ျပည္ေထာင္စုလႊတ္ေတာ္မွာအိမ္ၿခံေျမဝန္ေဆာင္မႈ ဥပေဒၾကမ္းကို ျပ႒ာန္းလိုက္ၿပီး အခန္း ၁၃ ခန္းပါဝင္တယ္ လို႔ သိရပါတယ္။
+++ အခန္း (၁) အမည္၊ စတင္အာဏာတည္ ျခင္းနဲ႔ အဓိပၸာယ္ေဖာ္ျပခ်က္ +++
(က) အိမ္ၿခံေျမဆိုတာ ေနထိုင္ဖို႔ သို႔ မဟုတ္ လုပ္ငန္းလုပ္ကိုင္ဖို႔ ေဆာက္လုပ္ ထားတဲ့အိမ္၊ အိမ္ခန္း၊ တိုက္၊ တိုက္ခန္း၊ ကြန္ဒို၊ စက္႐ုံ၊သိုေလွာင္႐ုံ၊ ျပခန္း၊ ဟိုတယ္ ခန္း၊တည္းခိုခန္း၊ ဆိုင္ခန္း စတဲ့ အ ေဆာက္ အအုံေတြနဲ႔ သူတို႔ရဲ႕ အစိတ္အပိုင္းေတြ၊ ဥပစာေတြ၊ အိမ္ေျမ၊ ၿခံေျမ၊ စက္မႈလုပ္ငန္း ေျမ၊ စီးပြားေရးလုပ္ငန္းသုံးေျမ၊ ဥပေဒနဲ႔ အညီ လႊဲေျပာင္းေရာင္းခ်ခြင့္ရွိတဲ့ ေျမအမ်ိဳးမ်ိဳး ကို ဆိုပါတယ္။
( ခ ) ဝန္ေဆာင္မႈဆိုတာ အိမ္ၿခံေျမတစ္ ခုခုကို ေရာင္းဝယ္ငွား ေပးကမ္း လဲလွယ္၊ တစ္နည္းအားနဲ႔ လႊဲေျပာင္းျခင္း၊ ဘဏ္ေခ်းေငြရဖို႔ ေဆာင္႐ြက္ရတာေတြ၊ အတိုင္ပင္ခံ တာေတြ၊ တန္ဖိုးသတ္မွတ္တာေတြ၊ ဝန္ ေဆာင္မႈလုပ္ငန္း အပ္ႏွံသူကိုယ္စား ကိုယ္ စားလွယ္အျဖစ္ ေဆာင္႐ြက္တာေတြ စတဲ့ လုပ္ငန္းစဥ္တစ္ရပ္ရပ္မွာဝန္ေဆာင္ခရယူ ၿပီး ပါဝင္ေဆာက္႐ြက္ျခင္းကို ဆိုပါ တယ္။( ဂ ) ဝန္ေဆာင္မႈေပးသူဆိုတာ အိမ္ၿခံ ေျမ ဝန္ေဆာင္မႈတစ္ခုခုကို ေဆာင္႐ြက္ေပးတဲ့ ပုဂၢိဳလ္တစ္ဦး၊ အဖြဲ႕အစည္း သို႔မဟုတ္ ကုမၼဏီတစ္ခုခုကို ဆိုပါတယ္။ လိုင္စင္ရရွိ သူနဲ႔လိုင္စင္ရွိၿပီး သေဘာတူစာခ်ဳပ္တစ္ရပ္ရပ္နဲ႔ စည္းကမ္းေတြ သတ္မွတ္ၿပီး အိမ္ ၿခံေျမအက်ိဳးေဆာင္ လုပ္ပိုင္ခြင့္ေပးအပ္ ျခင္းခံရတဲ့ အက်ိဳးေဆာင္ကိုယ္စားလွယ္လည္း ပါဝင္ပါတယ္။
(ဃ) ဝန္ေဆာင္ခဆိုတာ အိမ္ၿခံေျမဝန္ေဆာင္မႈလုပ္ငန္းအတြက္ ဝန္ေဆာင္မႈ ေပးသူနဲ႔ ဝန္ေဆာင္မႈရယူသူႏွစ္ဦးသေဘာ တူ ညႇိႏႈိင္းသတ္မွတ္ခ်က္အရ ဝန္ေဆာင္မႈ ေပးသူက ရပိုင္ခြင့္ရွိတဲ့ အဖိုးအခကို ဆိုပါတယ္။
