ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ေတာ္ စည္ပင္သာယာေရးေကာ္မတီ၏ ၁၉၉၆ ခုႏွစ္တြင္ ထုတ္ျပန္ခဲ့ေသာစာရင္းအရ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕တြင္ ယဥ္ေက်းမႈ အေမြအႏွစ္ ထိန္းသိမ္းေစာင့္ေရွာက္ရန္ လုိအပ္သည့္ သက္တမ္းရင့္ အေဆာက္အအံု အေရအတြက္မွာ ၁၈၉ လံုး ျဖစ္သည္။
ထုိသို႔ ယဥ္ေက်းမႈအေမြအႏွစ္အျဖစ္ ထိန္းသိမ္းေစာင့္ေရွာက္ရန္ သတ္မွတ္ထားသည့္ ေရွးေဟာင္းအေဆာက္အအံုအမ်ားစုမွာ ကိုလိုနီေခတ္အေဆာက္အအံု အစိုးရ႐ံုးမ်ား၊ ဘာသာေရး အေဆာက္အအံုမ်ားႏွင့္ ဘုရားေစတီမ်ားျဖစ္ၿပီး ပုဂၢလိကပိုင္ လူေန
အေဆာက္အအံုမ်ားမွာ ပါဝင္ျခင္းမရွိေပ။
ရန္ကုန္ၿမိဳ႕လယ္ရွိ ကိုလုိနီေခတ္ အစိုးရ႐ံုးမ်ား စိုက္ခဲ့သည့္ အထင္ကရ အေဆာက္အအံုမ်ားအတြက္ ထိန္းသိမ္းျခင္းကို ယင္းအေဆာက္အအံုမ်ားကို အသံုးျပဳေနသည့္ သက္ဆုိင္ရာဝန္ႀကီးဌာနမ်ားက ၄င္းတုိ႔၏ အစီအ စဥ္ျဖင့္သာ လုပ္ေဆာင္ေနရၿပီး ျပဳျပင္မြမ္းမံကာျပန္လည္ အသံုးခ်ေရးကို တုိင္းေဒသႀကီးအစိုးရမ်ားက ေခတ္အဆက္ဆက္မွစ၍ လက္ရွိ
အခ်ိန္အထိ မျပဳလုပ္ႏုိင္သည့္အေျခအေနျဖစ္သည္။
လက္ရွိတြင္ အတြင္းဝန္မ်ား႐ံုးႏွင့္ ျမန္မာ့မီးရထား႐ံုး အေဆာက္အအံုမ်ား စေသာ အထင္ကရ အေမြအႏွစ္ အေဆာက္အအံုမ်ားကို ပုဂၢလိက ကုမၸဏီမ်ားက လုပ္ပိုင္ခြင့္ ရရွိထားေသာ္လည္း ေျပာင္းလဲမႈ မွာ ေႏွးေကြးဆဲျဖစ္သည္။
ရန္ကုန္တုိင္းေဒသႀကီးဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ ဦးၿဖိဳးမင္းသိန္းက ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ မွ ေရွးေဟာင္းအေမြအႏွစ္ အေဆာက္အအံုႀကီးမ်ား ကို ေနာက္ပိုင္း တြင္ ျပန္လည္ျပင္ဆင္မြမ္းမံၿပီး အမ်ားျပည္သူ ဝင္ထြက္သြားလာ ေလ့ လာႏိုင္သည့္ အေနအထားမ်ဳိးအထိ လုပ္ေဆာင္ႏုိင္ရန္ စီစဥ္ေနေသာ္လည္း
ေငြေၾကးအခက္အခဲမ်ား ရွိေနေၾကာင္း ေျပာခဲ့သည္။
