ေရွးေဟာင္းသုေတသနႏွင့္ အမ်ိဳးသားျပတိုက္ ဦးစီးဌာန၏ ခြင့္ျပဳခ်က္ မရွိဘဲ တည္ေဆာက္ထားသည့္ ပုဂံေဒသရွိ ဟိုတယ္ ၂၅ လံုးကို ဆက္လက္ ခြင့္ျပဳရန္ သင့္၊ မသင့္ႏွင့္ ပတ္သက္၍ အစိုးရအေနျဖင့္ ဆုံးျဖတ္ခ်က္ မခ်ႏိုင္ေသးေၾကာင္း သိရသည္။
လက္ရွိ တည္ဆဲ ဥပေဒမ်ားအရ ေရွးေဟာင္း ယဥ္ေက်းမႈ အေမြအႏွစ္ေဒသ ျဖစ္သည့္ ပုဂံတြင္ စီးပြားေရးဆိုင္ရာ အေဆာက္အဦမ်ားကို လံုး၀ ေဆာက္လုပ္ခြင့္ မျပဳခဲ့ေသာ္လည္း ေဆာက္လုပ္ထားၿပီး ျဖစ္သည့္ ဟိုတယ္ ၂၅ လံုး ကိစၥကို ယဥ္ေက်းမႈႏွင့္ သာသနာေရး ၀န္ႀကီးဌာနက ဆက္လက္ ေဆာင္ရြက္ရန္ သင့္၊ မသင့္ႏွင့္ ပတ္သက္၍ စဥ္စား သံုးသပ္ေနရေၾကာင္း ေရွးေဟာင္းသုေတသနႏွင့္ အမ်ိဳးသားျပတိုက္ ဦးစီးဌာန ညႊန္ၾကားေရးမႉး ဦးေအးကိုကိုက ေျပာသည္။
ယမန္ေန႔က ေနျပည္ေတာ္ ျပန္ၾကားေရး ၀န္ႀကီးဌာနတြင္ ျပဳလုပ္ခဲ့သည့္ အစိုးရ ရက္ ၁၀၀ သတင္းစာ ရွင္းလင္းပြဲတြင္ အထက္ပါအတိုင္း ညႊန္ၾကားေရးမႉး ဦးေအးကိုကိုက ေျပာဆိုလိုက္ျခင္း ျဖစ္သည္။
“ဥပေဒေၾကာင္း အရဆိုရင္ ဒီနယ္ေျမေဒသမွာ ဟိုတယ္ေတြ၊ မိုတယ္ေတြ၊ တည္းခိုခန္းေတြ ခြင့္ျပဳလုိ႔ မရပါဘူး။ ယဥ္ေက်းမႈ ၀န္ႀကီးဌာနရဲ႕ ခြင့္ျပဳခ်က္နဲ႔မွ ရပါမယ္။ ေဒသ အာဏာပုိင္ ေသာ္လည္းေကာင္း၊ က်ေနာ္တုိ႔ဌာနက ၀န္ထမ္း တဦးဦးက ေသာ္လည္းေကာင္း ေပးပိုင္ခြင့္ မရွိပါဘူး။ သို႔ေသာ္လည္းပဲ ၂၅ လံုုးကေတာ့ တခ်ိဳ႕ ေျမေပၚမွာ ေပၚေနတယ္ေပါ့ေလ။ အဲဒီ အေနအထားမွာ သူတို႔လည္း မ႐ံႈးဆံုးေစ၊ က်ေနာ္တို႔လည္း ယဥ္ေက်းမႈ အေမြအႏွစ္ကို ထိန္းသိမ္းေစဆိုတဲ့ ၀န္ႀကီးရဲ႕ မူ၀ါဒအရ စဥ္းစားေပးမယ္ ဆိုတဲ့ အေနအထားပါ” ဟု ဦးေအးကိုကိုက ေျပာသည္။
ပုဂံေဒသသည္ တမ်ိဳးသားလံုးႏွင့္ သက္ဆိုင္သည့္ ေဒသ ျဖစ္ေနေသာေၾကာင့္ ယဥ္ေက်းမႈႏွင့္ သာသနာေရး ၀န္ႀကီးဌာန တခုတည္းျဖင့္ ဆံုးျဖတ္ ေဆာင္ရြက္၍ မရဘဲ ဆက္စပ္ ၀န္ႀကီးဌာနမ်ား၊ ေဒသဆိုင္ရာ အာဏာပိုင္မ်ားႏွင့္ ညွိႏိႈင္းတိုင္ပင္ၿပီး ျဖစ္ႏုိင္ေျခရွိသည့္ အေကာင္းဆံုးေသာ နည္းလမ္းကို ေရြးခ်ယ္ ေဆာင္ရြက္ဆဲ အဆင့္သာ ရွိေသးေၾကာင္း သိရသည္။
“ေလာေလာဆယ္ အဲဒီလိုပဲ ေျဖပါရေစ” ဟု ဦးေအးကိုကိုက ေျပာသည္။
ေရွးေဟာင္းသုေတသနႏွင့္ အမ်ိဳးသားျပတိုက္ ဦးစီးဌာနက ယခု ပုဂံေဒသရွိ ဟိုတယ္ ၄၂ လံုး ကိစၥကို ၂၀၁၃ ခုႏွစ္တြင္ စတင္ ေျဖရွင္းခဲ့ရေၾကာင္း၊ ၄၂ လံုးတြင္ ၂၅ လံုးသည္ ေဆာက္ထားသည့္ အေနအထား ျဖစ္၍ ၁၇ လံုးမွာ ေလွ်ာက္လႊာ တင္ျပသည့္ အေနအထား၌ပင္ ရွိေသးေၾကာင္း သိရသည္။
