ဗဟုသုတ | Posted by ဇာနည်ကျော်
ကၽြန္မ၏ေက်ာင္းေနဖက္ မိတ္ေဆြျဖစ္သူ ေဒၚသစ္သစ္ေအာင္မွ အေရးတၾကီး ေဒၚသစ္သစ္ေအာင္ မွ အေရးတၾကီး အကူအညီေတာင္းလာပါသည္။
သူမက “ ကိုယ့္ကိစၥေတာ့ မဟုတ္ပါဘူး။ ဒါေပမဲ ကိုယ့္မိဘေတြအတြက္ဆိုေတာ့ ကိုယ္ကိစၥပါပဲ သူငယ္ခ်င္းရယ္။ကိုယ့္အေဖတို႕မိသားစုဟာ ယခင္တုန္းကတည္းက အေဖ့အလုပ္ရွင္ သူေဌးရဲ႕ျခံမွာပဲ အခြင့္အမိန္႕အရ အခမဲ့ေနထိုင္ခြင့္ျပဳထားတာ။ အေတာ္ၾကာပါျပီ။ေနာက္ေတာ့ ခြင့္ျပဳသူျဖစ္တဲ့ သူေဌးလည္း ကြယ္လြန္သြားပါတယ္ ”
“ အဲဒီေနာက္ သူေဌးရဲ႕ဇနီးကသူ႕ေမာင္ေတြကို ထားခ်င္လို႕ဆိုျပီး ဖယ္ရွားေပးေစလိုမႈနဲ႕ တရားစြဲပါတယ္။ အေဖက ဖယ္ရွားမေပးဘဲ ၊ အမႈရင္ဆိုင္ေနပါတယ္။ ”
“ ဒါနဲ႕ေနာက္ေတာ့ အမႈမျပီးေသးမီတရာလိုသူေဌးရဲ႕ဇနီးနဲ႕အတူ ပူးတြဲစြဲဆိုျဖစ္တဲ့ သူေဌးအစ္မဟာ က်န္းမာေရးမေကာင္းလို႕ဆိုျပီး အမႈသစ္တစ္ခု ထပ္စြဲမယ္ေျပာျပီး လက္ရွိအမႈကို ေခတၱနားထားတာ (၅)နွစ္ေလာက္ၾကာျပီးမွ အခုတစ္ဖန္ အမႈသစ္ျပန္စြဲမယ္လုပ္ေနလို႕ပါ၊ အဲဒါဘယ္လိုျဖစ္ႏိုင္သလဲဲဆိုတာ ၊ သူငယ္ခ်င္း ရွင္းျပေပးပါဦး ” ဟု အားကိုးသံျဖင့္ေျပာပါသည္။
ထိုအခါ ကၽြန္မက “ ေၾသာ္ ဒီကိစၥမ်ားျဖင့္ မပူပါနဲ႕ သစ္သစ္ရယ္။ သူငယ္ခ်င္းမိဘေတြလည္း ဖယ္ရွားမေပးရပါဘူး ၊ အခြင့္အမိန္႕အရ ေနထိုင္ခြင့္ျပဳထားေသာ ဥပစာမွ ဖယ္ရွားေပးေစလိုမႈဟာ ကာလစည္းကမ္းသတ္ (၆)နွစ္အတြင္း တရားစြဲရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။အဲဒီကာလစည္းကမ္းသတ္ကို တစ္ၾကိမ္ေရတြက္ခြင့္ရလွ်င္ ရပ္ဆိုင္းထားခြင့္ မရွိပါဘူး။ကာလစည္းကမ္းသတ္ အက္ဥပေဒပုဒ္မ ၉ အရ “ စည္းကမ္းသတ္ကာလကို စတင္ေရတြက္ရမည့္အခ်ိန္ က်ေရာက္ျပီးေနာက္မွ တရားစြဲဆိုရန္ မစြမ္းေဆာင္ႏိုင္ျခင္းေသာ္လည္းေကာင္း ၊ တရားစြဲဆိုရန္ မျဖစ္ႏိုင္ျခင္းေသာ္လည္းေကာင္း ၊ ျဖစ္ေပၚလာသည္ကို အေၾကာင္းျပဳ၍ စည္းကမ္းသတ္ကာလေရတြက္ျခင္းကို မရပ္စဲေစရ ” ျပဌာန္းထားပါတယ္။