''ကြၽန္ေတာ္တို႔ အမ်ားျပည္သူ ဝင္ထြက္သြားလာႏုိင္မယ့္ Public Area ေတြ
ေဆာင္ရြက္ႏုိင္ဖုိ႔အဓိကရည္ရြယ္ပါတယ္။ ေရွးေဟာင္းအေဆာက္အအံုေတြ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ား ကြၽန္ေတာ္တုိ႔မွာ ရွိပါတယ္။ အခုေလာေလာဆယ္ တခ်ဳိ႕ေနရာေတြမွာ ဒါ အတြင္းဝန္မ်ား႐ံုး၊ ဒီအတြင္းဝန္မ်ား႐ံုးကို အေနာ္မာအုပ္စုကေနၿပီးေတာ့ လုပ္ဖုိ႔ရထားပါတယ္။ ဒါနဲ႔ ပတ္သက္ ၿပီး ေဆာင္ရြက္ဖုိ႔က ကုန္က်စရိတ္ေတြ အရမ္းႀကီးမားၿပီးေတာ့ ျပန္ရဖုိ႔က
ေတာ္ေတာ္ေလးနည္းပါတယ္''ဟု ၄င္းက ဒီဇင္ဘာလအတြင္း သတင္းစာရွင္းလင္းပြဲတစ္ခုတြင္ ျမန္မာတုိင္း(မ္)၏ ေမးျမန္းခ်က္ကို ျပန္လည္ေျဖၾကားခဲ့သည္။
ရန္ကုန္ၿမိဳ႕လယ္၌ ျပန္လည္ျပင္ဆင္ကာ အသံုးျပဳႏုိင္မည့္ အထင္ကရ အေဆာက္အအံု ၁၁ လံုးရွိၿပီး ထုိအေဆာက္အအုံမ်ား ကုိ ျပန္လည္ အသံုးျပဳႏုိင္ပါက ေဒသခံမ်ား၏စီးပြားေရးေကာင္းမြန္ျခင္း၊ အလုပ္အကုိင္ အခြင့္အလမ္းမ်ား ရရွိျခင္းႏွင့္ ခရီးသြားလုပ္ငန္းမ်ား တုိးတက္ လာႏုိင္ေၾကာင္း ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ျပ ထိန္းသိမ္းေစာင့္ေရွာက္ေရး အဖြဲ႕ကရန္ကုန္ၿမိဳ႕ျပအေမြအႏွစ္ မဟာဗ်ဴဟာ အစီရင္ခံစာတြင္ အၾကံျပဳေဆြးေႏြးထားသည္။
ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ျပ အေမြအႏွစ္ထိန္းသိမ္းေစာင့္ေရွာက္ေရးအဖြဲ႕ YHT က အဆုိပါ
အထင္ကရအေဆာက္အအံု ၁၁ လံုးကုိ အျမန္ဆံုး အေကာင္ အထည္ေဖာ္ ျပင္ဆင္ႏုိင္ပါက တစ္လံုးခ်င္းစီ၏ အေမြအႏွစ္ ဆုိင္ရာ ထူးျခားမႈ ျမင့္မားစြာရရွိမည္ျဖစ္ၿပီး လက္ေတြ႕ျပႏုိင္ေသာ စီမံကိန္းမ်ား ျဖစ္လာႏုိင္ေၾကာင္း ေဖာ္ျပထားသည္။
အဆုိပါ YHT က အၾကံျပဳေဆြးေႏြးထားသည့္ အေဆာက္အအံု ၁၁ လံုးမွာ ယခင္ ဟိုတယ္ႏွင့္ ခရီးသြားလာေရးဝန္ႀကီးဌာန၊ ဝဇီရာ ႐ုပ္ရွင္ ႐ံု၊ ျမန္မာ့ လယ္ယာဖြံ႕ၿဖိဳးေရးဘဏ္၊ ရန္ကုန္အေနာက္ပိုင္းခ႐ိုင္ တရား႐ံုးႏွင့္ ပင္စင္ဦးစီးဌာန၊ ယခင္အေမရိကန္သံ႐ံုး၊ ေဘာ့သဇာ အေဆာက္အအံု၊ ျမန္မာ့စီးပြားေရးဘဏ္ခြဲ(၂)၊ ယခင္ျမန္မာ့ေရနံႏွင့္
