ကမၻာ့အေမြအႏွစ္ စာရင္း၀င္ျဖစ္ေစရန္ တင္သြင္းမည့္ ပုဂံေဒသမွ ရြာမ်ား၊ ၿမိဳ႕မ်ား ေျပာင္းေရႊ႕ရမည္ မဟုတ္ဘဲ လက္ရွိ ရွိၿပီးျဖစ္သည့္ ဟိုတယ္၊ မိုတယ္ မ်ားလည္း ၿပီးစီးေအာင္ ေဆာက္လုပ္ခြင့္ျပဳမည္ျဖစ္ေၾကာင္း သာသနာေရးႏွင့္ ယဥ္ေက်းမႈ၀န္ႀကီးဌာန ျပည္ေထာင္စု၀န္ႀကီး သူရဦးေအာင္ကိုက ေျပာၾကား သည္။
ဇြန္ ၂၇ ရက္က ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္တြင္ မီဒီယာမ်ားႏွင့္ ေတြ႕ဆံုစဥ္ The Daily Eleven သတင္းစာ၏ ေမးျမန္းမႈကို ျပန္လည္ ေျဖၾကားရာတြင္ ျပည္ေ ထာင္စု၀န္ႀကီး သူရဦးေအာင္ကိုက ထုိသို႔ထည့္သြင္း ေျပာၾကားခဲ့ျခင္း ျဖစ္ သည္။
ပုဂံေဒသကို ၂၀၁၇ ခုႏွစ္ စက္တင္ဘာ သို႔မဟုတ္ ေအာက္တိုဘာတြင္ ကမၻာ့ အေမြအႏွစ္စာရင္း ၀င္ေစရန္ ယူနက္စကိုသို႔ တင္သြင္းမည္ျဖစ္ၿပီး သာသ နာေရးႏွင့္ ယဥ္ေက်းမႈ ၀န္ႀကီးဌာန၊ မႏၲေလးတိုင္းေဒသႀကီး အစိုးရအဖြဲ႕ႏွင့္ ယူနက္စကိုတို႔ ညိႇႏိႈင္းေဆြးေႏြးခ်က္အရ ပုဂံေဒသကို ေရာေႏွာေနသည့္ ယဥ္ေက်းမႈ အေမြအႏွစ္ဇုန္အျဖစ္ ယူနက္စကိုုက လက္ခံလိုက္ၿပီ ျဖစ္ေသာေ ၾကာင့္ ထိုသို႔ေျပာင္းေရႊ႕၊ ပယ္ဖ်က္ရန္ မလိုေတာ့ျခင္း ျဖစ္ေၾကာင္းႏွင့္ ႏိုင္ငံ တကာ ကြၽမ္းက်င္ပညာရွင္မ်ား ေခၚယူ၍ လိုအပ္သည့္ ေရးဆြဲမ်ား ျပဳလုပ္ေ နၿပီျဖစ္ေၾကာင္း ျပည္ေထာင္စု၀န္ႀကီးက ဆိုသည္။
“ပုဂံေဒသက ရာေပါင္းမ်ားစြာေသာ ေရွးေဟာင္းယဥ္ေက်းမႈ အေမြအႏွစ္ သာ သနိက အေဆာက္အအံုေတြက လြန္ခဲ့တဲ့ႏွစ္ေပါင္း တစ္ေထာင္ သမိုင္းနဲ႔အ တူ စီးဆင္းလာတာပါ။ အဲဒီသမိုင္းေၾကာင္းနဲ႔ အတူတူပဲ ပုဂံၿမိဳ႕ေရာ၊ ေညာင္ ဦးၿမိဳ႕ေရာ ဆက္ႏႊယ္ေနတဲ့ ေက်းရြာေပါင္း ၂၉ ရြာကေရာ ႏွစ္တစ္ေထာင္ သ မိုင္းေၾကာင္းနဲ႔အတူ လိုက္ပါလာတာ ျဖစ္ပါတယ္။ အသစ္တည္တဲ့ ရြာ၊ ၿမိဳ႕ေ တြ မဟုတ္ပါဘူး။ ဒါ့ေၾကာင့္ ပုဂံေဒသကို ယဥ္ေက်းမႈ အေမြအႏွစ္ ဇုန္ႀကီး အျဖစ္ သတ္မွတ္မယ္ဆိုရင္ မူလတုန္းကေတာ့ ယူနက္စကိုနဲ႔ ကမၻာ့အဖြဲ႕အ စည္းေတြက တခ်ဳိ႕ရြာေတြ ေရႊ႕ရမယ္။