( င ) ဝန္ႀကီးဌာနဆိုတာ ျပည္ေထာင္စု အစိုးရအဖြဲ႕၊ ေဆာက္လုပ္ေရးဝန္ႀကီးဌာန ကို ဆိုပါတယ္။
( စ ) ဦးစီးဌာနဆိုတာ ေဆာက္လုပ္ေရးဝန္ႀကီးဌာန၊ ၿမိဳ႕ျပႏွင့္အိမ္ရာဖြံ႕ၿဖိဳးေရးဦးစီး ဌာနကို ဆိုပါတယ္။
(ဆ) ဗဟိုေကာ္မတီဆိုတာ ဥပေဒအရ ဖြဲ႕စည္းတဲ့ အိမ္ၿခံေျမဝန္ေဆာင္မႈလုပ္ငန္း ႀကီးၾကပ္ေရးဗဟိုေကာ္မတီကို ဆိုပါတယ္။
( ဇ ) တိုင္းေဒသႀကီး သို႔မဟုတ္ ျပည္နယ္ ႀကီးၾကပ္ေရးေကာ္မတီဆိုတာ ဥပေဒ အရ ေကာ္မတီက ဖြဲ႕စည္းတဲ့ တိုင္းေဒသ ႀကီး သို႔မဟုတ္ ျပည္နယ္ အိမ္ၿခံေျမဝန္ ေဆာင္မႈ ႀကီးၾကပ္ေရးေကာ္မတီကို ဆိုပါ တယ္။ ေနျပည္ေတာ္ေကာင္စီနယ္ေျမ ႀကီး ၾကပ္ေရးေကာ္မတီလည္း ပါဝင္ပါတယ္။
( ဈ )လိုင္စင္ဆိုတာ အိမ္ၿခံေျမဝန္ ေဆာင္မႈလုပ္ငန္း လုပ္ကိုင္ရန္အတြက္ တိုင္းေဒသႀကီး သို႔မဟုတ္ ျပည္နယ္ ႀကီးၾကပ္မႈ ေကာ္မတီက ဥပေဒနဲ႔အညီ ထုတ္ေပးတဲ့ ယာယီခြင့္ျပဳလက္မွတ္ပါတယ္။
(ည) ယာယီလိုင္စင္ ဆိုတာအိမ္ၿခံ ေျမဝန္ ေဆာင္မႈလုပ္ငန္းလုပ္ကိုင္ရန္အတြက္ တိုင္းေဒသႀကီး သို႔မဟုတ္ ျပည္နယ္ ႀကီးၾကပ္မႈေကာ္မတီက ဥပေဒနဲ႔အညီ ထုတ္ေပးတဲ့ ယာယီခြင့္ျပဳလက္မွတ္ျဖစ္ပါ တယ္။
( ဋ ) ဝန္ေဆာင္မႈရယူသူ ဆိုတာ ဝန္ ေဆာင္မႈလုပ္ငန္းတစ္ရပ္ရပ္အတြက္ ဝန္ေဆာင္မႈေပးသူကို အဖိုးစားနားေပးၿပီး လုပ္ငန္းအပ္ႏွံသူကို ဆိုပါတယ္။
+++ အခန္း (၂) ရည္႐ြယ္ခ်က္မ်ား +++
(၄)ဥပေဒ ရဲ႕ ရည္႐ြယ္ခ်က္ေတြမွာ