“ ဒါ့အျပင္ တရားမက်င္ထံုးဥပေဒအမိန္႕ ၂၃၊ နည္း ၁(၂) အရ ၊ တရားမမႈတစ္မႈကို အမႈသစ္စြဲဆိုခြင့္ျဖင့္ ၊ ရုပ္သိမ္းခြင့္ျပဳျခင္းသည္ ကာလစည္းကမ္းသတ္ ေရတြက္မႈကို ရပ္ဆိုင္ခြင့္ ၊ တိုးခ်ဲ႕ခြင့္ျပဳျခင္း မဟုတ္ေၾကာင္းနဲ႕တရားရုံး အမိန္႕သည္ ဥပေဒ
ျပဌာန္းခ်က္ကို လႊမ္းမိုးခြင့္ မရွိျခင္း ကို ဆံုးျဖတ္ျပီး ကာလစည္းကမ္းသတ္ကို တစ္ၾကိမ္ေရတြက္ခြင့္ရလွ်င္ ရပ္ဆိုင္ထားခြင့္ မရွိျခင္းလို႕ ဆံုးျဖတ္ထားတဲ့ “ ဦးေမာင္လြင္ပါ ၂ နွင့္ ေဒၚခင္ေဝပါ ၂ (၄င္းတို႕၏အေထြေထြ ကိုယ္စားလွယ္စာရသူ ဦးေအာင္ဝင္း) ၊ ၁၉၉၈ ခုနွစ္ ၊ ျမန္မာႏိုင္ငံ တရားစီရင္ထံုး၊ စာမ်က္နွာ ၂၂၁ ” စီရင္ထံုးကို ညြန္းဆိုရမွာပါပဲ ”
“ အမႈမွာ မြန္ျပည္နယ္တရားရံုးတရားမၾကီးမႈအမွတ္ ၂၇/၉၂ တြင္ ေဒၚခင္ေဝနွင့္ ေဒၚတင္ဆိုင္တို႕က ၄င္းတို႕၏ အခြင့္အရ ကိုယ္စားလွယ္ ဦးေအာင္ဝင္းမွ တစ္ဆင့္ ဦးေမာင္လြင္နွင့္ ေဒၚမေကာက္တို႕အေပၚ အခြင့္အမိန္႕အရ ေနထိုင္ခြင့္ျပဳထားေသာ ဥပစာမွာ ဖယ္ရွားေပးေစလိုမႈ စြဲဆိုတယ္။ ျပည္နယ္တရားရုံးက တရားလိုမ်ား စြဲဆိုသည့္အတိုင္း အႏိုင္ဒီဂရီ ခ်မွတ္ေပးခဲ့ရာ ၊ တရားျပိဳင္ဦးေမာင္လြင္နဲ႕ ေဒၚမေကာက္တို႕က မေက်နပ္၍ ဤတရားမ ပထမအယူခံမႈကို တင္သြင္းျခင္း ျဖစ္တယ္ ”
“ ျဖစ္စဥ္မွာ မုဒံုျမိဳ႕ ၊ အုပ္စုအမွတ္(၄)ကြင္းအမွတ္ ၈၄၄(ဂ) စာစင္ကြင္း ၊ ျမိဳ႕မ(၄)ရပ္ကြက္ ၊ ဦးပိုင္အမွတ္ ၆၁ ၊ ဧရိယာ ၀.၅၀ ဧကရွိ ေျမအနက္ ၊ ဧကအခ်ိဳ႕ကို ၊ တရားျပိဴင္ ေဒၚခင္ေဝနွင့္ ေဒၚတင္ဆိုင္တို႕အမည္ေပါက္ပိုင္ဆိုင္ျပီး အယူခံတရားလိုဦးေမာင္လြင္တို႕လင္မယားမွာ အဆိုပါ ေျမကြက္ေပၚတြင္ ၄င္းတုိ႕၏မိဘမ်ား လက္ထက္မွစ၍ အတူေနထိုင္ခဲ့ၾကေၾကာင္း ၊ တရားလိုမ်ား၏ဖခင္ ဦးဂန္နာမွာ တရားျပိဳင္မ်ား၏ ဦးေလးေတာ္စပ္၍ တရားျပိဳင္မ်ား၏ မိဘမ်ားလက္ထက္မွာပင္ အခ်င္းျဖစ္္ေျမေပၚ၌ အခမဲ့ေနထိုင္ခြင့္ုျပဳ ခဲ့ေၾကာင္း ၊ တရားလိုမ်ား၏ မိဘမ်ား ကြယ္လြန္သည့္အခါ တရားလိုမ်ားက ရုတ္တရက္ ေျပာင္းေရႊ႕ရန္ အခက္အခဲ ရွိသည္ဟု ဆို၍ ေခတၱဆက္လက္ေနထိုင္ ခြင့္ျပဳရန္ခြင့္ေတာင္းသျဖင့္ တရားျပိဳင္မ်ားက ဆက္ဆက္ေနထုိင္ခြင့္ျပဴခဲ့ေၾကာင္း ၊ ေနာက္ပိုင္းတြင္ တရားလိုမ်ားသည္ အခမဲ့ ေနထိုင္သည့္ အခြင့္အေရးကို