ၿမိဳ႕ေတြ ေရႊ႕ေကာင္း ေရႊ႕ရႏိုင္တယ္လို႔ သူတို႔အဆိုျပဳခဲ့တာ ရွိပါတယ္။ သုိ႔ေ သာ္ ႏွစ္ ၁၀၀၀ သမိုင္းေၾကာင္းနဲ႔အတူ စီးဆင္းလာခဲ့တဲ့ ၿမိဳ႕ရြာေတြျဖစ္တဲ့ အတြက္ေၾကာင့္မို႔ ဒါေတာ့ မေရႊ႕ေပးႏိုင္ဘူး။ ယဥ္ေက်းမႈ အေမြအႏွစ္ဇုန္ကို လည္း ျပန္ၾကည့္ရင္ အသက္၀င္လႈပ္ရွားေနတဲ့ Active Monument ေပါ့။ အခ်ဳိ႕ေစတီ ပုထိုးေတြက ယေန႔အထိ ေဒသခံလူထုက ကိုးကြယ္ေနၾကတယ္။ အာနႏၵာတို႔လို၊ ေရႊစည္းခံုတို႔လို သေဗၺညဳတို႔လို၊ ထီးလိုမင္းလိုတို႔လို ယေန႔အ ထိ လူေတြက ဘုရားပြဲလည္း က်င္းပတယ္။ ေန႔စဥ္ ဆြမ္း၊ ပန္း၊ ေရခ်မ္း ကပ္ လွဴေနတယ္။
တခ်ဳိ႕ေစတီပုထိုးေတြကေတာ့ အခုထိ ကိုးကြယ္မႈ မရွိေတာ့ဘူး။ မရွိေတာ့ သက္၀င္လႈပ္ရွားမႈ မရွိတဲ့ Unactive Monument ေခၚပါတယ္။ သက္၀င္လႈပ္ ရွားမႈ မရွိေတာ့တဲ့ သမိုင္း၀င္ ေစတီပုထိုးေတြရွိတယ္။ အဲဒီအျပင္ ႏွစ္ေပါင္း ၁၀၀၀ သမိုင္းနဲ႔ စီးဆင္းလာတဲ့ ၿမိဳ႕၊ ရြာေတြရွိတယ္။ ၿပီးေတာ့ ယဥ္ေက်းမႈဇုန္ ႀကီးသည္ Mix Heristage ေရာေထြးေနတဲ့ အေမြအႏွစ္ဇုန္ ျဖစ္ရပါမယ္။ ထုိ႔ေ ၾကာင့္ ဘယ္ၿမိဳ႕၊ ဘယ္ရြာမွ မဖ်က္ႏိုင္ပါဘူး။ အဲဒီလို ျငင္းခံုရင္းနဲ႔ပဲ သူ႔ကို ကမၻာ့အေမြအႏွစ္တင္ဖို႔ ႀကိဳးစားခဲ့ေသာ္လည္း မေအာင္ျမင္ခဲ့ပါဘူး။
ယေန႔ အစိုးရသစ္ လက္ထက္မွာေတာ့ မႏၲေလးတိုင္း ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္တို႔၊ ကြၽန္ေ တာ္တို႔ တာ၀န္ရွိသူေတြက အေၾကာက္အကန္၊ အႀကိတ္အနယ္ ယူနက္စကို နဲ႔ ျငင္းခံုၿပီးမွေတာ့ သူတို႔က ေရာေႏွာေနတဲ့ ယဥ္ေက်းမႈ အေမြအႏွစ္ဇုန္ အျ ဖစ္ သူတို႔လက္ခံလိုက္ပါၿပီ။ ဒါ့ေၾကာင့္ ရြာလည္း ေရႊ႕ဖို႔မလိုဘူး။ ၿမိဳ႕လည္း ေ ရႊ႕ဖို႔မလိုဘူး။ စက္တင္ဘာ ေအာက္တိုဘာမွာ တင္သြင္းမယ့္ ကမၻာ့ယဥ္ေက်း မႈ အေမြအႏွစ္စာရင္း Proposal တင္တဲ့အခါမွာ လက္ရွိရွိၿပီးသား ဟိုတယ္၊ မိုတယ္ေတြလည္း ၿပီးေအာင္ေဆာက္ခြင့္ျပဳမယ္။ ရြာေတြ၊ ၿမိဳ႕ေတြလည္း တည္ရွိခြင့္ျပဳမယ္” ဟု သာသနာေရးႏွင့္ ယဥ္ေက်းမႈ၀န္ႀကီးဌာ န ျပည္ေ ထာင္စု၀န္ႀကီး သူရဦးေအာင္ကိုက ေျပာၾကားသည္။
သို႔ရာတြင္ ေနာက္ထပ္ၿမိဳ႕သစ္ ရြာသစ္မ်ားႏွင့္ ဟိုတယ္အသစ္မ်ား ထပ္မံတိုး ခ်ဲ႕ခြင့္ကိုမူ ခြင့္ျပဳေတာ့မည္ မဟုတ္ေၾကာင္းႏွင့္ တိုးပြားလာမည့္ လူဦးေရအ တြက္ ၿမိဳ႕သစ္မ်ားကို Town Plan ဆြဲေပးမည္ျဖစ္ကာ တိုးပြားလာမည့္ ဟို တယ္ႏွင့္ စီးပြားေရး လုပ္ငန္းမ်ားအတြက္ စီးပြားေရးဇုန္မ်ား သတ္မွတ္ ေပး သြားမည္ ျဖစ္ေၾကာင္း ၀န္ႀကီးသူရဦးေအာင္ကိုက ေျပာၾကားသည္။
၂၀၁၇ ခုႏွစ္ ပုဂံေဒသကို ကမၻာ့ေရွးေဟာင္း ယဥ္ေက်းမႈအေမြအႏွစ္စာရင္း တင္ရန္ ေဆာင္ရြက္ၿပီးေနာက္၂၀၁၈ ခုႏွစ္ ရခိုင္ျပည္နယ္ ေျမာက္ဦးၿမိဳ႕၊ ၂၀၁၉ ခုႏွစ္တြင္ ေရႊတိဂံုေစတီေတာ္ကို ကမၻာ့ယဥ္ေက်းမႈ အေမြအႏွစ္စာ ရင္း တင္သြငး္ရန္ လုပ္ေဆာင္လ်က္ရွိၿပီး ကခ်င္ျပည္နယ္ရွိ ခါရာဘိုရာဇီ သ ဘာ၀သစ္ေတာ နယ္ေျမႏွင့္ အင္းေတာ္ႀကီးအိုင္၊ ရွမ္းျပည္နယ္ရွိ အင္းေလး ကန္တို႔ကိုလည္း ကမၻာ့ယဥ္ေက်းမႈ အေမြအႏွစ္ စာရင္းတင္သြင္းရန္ စီစဥ္ေ ဆာင္ရြက္လ်က္ရွိေၾကာင္း၊ အင္း၀၊ မႏၲေလးႏွင့္ စစ္ကိုင္းေဒသမ်ားကိုလည္း ဆက္လက္ ေဆာင္ရြက္ရန္ လ်ာထားေၾကာင္း သာသနာေရးႏွင့္ ယဥ္ေက်းမႈ ၀န္ႀကီးဌာန ျပည္ေထာင္စု၀န္ႀကီးက မီဒီယာမ်ားကို ေျပာၾကားသည္။
Credit: Eleven Media Group
