ျပတိုက္ျဖစ္ေနၿပီျဖစ္သည့္ အက်ဥ္းေထာင္အေဆာက္အအံုႀကီး

က်ဴးဘားႏိုင္ငံ၏ ကမ္းလြန္ မိုင္ ၃၀ ခန္႔တြင္ စပိန္ ဘာသာျဖင့္ “လာ အိစလာ ဒဲလာ ဟူးဗင္တု” (La Isla de la Juventud ) ဟူေသာ ကၽြန္းတစ္ကၽြန္း တည္ရွိျပီး “လူငယ္တို႔၏ကၽြန္း”ဟု အဓိပၸာယ္ရသည္။ ကၽြန္းအမည္ စတင္ေပၚေပါက္လာပံု ဇာစ္ျမစ္ကို မသိ ရေသာ္လည္း ထိုကၽြန္းတြင္ ရာဇ၀တ္မႈက်ဴးလြန္သူမ်ားႏွင့္ ႏိုင္ငံ ေရးအက်ဥ္းသား မ်ားစြာသည္ ၄င္းတို႔၏ လူငယ္ဘ၀မ်ားကို ျဖတ္သန္းကုန္ဆံုးခဲ့ၾကရသည္။ က်ဴးဘားေတာ္လွန္ေရးေခါင္းေဆာင္ဟု လူသိမ်ားသူ ဖီဒယ္လ္ ကက္စ္ထ႐ိုႏွင့္ ညီျဖစ္သူ ရာအူး ကက္စ္ထရိုတို႔သည္ အဆိုပါ အက်ဥ္းေထာင္ၾကီးတြင္ အက်ဥ္းက်ခံခဲ့ဖူးသည္။

အဆိုပါ ကၽြန္းသည္ ပရက္စီးဒီယို မိုးေဒလို အမည္ရွိ အက်ဥ္းေထာင္ၾကီး တည္ရွိရာေနရာျဖစ္သည္။ ပရက္စီးဒီယို မိုးေဒလိုသည္ အလယ္ဗဟိုကို ၀န္း ပတ္ကာ အထပ္မ်ားျဖင့္ စက္၀န္းသဏၭာန္၀န္းပတ္ျပီး အက်ဥ္းခန္းမ်ား တည္ေဆာက္ထားသည့္ အက်ဥ္းေထာင္မ်ဳိး ျဖစ္သည္။ ပရက္စီးဒီယို မိုးေဒလိုအက်ဥ္းေထာင္ႀကီးကို အာဏာရွင္ ဂ်ီရာဒို မာခ်ာဒိုလက္ထက္ ၁၉၂၆ မွ ၁၉၂၈ အၾကား ေဆာက္လုပ္ခဲ့ျပီး သီးျခားအေဆာက္အအံု ၅ လံုး ပါ၀င္သည္။

အေဆာက္အအံုအားလံုးမွာ အလယ္ဗဟို ေစာင့္ၾကည့္ေမွ်ာ္စင္ ကို အက်ဥ္းခန္းမ်ား ၀န္းပတ္ထားသည့္ ၆ ထပ္ အေဆာက္အအံုမ်ား ျဖစ္သည္။

ဗဟိုေစာင့္ၾကည့္ေမွ်ာ္စင္မွေနျပီး အက်ဥ္းခန္းတစ္ခု စီရွိ အက်ဥ္းသားတစ္ဦးခ်င္းစီကို ေစာင့္ၾကည့္ထိန္းခ်ဳပ္ႏိုင္သည္ ဟု ဆိုသည္။ အက်ဥ္းသားေပါင္း ၂၅၀၀ ခန္႔ ထားရွိႏိုင္ရန္ ဒီဇိုင္းေရးဆြဲ ေဆာက္လုပ္ထားသည္။ အေမရိကန္ျပည္၊ အီလီႏြိဳက္စ္ျပည္နယ္၊ ၀ိလ္ခ႐ိုင္၊ ခရက္စ္ေဟးလ္ျမိဳ႕တြင္ တည္ရွိေသာ စတိတ္ေဗးလ္ ျပဳျပင္ေရး စခန္းကို နမူနာယူကာ ေဆာက္လုပ္ခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္။ သို႔ရာတြင္ ဒီဇိုင္း အိုင္ဒီယာမွာမူ ၁၈ ရာစုႏွစ္ အဂၤလန္တြင္ ထြန္းကားခဲ့ေသာ စက္၀န္းသဏၭာန္ အက်ဥ္းေထာင္ ဒီဇိုင္းမွ အေျခတည္ျခင္း ျဖစ္သည္။

အဆိုပါ အက်ဥ္းေထာင္ဒီဇိုင္းကို ျဗိတိသွ် အေတြး အေခၚပညာရွင္ ဂ်ရမီ ဘင္သမ္ (၁၇၄၈-၁၈၃၂) က စတင္ ေဖာ္ထုတ္ခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္။

