕ ၊ စိတ္မပူပါနဲ႕ ေတာ့ကြာ ၊ အေဖရဲ႕အေမြနဲ႕ အေမ့ရဲ႕အေမြကို လံုးဝရရွိမွာျဖစ္ေၾကာင္း ကိုယ္ အာမခံလိုက္ပါတယ္ ”ဟု ေျပာလိုက္ရာ ေဒၚျမသတ္ေဝမွာ ရႊင္လန္းတက္ၾကြသြားျပီး ကၽြန္မအား သိုင္းဖက္လိုက္ပါေတာ့သည္။
Credit: ၾကာညိဳသင္း (ဥပေဒေရးရာ အတိုင္ပင္ခံေရွ႕ေန)