“၁၇ လံုးကို လာေလွ်ာက္တဲ့ အေနအထားကတည္းက ပယ္ပါတယ္။ အဲဒီအခ်ိန္ကတည္းက ေဆာက္လုပ္ခြင့္ မျပဳခဲ့ပါဘူး။ သေဘာထား မွတ္ခ်က္အေနနဲ႔ Ancient Site Zone ထဲမွာ ရွိေနတဲ့အတြက္ မေပးႏုိင္ပါဘူး ဆိုၿပီးေတာ့ ျငင္းပယ္ခဲ့ပါတယ္” ဟု ဦးေအးကိုကိုက ေျပာသည္။
ပုဂံဘုရားမ်ား အမ်ားဆုံး တည္ရွိသည့္ ေညာင္ဦးၿမိဳ႕နယ္ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးမႉး ဦးတင္ထူးေမာင္ကလည္း ဟိုတယ္ ေဆာက္လုပ္ခြင့္ ကိစၥမ်ားႏွင့္ ပတ္သက္၍ တရား၀င္ညႊန္ၾကားခ်က္ မရွိေသးေၾကာင္း ဧရာ၀တီသို႔ ေျပာသည္။
“ဟိုတယ္ ၂၅ လံုးက လက္ရွိ ဖြင့္ေနသလားဆိုရင္ ဖြင့္လို႔မရေသးပါဘူးလို႔ပဲ တရား၀င္ ေျပာပါရေစ။ ဒီေဒသမွာက ယဥ္ေက်းမႈ အေမြအႏွစ္ရွိလို႔ ဟိုတယ္ လုပ္ငန္းေတြ ေရာက္လာတယ္။ ဟိုတယ္လုပ္ငန္းေတြ ရွိွမွလည္း ေဒသဖြံ႔ၿဖိဳးေရး ရွိမွာဆိုေတာ့ ၂ ဖက္မွ် စဥ္းစားရမွာပါ။ ဒါေတြက လူႀကီးေတြရဲ႕ ေစတနာနဲ႔ အေမွ်ာ္အျမင္ရွိမႈ အေပၚမွာပဲ မူတည္ပါတယ္။ က်ေနာ္တုိ႔က ညႊန္ၾကားခ်က္ အမိန္႔ေစာင့္ေနရတဲ့ အဆင့္ပါ” ဟု သူက ေျပာသည္။
သာသနာေရးႏွင့္ ယဥ္ေက်းမႈ ၀န္ႀကီးဌာန အၿမဲတန္း အတြင္း၀န္ ေဒၚနႏၵာမႊန္းကလည္း “ဥပေဒနဲ႔ ၿငိစြန္းတယ္ဆိုတာ က်မတို႔က သတ္မွတ္ခ်က္ ရွိၿပီးသားပါ။ ေရွးေဟာင္းေဒသ ျဖစ္တဲ့အတြက္ အဲဒီမွာ ဇုန္ေတြ သတ္မွတ္ထားပါတယ္။ Protective Zone, Ancient Zone ဆုိၿပီး သတ္မွတ္ထားေပမယ့္ တခ်ိဳ႕ဟာေတြက တျဖည္းျဖည္းနဲ႔ Extent လုပ္လာတဲ့အခါမွာ ဟုိတယ္ေတြက ဒီဟာေတြကို သိပ္ၿပီး Aware မျဖစ္ဘူး။ တခ်ိဳ႕ေတြ ဆိုရလည္း အဆင့္ဆင့္ ခြင့္ျပဳခ်က္ မရဘဲနဲ႔ ျဖစ္ခဲ့တဲ့ ျပႆနာေတြ ရွိပါတယ္” ဟု ရက္ ၁၀၀ ရွင္းလင္းပြဲတြင္ ေျပာသည္။
ပုဂံေဒသခံမ်ားကမူ ဟုိတယ္ဇုန္ စီမံကိန္းမ်ားကို အၿမဲတေစ ကန္႔ကြက္ခဲ့ၾကၿပီး ေရွးေဟာင္းေစတီ ဘုရားမ်ားကို ဟိုတယ္ပိုင္ ဧရိယာထဲသို႔ ထည့္သြင္း ထားျခင္းမ်ိဳးကိုလည္း ေ၀ဖန္ေျပာဆိုလ်က္ ရွိသည္။
၂၀၁၂ ခုႏွစ္ကလည္း ပုဂံေဒသတြင္ ဟိုတယ္ဇုန္ အသစ္တခု ေဖာ္ေဆာင္ရန္ မႏၱေလးတိုင္းေဒသႀကီး အစိုးရအဖြဲ႕၏ ခြင့္ျပဳခ်က္ျဖင့္ အေကာင္အထည္ ေဖာ္ရန္ ႀကိဳးပမ္းခဲ့ဖူးရာ ထိုစဥ္က ေရွးေဟာင္း သုေတသနဌာနႏွင့္ ေဒသခံမ်ားက ကန္႔ကြက္မႈမ်ား ရွိခဲ့သည္။
ပုုဂံေဒသတြင္ ဘုရားဖူး ျပည္သူမ်ား မ်ားျပားလာမႈႏွင့္ အတူ ဟိုတယ္ လိုအပ္ခ်က္မ်ား ရွိလာသျဖင့္ ဟိုတယ္လုပ္ငန္း လုပ္ကိုင္လိုသူမ်ားႏွင့္ ေဒသခံမ်ားအၾကား ပဋိပကၡမ်ားစြာ ႀကံဳေတြ႕ေနရေၾကာင္း သိရသည္။
Credit: irrawaddy