သဘာဝဓာတ္ေငြ႕လုပ္ငန္း၊ ေလမႈတ္စက္႐ံု၊ အစိုးရပံုႏွိပ္စက္ႏွင့္ စာေပဗိမာန္ အေဆာက္အအံု တုိ႔ျဖစ္သည္။
အေမြအႏွစ္မ်ားကို လက္ရာမပ်က္ ျပန္လည္ျပဳျပင္ျခင္း သည္ ေဒသခံမ်ားအတြက္ အလုပ္အကိုင္မ်ဳိးစံုကို ဖန္တီးေပးသည့္အျပင္ စီးပြားေရး လုပ္ငန္းငယ္မ်ား အတြက္လည္းဝင္ေငြတုိးေစႏိုင္ေၾကာင္း YHT ကဆုိသည္။
ထုိ႔ျပင္ယဥ္ေက်းမႈအေမြအႏွစ္အေဆာက္အအံုမ်ား ေရာျပြမ္းတည္ရွိေနသည့္
ရန္ကုန္ၿမိဳ႕အတြက္ ယင္းကဲ့သို႔ ေရွးေဟာင္းအေဆာက္အအံုမ်ားကို ထိန္းသိမ္းမြမ္းမံကာ ျပန္လည္အသံုးခ်ႏုိင္ျခင္းျဖင့္ လာမည့္ႏွစ္မ်ားအတြင္း ခရီးသြားလုပ္ငန္းမ်ားက ေဒၚလာ သန္းေပါင္းမ်ားစြာ ရရွိႏုိင္သည့္ အလား အလာ ရွိႏုိင္ေၾကာင္းလည္း YHT၏ အစီရင္ခံစာတြင္ ေဖာ္ျပထားသည္။
ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ ဦးၿဖိဳးမင္းသိန္းကလည္း အသံုးမခ်ဘဲ သည္အတုိင္းရွိေနသည့္ ၿမိဳ႕လယ္ရွိအထင္ကရ ေရွးေဟာင္းအေဆာက္အအံုမ်ားကို ျပန္လည္ျပဳျပင္မႈတြင္ ေငြေရးေၾကးေရးအခက္အခဲမ်ားရွိေနေသာ္လည္း ႏုိင္ငံတကာကဲ့သုိ႔ Non Profits Organization အဖြဲ႕အစည္းမ်ားႏွင့္ ခ်ိတ္ဆက္ ကာ ျပင္ဆင္ မြမ္းမံၿပီး အသံုးခ်ႏုိင္ေအာင္လုပ္ရန္ အစီအစဥ္ ရွိေၾကာင္း ေျပာခဲ့သည္။
''ကြၽန္ေတာ္တုိ႔ ဒီၿမိဳ႕လယ္မွာပဲ အတြင္းဝန္မ်ား႐ံုး၊ ဟိုတယ္ ခရီး႐ံုး အေဆာက္ အအံုေတြ ရွိေနတယ္။ ဒါေတြကို ေနာက္ပိုင္းမွာ ျပန္ျပင္ၿပီး ဒီအေဆာက္အအံုေတြမွာ သြားလာႏုိင္ေအာင္ လုပ္ဖုိ႔ ေငြေရးေၾကးေရး က႑အရ အခက္အခဲရွိေပမဲ့ အဂၤလန္မွာလို Summerset House
အေဆာက္အအံုကို Non Profits Organizationတစ္ခုကေန ဦးေဆာင္ၿပီး
ေဆာင္ရြက္ျပင္ဆင္သလို ပံုစံမ်ဳိးေတြကို ဒီက ေရွးေဟာင္းအေမြအႏွစ္အေဆာက္အအံုေတြကို
ေဆာင္ရြက္ႏုိင္ဖို႔အတြက္လည္း ကြၽန္ေတာ္တုိ႔ ႀကိဳးစားေနပါတယ္''ဟု ၄င္းက ေျပာသည္။