အခြင့္ေကာင္းယူ၍ ေျမကို အပိုင္းစီးရန္ ၾကံရြယ္ျပီး၊ ၄င္းတိုအမည္ျဖင့္ အငွားဂရန္ထုတ္ေပးရန္ ေလွ်ာက္ထားခဲ့ၾက၍ ၊ တရားျပိဳင္ မ်ားက ကန္႕ကြက္ခဲ့ရေၾကာင္း ၊ တရားလိုမ်ားအား ဖယ္ရွားေပးရန္ ေတာင္းဆိုခဲ့ရာလိုက္နာျခင္း မရွိသည့္အတြက္ မြန္ျပည္နယ္ တရားရုံး ၊ တရားမၾကီးမႈအမွတ္ ၆၃/၈၇ တြင္ ဥပစာ မွ ဖယ္ရွားေပးရန္ တရားစြဲဆိုခဲ့ေၾကာင္း ၊ ထိုအမႈတြင္ တရားျပိဳင္အားစစ္ေဆးရန္အဆင့္၌ ၊ တရားျပိဳင္(၂) ေဒၚတင္ဆိုင္မွ စိတ္ေရာဂါေဝဒနာ ျဖစ္လာ၍ တရားမက်င့္ထံုးဥပေဒအမိန္႕ ၂၃ ၊ နည္း ၁ အရ ၊ အမႈသစ္ စြဲဆိုခြင့္ျဖင့္ အမႈကိုျပန္လည္ရုပ္သိမ္းခဲ့ရေၾကာင္း ၊ ယခုအခါ တရားျပိဳင္(၂)မွာျပန္လည္က်န္းမားလာျပီျဖစ္၍ အမႈသစ္ျပန္လည္စြဲဆိုရေၾကာင္း အဆိုျပဳတင္ျပခဲ့ပါတယ္ ”
“ တရားလိုမ်ားက ေခ်လႊာတင္၍ ခုခံရာတြင္ အျခားအခ်က္မ်ားအျပင္ ၊ တရားျပိဳင္မ်ား စဲြဆိုေသာအမႈမွာ ကာလစည္းကမ္းသတ္ေက်ာ္လြန္ေနေၾကာင္း အဓိက တင္ျပေခ်ပခဲ့ပါတယ္ ”
“ မူလျပည္နယ္တရားရုံးက အဆိုအေခ်မ်ားအေပၚ အေျချပဳ၍ ၊ ကာလစည္းကမ္းသတ္နွင့္ သက္ဆိုင္ေသာ ၊ ေနာက္တိုးျငင္းခ်က္ (၁)ရပ္ အပါအဝင္ ျငင္းခ်က္(၅)ရပ္ကို ထုတ္ႏုတ္စစ္ေဆးျပီးေနာက္ ျငင္းခ်က္အားလံုးကို တရားျပိဳင္မ်ားဘက္သို႕ အသားေပးေျဖဆို၍ စြဲဆိုသည့္အတိုင္း စရိတ္နွင့္တကြ အႏိုင္ဒီဂရီ ခ်မွတ္ေပးခဲ့ျခင္း ျဖစ္တယ္ ”
“ အမႈတြဲကို စစ္ေဆးၾကည့္တဲ့အခါ အဆိုလႊာအပိုဒ္ ၆ နွင့္ သက္ေသခံ(စ)ႏို႕တစ္စာတတိယအပိုဒ္ပါ ေဖာ္ျပခ်က္မ်ားအရ မူလတရားရုံးတရားျပိဳင္ (အယူခံတရာလို) မ်ားအား အခ်င္းျဖစ္ဥပစာမွ ဖယ္ရွားေပးရန္ ၁၉၈၅ ခုနွစ္ကပင္ ေတာင္းဆိုခဲ့ျပီး ျဖစ္သည္ဟု ဆိုသျဖင့္ ၊ အခြင့္အမိန္႕အရ ေနထိုင္သူအား ဖယ္ရွာေပးေစလိုမႈ စြဲဆိုရန္ အမႈျဖစ္အေၾကာင္းျခင္းရာမွာ ၁၉၈၅ နွစ္ကတည္းက ေပၚေပါက္ခဲ့ျပီးျဖစ္ေၾကာင္း ထင္ရွာ၍ မြန္ျပည္နယ္တရားရုံးတရားမၾကီးမႈအမွတ္ ၆၃/၈၇ တြင္ ယခုအမႈပံုစံအတုိင္း စြဲဆိုခဲ့ျခင္း ျဖစ္တယ္ ”