ယင္းဒီဇိုင္းကို စံယူကာ ကမၻာတစ္၀န္းတြင္ အက်ဥ္း ေထာင္မ်ား ေဆာက္လုပ္ခဲ့ၾကေသာ္လည္း ႏိုင္ငံအလုိက္ ဒီဇိုင္းအနည္းငယ္ ကြဲျပားမႈ ရွိၾကသည္။ အက်ဥ္းခန္းတို႔သည္ပင္လွ်င္ ေထာင္၏ နံရံလည္း ျဖစ္သည္။ အက်ဥ္းခန္းတို႔သည္ ေထာင္အျပင္ဘက္ မ်က္ႏွာစာတြင္လည္းေကာင္း၊ အက်ဥ္းခန္းဘက္မ်က္ႏွာစာတြင္လည္း ေကာင္း ျပတင္းေပါက္မ်ား၊ သံတိုင္မ်ားျဖင့္ ကာရံထားရာ အလင္း ႏွင့္ ေလ၀င္ေလထြက္ေကာင္းမြန္ေလသည္။

ဗဟိုထိန္းခ်ဳပ္ေမွ်ာ္စင္မွၾကည့္လွ်င္ အက်ဥ္းသားမ်ား အားလံုးကို ေနာက္ခံဆလိုက္ျဖင့္ အလင္းေပးထားဘိသကဲ့သို႔ ရွိျပီး ၎တို႔အခ်င္းခ်င္းမူ နံရံမ်ားကာရံထားျခင္းေၾကာင့္ မျမင္ရေခ်။ ဗဟိုေစာင့္ၾကည့္ေမွ်ာ္စင္သည္ အက်ဥ္းခန္းအားလံုး ကို ၃၆၀ ဒီဂရီ ရႈျမင္ႏိုင္ျပီး ေမွ်ာ္စင္၏ ျပတင္းမ်ားကို အနက္ ေရာင္မွန္မ်ား တပ္ဆင္ထားျခင္းေၾကာင့္ အက်ဥ္းသားမ်ားဘက္ မွၾကည့္လွ်င္ ၎တို႔အား မည္သူက ၾကည့္ရႈေနသည္ကို မေတြ႔ႏိုင္၊ မသိႏိုင္ေခ်။

အမ်ားအားျဖင့္ အက်ဥ္းသားမ်ားကို ေစာင့္ၾကည့္သူ မရွိဘဲ အေစာင့္မ်ားမွာ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးအေဆာက္အအံုတြင္သာ ေပၚကာဆြဲေနေလ့ရွိၾကသည္ဟု ဆိုသည္။ ဒုတိယကမၻာစစ္ၾကီးအတြင္း ဂ်ပန္ႏွင့္ ဂ်ာမန္စစ္ သံု႔ပန္းမ်ားကို ပရက္စီးဒီယို မိုးေဒလို အက်ဥ္းေထာင္ၾကီးတြင္ ထိန္းသိမ္းထားခဲ့ဖူးသည္။ နာမည္ေက်ာ္ က်ဴးဘားကဗ်ာဆရာမ်ား၊ တက္ၾကြ လႈပ္ရွားသူမ်ားသည္လည္း ႏိုင္ငံေရးအက်ဥ္းသားမ်ားအျဖစ္ အက်ဥ္းက်ခံခဲ့ဖူးရာ နာမည္ေက်ာ္ ကဗ်ာဆရာ အာမန္ဒို ဗယ္လာဒါရက္စ္ (ကက္စ္ထရိုဆန္႔က်င္ေရးလႈပ္ရွားမႈမ်ားျဖင့္ ဖမ္းဆီးခံရျပီး ၁၉၈၂ ခုႏွစ္တြင္ ေထာင္မွ ျပန္လည္လြတ္ေျမာက္ သည္။ လြတ္ေျမာက္ခ်ိန္တြင္ အေမရိကန္အစိုးရက ကုလသမဂၢ လူ႔အခြင့္အေရးေကာ္မရွင္ဆိုင္ရာ အေမရိကန္သံအမတ္ၾကီး အျဖစ္ ခန္႔အပ္ခဲ့သည္။ ယခုအခါ အသက္ ၈၁ ႏွစ္ရွိျပီျဖစ္သည္) ႏွင့္ ကဗ်ာဆရာ ပီဒရို လူး၀စ္ ဘြိဳင္တယ္ (ဘာတစၥတာအစိုးရ ႏွင့္ ကက္စ္ထရိုအစိုးရမ်ားကို ဆန္႔က်င္မႈျဖင့္ ၁၉၆၁ ခုႏွစ္တြင္ ေထာင္ဒဏ္ ၁၀ ႏွစ္ ခ်မွတ္ခံခဲ့ရျပီး အက်ဥ္းေထာင္အတြင္း အစာငတ္ခံဆႏၵျပစဥ္ ၁၉၇၂ ခုႏွစ္၊ ေမလ ၂၅ ရက္တြင္ ကြယ္လြန္ခဲ့သည္) တို႔ ပါ၀င္သည္။ သို႔ရာတြင္ အဆိုပါအက်ဥ္းေထာင္ၾကီး၌ အက်ဥ္းက် ခံခဲ့ရသူမ်ားတြင္ အထင္ရွားဆံုးမွာ ဖီဒယ္လ္ ကက္စ္ထ႐ိုႏွင့္ ၎၏ညီ ရာအူးကက္စ္ထရိုတို႔ ျဖစ္ၾကသည္။