အေနာ္မာအုပ္စုက ၂ဝ၁၂ ခုႏွစ္က လုပ္ကိုင္ခြင့္ ရရွိထားသည့္
အတြင္းဝန္မ်ား႐ံုးအေဆာက္အအံုႀကီးကို ျပန္လည္ျပင္ဆင္မြမ္းမံပါက အေမရိကန္ေဒၚလာ သန္း ၂ဝဝ ခန္႔ ကုန္က်မည္ျဖစ္သည့္ အတြက္ ေငြေၾကးအခက္အခဲမ်ားေၾကာင့္ ျပင္ဆင္မြမ္းမံမႈ အခ်ိန္ အတိုင္းအတာမွာ ၾကန္႔ၾကာေနျခင္းျဖစ္ေၾကာင္း သိရသည္။
တုိင္းေဒသႀကီးအစိုးရအေနျဖင့္ ေရွးေဟာင္းအေမြအႏွစ္ အေဆာက္ အအံုမ်ား ကို ပုဂၢလိက ကုမၸဏီမ်ားသုိ႔ လုပ္ကိုင္ ခြင့္ေပးရာ တြင္ ျပဳျပင္မြမ္းမံျပင္ဆင္မႈတုိင္းတြင္ ကုမၸဏီတစ္ခုတည္း၏ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ျဖင့္ စိတ္တုိင္းက် လုပ္ကိုင္ခြင့္မေပးဘဲ အစိုးရအဖြဲ႕ႏွင့္ YHT ၏ လမ္းၫႊန္ မႈေအာက္ တြင္သာ လုပ္ေဆာင္ေစေၾကာင္း ဦးၿဖိဳးမင္းသိန္းက ေျပာသည္။
''ဒီအေဆာက္အအံုႀကီးက ေရွးေဟာင္းအေမြအႏွစ္ေတြနဲ႔ တကယ့္ ယဥ္ေက်းမႈ ဆုိင္ရာအေမြအႏွစ္ေတြ၊ သမိုင္းေဟာင္းႀကီးေတြရွိတဲ့အတြက္ ဒါကို ပုဂၢလိကုမၸဏီက ေဆာင္ရြက္တဲ့ေနရာတုိင္းမွာ သူတုိ႔ လုပ္ခ်င္တုိင္း လုပ္လို႔မရပါဘူး။ YHT နဲ႔ အစိုးရအဖြဲ႕က တင္းတင္းက်ပ္က်ပ္
လုပ္ေဆာင္ထားပါတယ္''ဟု ၄င္းက ေျပာသည္။
YHT ကလည္း အေမြအႏွစ္ အေဆာက္အအံုမ်ားအတြက္ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈ အဖြဲ႕အစည္း ထူေထာင္ရန္ လုိအပ္ေၾကာင္း အၾကံျပဳထားသည္။
အစိုးရအတြက္ ဝင္ေငြရရွိေစရန္ႏွင့္ ထိန္းသိမ္းေစာင့္ေရွာက္ေရး လုပ္ငန္း မ်ား က်ယ္ျပန္႔စြာ ေဆာင္ရြက္ႏုိင္ရန္ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ရွိ အေမြအႏွစ္ ထိန္းသိမ္းေ စာင့္ေရွာက္ေရး အေဆာက္အအံုမ်ားကို စီးပြားေရး၊ လူမႈေရးအရ အက်ဳိးရွိစြာ အသံုးခ်ႏုိင္ေစမည့္ အဖြဲ႕အစည္းတစ္ခု ထူေထာင္ကာ ယင္းအဖြဲ႕အစည္းကို အစိုးရႏွင့္ စီးပြားေရး လုပ္ငန္းရွင္မ်ား အပါအဝင္ ဘက္စံု ပါဝင္ေသာ ေကာ္ မတီတစ္ရပ္ျဖင့္ ႀကီးၾကပ္ႏုိင္သည္ဟု YHT ၏ ၿမိဳ႕ျပအေမြအႏွစ္ မဟာဗ်ဴဟာ တြင္ ေဖာ္ျပထားသည္။