“ ကာလစည္းကမ္းသတ္ အက္ဥပေဒပုဒ္မ ၉ အရ ” “ စည္းကမ္းသတ္ကာလကို စတင္ေရတြက္ရမည့္အခ်ိန္ က်ေရာက္ျပီးေနာက္မွ တရားစြဲဆိုရင္ မစြမ္းေဆာင္ႏိုင္ျခင္းေသာ္လည္းေကာင္း ၊ တရားစြဲဆိုရန္ မျဖစ္ႏိုင္ျခင္းေသာ္လည္းေကာင္း ၊ ျဖစ္ေပၚလာသည္ကို အေၾကာင္းျပဳ၍ စည္းကမ္းသတ္ကာလေရတြက္ျခင္းကို မရပ္စဲေစရ ” ဟု ျပဌာန္းထားတယ္ ။ကာလစည္းကမ္းသတ္ ကို တစ္ၾကိမ္ေရတြက္ခြင့္ရလွ်င္ ရပ္ဆုိင္းထားခြင့္ မရွိသည့္သေဘာ ျဖစ္ပါတယ္ ”
“ တရားမက်င့္ထံုးဥပေဒအမိန္႕ ၂၃၊ နည္း ၁(၂) အရ တရားမမႈတစ္မႈကို အမႈသစ္စြဲဆိုခြင့္ျဖင့္ ရုပ္သိမ္းခြင့္ုျပဳျခင္းသည္ကာလစည္းကမ္းသတ္ေရတြက္မႈကို ရပ္ဆိုင္းခြင့္ ၊ တိုးခ်ဲ႕ခြင့္ျပဳျခင္း မဟုတ္ေပ။အမႈသစ္စြဲဆိုလိုလွ်င္ ကာလစည္းကမ္းသတ္အတြင္း ထပ္မံစြဲဆိုႏိုင္ရန္ အတြက္သာ ျဖစ္ပါတယ္။ ယခင္စြဲဆိုေသာ တရားမၾကီးမႈအမွတ္ ၆၃/၈၇ ကို ရုပ္သိမ္းစဥ္က “ တရားလိုစိတ္ေဝဒနာ ေပ်ာက္ကင္း၍အမႈစြဲဆိုႏိုင္ေသာ အေျခအေန ျပန္လည္ရရွိပါက တရားစြဲဆိုခြင့္ျပဳမည္ဆိုေသာ စည္းကမ္းခ်က္ျဖင့္ ရုပ္သိမ္းခြင့္ျပဳသည္ ” ဟု အမိန္႕ခ်မွတ္ထားေစကာမူ ၊ ထိုအမိန္႕သည္ အထက္ေဖာ္ျပပါ ဥပေဒျပဌာန္းခ်က္ကို လႊမ္းမိုးခြင့္ ရွိမည္မဟုတ္သျဖင့္ ထိုအမိန္႕မွာ ခ်မွတ္စဥ္ကပင္ ပ်က္ျပယ္လ်က္ရွိသည္ဟု ဆိုရပါမယ္ ”
“ ၁၉၈၅ ခုနွစ္ကတည္းက တရားစြဲဆိုရန္ အေၾကာင္းေပၚေပါက္ခဲ့သည္ကိစၥကို ၁၉၉၂ ခုနွစ္တြင္းမွ အမႈသစ္ထပ္မံစြဲဆိုျခင္းမွာ ကာလစည္းကမ္းသတ္မ်ားစြာေက်ာ္လြန္ေနျပီးျဖစ္ေၾကာင္း ျမင္သာပါတယ္။ ကာလစည္းကမ္းသတ္ေက်ာ္လြန္ျပီးမွ စဲြဆိုလာေသာအမႈကို ပလပ္ရမည္ဟု ကာလစည္းကမ္းသတ္ အက္ဥပေဒပုဒ္မ ၃ တြင္ ျပဌာန္းထားပါတယ္ ”
“ အဲဒါနဲ႕ပဲ သစ္သစ္ေရ တရားရုံးခ်ဳပ္က မြန္ျပည္နယ္တရားရုံး၏ စီရင္ခ်က္နဲ႕ ဒီဂရီကို ပယ္ဖ်က္ျပီး မူလတရားလိုမ်ားျဖစ္တဲ့ ေဒၚခင္ေဝနဲ႕ ေဒၚတင္ဆိုင္တို႕စြဲဆိုတဲ့အမႈကို ပလပ္ေၾကာင္း ဆံုးျဖတ္ထားပါတယ္ ။ ဒါေၾကာင့္မို႕ စိတ္မပူဘဲသစ္သစ္ရဲ႕ မိဘေတြကို ဖယ္ရွားမေပးဘဲ နဲ႕ ရဲရဲသာ အမႈရင္ဆုိင္ပါလို႕ အၾကံေပးပါရေစကြယ္ ”ဟု ေျပာမွ ေဒၚသစ္သစ္ေအာင္လည္း ဝမ္းသာအားရျဖင့္ မ်က္ရည္မ်ားပင္က်လာပါေတာ့သည္။
Credit: ၾကာညိဳသင္း (ဥပေဒေရးရာ အတိုင္ပင္ခံေရွ႕ေန)