ကက္စ္ထရိုသည္ ဘာတစ္ၥတာအစိုးရကို ေတာ္လွန္ သည့္အုပ္စုအား ဦးေဆာင္ကာ မြန္ကာဒါတပ္စခန္းကို ၀င္ ေရာက္တိုက္ခိုက္မႈေၾကာင့္ ေထာင္ဒဏ္ခ်မွတ္ျခင္းခံခဲ့ရျခင္းျဖစ္ ျပီး ၁၉၅၃ ခုုႏွစ္၊ ေအာက္တိုဘာလမွ ၁၉၅၅ ခုႏွစ္ ေမလအထိ ပရက္စီးဒီယို အက်ဥ္းေထာင္ၾကီးတြင္ ေနထိုင္ခဲ့ရသည္။

ကက္စ္ထ႐ိုဦးေဆာင္သည့္ က်ဴးဘားေတာ္လွန္ေရး ၾကီးသည္ ၁၉၅၉ ခုႏွစ္တြင္ ေအာင္ပြဲခံခဲ့ျပီး ဘာတစၥတာအစိုးရ ျပဳတ္က်သြားခဲ့သည္။ သို႔ရာတြင္ ထိုေနာက္ပိုင္းတြင္လည္း ႏိုင္ငံေရးအတိုက္အခံမ်ား၊ တန္ျပန္ေတာ္လွန္ေရးသမားမ်ားကို ထိန္းသိမ္းရန္ အတြက္ ပရက္စီးဒီယို အက်ဥ္းေထာင္ၾကီးကို ဆက္လက္အသံုး ျပဳခဲ့သည္။ ကက္စ္ထရိုသည္ ၁၉၅၉ မွ ၁၉၇၆ ခုႏွစ္အထိ ၀န္ၾကီးခ်ဳပ္အျဖစ္လည္းေကာင္း၊ ၁၉၇၆ မွ ၂၀၀၈ ခုႏွစ္အထိ သမ္ၼတအျဖစ္လည္းေကာင္း က်ဴးဘားကို အုပ္ခ်ဳပ္ခဲ့သည္။ ယင္းေနာက္ညီျဖစ္သူ ရာအူးကက္စ္ထ႐ိုကို အ႐ိုက္အရာလႊဲေျပာင္းေပးခဲ့သည္။ ရာအူးကက္စ္ထရိုသည္ က်ဴးဘားသမၼတအျဖစ္ ၂၀၀၈ မွ ၂၀၁၈ ခုႏွစ္အထိ တာ၀န္ထမ္းေဆာင္ခဲ့သည္။

အက်ဥ္းေထာင္ၾကီးမွာ အက်ဥ္းသား ၂၅၀၀ ခန္႔အတြက္ သာ ရည္ရြယ္ေဆာက္လုပ္ထားျခင္းျဖစ္ေသာ္လည္း တခါတရံ တြင္ အက်ဥ္းသား ဦးေရ ၈၀၀၀ ခန္႔အထိ ရွိေနေလ့ရွိသည္။ ထိုသို႔ အလြန္က်ပ္တည္းစြာေနထိုင္ၾကရျခင္းေၾကာင့္ ၁၉၆၁ ခုႏွစ္တြင္ အဓိက႐ုဏ္းမ်ား၊ အစာငတ္ခံဆႏၵျပျခင္းမ်ား ေပၚေပါက္ခဲ့သည္။ ၁၉၆၇ ခုႏွစ္တြင္မူ ပရက္စီးဒီယို မိုးေဒလို အက်ဥ္းေထာင္ ၾကီးကို ပိတ္သိမ္းလိုက္ျပီး အက်ဥ္းသားမ်ားကို အျခား အက်ဥ္းေထာင္မ်ားသို႔ ေနရာေရႊ႕ေျပာင္းေစခဲ့သည္။ ယေန႔တြင္ကား အက်ဥ္းေထာင္ၾကီးကို ျပတိုက္အျဖစ္ ေျပာင္းလဲလိုက္ျပီျဖစ္ကာ က်ဴးဘား၏ အမ်ဴိးသားအထိမ္းအမွတ္ တစ္ခုအျဖစ္ သတ္မွတ္ျခင္းခံထားရသည္။

 

ေရွရီ ( iMyanmarHouse.com အိုင္ျမန္မာေဟာက္စ္ေဒါ႔ကြန္း) မွ အထူးေရးသားေဖာ္ျပသည္။ Credit: iMyanmarHouse.com