ၿပီးခဲ့သည့္ႏွစ္တြင္ အဂၤလန္ႏုိင္ငံ အေျခစိုက္ ေရွးေဟာင္းသမုိင္းဝင္ အေဆာက္အအံုမ်ား ျပဳျပင္မြမ္းမံေရးအဖြဲ႕ တစ္ဖြဲ႕ျဖစ္သည့္ Turquoise Mountain ႏွင့္ပူးေပါင္းကာရန္ကုန္ၿမိဳ႕တြင္းရွိ ေရွးေဟာင္းအေဆာက္အံုမ်ားကို ေရွးမႈမပ်က္ ျပန္လည္ျပဳျပင္ရန္ အစိုးရအဖြဲ႕ထံ တင္ျပခဲ့ၿပီး ခြင့္ျပဳခဲ့သည့္ အေဆာက္အအံု အခ်ဳိ႕ကုိ ျပန္လည္ျပင္ဆင္မႈမ်ားရွိခဲ့သည္။
သို႔ေသာ္ ေရွးေဟာင္းအေမြအႏွစ္အေဆာက္အအံုအမ်ားစုမွာ ျပည္ေထာင္စုအစိုးရအဖြဲ႕က တုိက္႐ိုက္ကိုင္တြယ္မႈမ်ား ရွိသည့္အတြက္ အေဆာက္ အအံုမ်ား ကို အစိုးရမဟုတ္သည့္ အဖြဲ႕အစည္းမ်ား၊ ပုဂၢလိက အဖြဲ႕ အစည္းမ်ားက လုပ္ေဆာင္လိုသည့္ အခါမ်ားတြင္ လုပ္ကိုင္ခြင့္ ရရွိရန္ ခက္ခဲမႈရွိေၾကာင္းလည္း သိရသည္။
ထို႔ျပင္လူေနေရွးေဟာင္းအေဆာက္အအံုမ်ားကို ျပဳျပင္ထိန္းသိမ္းရန္မွာလည္း အိမ္ပိုင္ရွင္မ်ားအေနျဖင့္ ကိုယ္ပိုင္ေငြစိုက္ထုတ္မႈျဖင့္ အေမြအႏွစ္တစ္ခုကို
ထိန္းသိမ္းရန္မွာမလြယ္ကူေပ။ ထို႔ေၾကာင့္ ၂ဝ၁၅ ခုႏွစ္ ႏွစ္ကုန္ခန္႔က လူေနေရွးေဟာင္း အေဆာက္အအံုမ်ားကို ျပဳျပင္ထိန္းသိမ္းရန္ ပိုင္ရွင္မ်ား အား လုိအပ္သည့္ ေငြထုတ္ေခ်းေပးႏုိင္ေရးအတြက္ ေဆာက္လုပ္ေရးႏွင့္ အိမ္ရာဖြံ႕ၿဖိဳးေရးဘဏ္က ညႇိႏႈိင္းျခင္းမ်ား ရွိခဲ့သည္။
သို႔ေသာ္ ညႇိႏိႈင္းသည့္ အဆင့္တြင္သာ ရွိေနခဲ့ၿပီး လက္ေတြ႕ ေငြ ထုတ္ေခ်းေပးမႈမ်ားကို မေတြ႕ရေသးေပ။
ထုိ႔ျပင္ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ရွိ ၿမိဳ႕ျပအေမြအႏွစ္မ်ား ထိန္းသိမ္းေစာင့္ေရွာက္ေရး ဥပေဒတစ္ရပ္ ရွိသင့္သည္ဟု ပညာရွင္မ်ားက ေတာင္းဆုိခဲ့ေသာ္လည္း လက္ရွိအခ်ိန္ထိ သီးသန္႔ ဥပေဒတစ္ရပ္မရွိဘဲ ၁၉၉၈ ခုႏွစ္ တြင္ ေရး ဆြဲခဲ့သည့္ ေရွးေဟာင္းယဥ္ေက်းမႈ အေမြအႏွစ္ထိန္းသိမ္းေရးဥပေဒသာ
ရွိေသးသည္။
Credit: Myanmar Times