(က) စည္းမ်ဥ္းစည္းကမ္းေတြနဲ႔အညီ စနစ္တက်ေဆာင္႐ြက္မယ့္ အိမ္ၿခံေျမဝန္ေဆာင္မႈေပၚထြန္းလာေစဖို႔ ၊ (ခ) အိမ္ၿခံေျမ ေဈးကြက္ တည္ၿငိမ္ဖြံ႕ၿဖိဳးတိုးတက္ေရးကို အေထာက္အကူျပႏိုင္ဖို႔၊ ( ဂ )ဝန္ေဆာင္မႈ ေပးသူနဲ႔ ဝန္ေဆာင္မႈရယူသူ ႏွစ္ဦးႏွစ္ဖက္ ဥပေဒနဲ႔အညီ အက်ိဳးခံစားခြင့္ရွိေစဖို႔၊ (ဃ) ဝန္ေဆာင္မႈလုပ္ငန္းေတြမွာ အျပည္ျပည္ ဆိုင္ရာအဖြဲ႕အစည္း၊ ေဒသဆိုင္ရာအဖြဲ႕အစည္း၊ ျပည္တြင္းျပည္ပအဖြဲ႕အစည္းနဲ႔ ပုဂၢလိကေတြအၾကား ပူးေပါင္းေဆာင္႐ြက္မႈ ေတြ တိုးျမႇင့္ႏိုင္ေစရန္ ျဖစ္ပါတယ္။
+++ အခန္း (၃) ဗဟိုေကာ္မတီဖြဲ႕စည္းျခင္းနဲ႔ လုပ္ငန္းတာဝန္မ်ား +++
(၅) ျပည္ေထာင္စုအစိုးရအဖြဲ႕မွာ-(က) ဥပေဒ ပါ ျပ႒ာန္းခ်က္ေတြကို ထိထိ ေရာက္ ေရာက္ အေကာင္အထည္ေဖာ္ ေဆာင္ ႐ြက္ႏိုင္ေရး အတြက္ ျပည္ေထာင္စုအဆင့္ ပုဂၢိဳလ္တစ္ ဦးကို ဥကၠ႒ အျဖစ္လည္း ေကာင္း၊ ၿမိဳ႕ျပႏွင့္ အိမ္ရာဖြံ႕ၿဖိဳးေရး ဦးစီး ဌာန ၫႊန္ၾကားေရးမႉးခ်ဳပ္က အတြင္းေရး မႉး အျဖစ္ သက္ဆိုင္ ရာ အစိုးရဌာနနဲ႔ စည္ ပင္ သာယာေရးေကာ္ မတီက သင့္ေလ်ာ္တဲ့ ပုဂၢိဳလ္ေတြနဲ႔ အိမ္ၿခံ ေျမဝန္ေဆာင္မႈ လုပ္ငန္းဆိုင္ရာ အသင္း အဖြဲ႕ေတြက ေ႐ြး ခ်ယ္ ေပးတဲ့ ကိုယ္စားလွယ္ေတြက အဖြဲ႕ဝင္အျဖစ္ပါဝင္တဲ့ အိမ္ ၿခံေျမဝန္ေဆာင္မႈ လုပ္ငန္းႀကီးၾကပ္ေရး ဗဟိုေကာ္မတီကို ဖြဲ႕စည္းရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ (ခ) ပုဒ္မခြဲ (က)အရ ဖြဲ႕စည္းတဲ့ ဗဟိုေကာ္မတီကို လိုအပ္ရင္ျပင္ ဆင္ဖြဲ႕စည္းႏိုင္ပါ တယ္။
(၆)ဗဟိုေကာ္မတီရဲ႕ လုပ္ငန္းတာဝန္ေတြ မွာ ေအာက္ပါအတိုင္းျဖစ္ပါတယ္။ (က) ျပည္ေထာင္စုအစိုးရအဖြဲ႕ရဲ႕ သေဘာ တူညီခ်က္နဲ႔ အိမ္ၿခံေျမဝန္ေဆာင္မႈ လုပ္ ငန္း ဆိုင္ရာ မူဝါဒေတြ ခ်မွတ္တာေတြ၊ (ခ) အိမ္ၿခံေျမဝန္ေဆာင္မႈ အသင္း ဖြံ႕ၿဖိဳး တိုး တက္လာေစဖို႔ ႀကီးၾကပ္တာေတြ၊ (ဂ) အိမ္ ၿခံေျမဝန္ေဆာင္မႈ လုပ္ငန္းနဲ႔ စပ္လ်ဥ္း ၿပီး သက္ဆိုင္ရာဝန္ႀကီးဌာန၊ အစိုးရအဖြဲ႕ အစည္းေတြ၊ အသင္းအဖြဲ႕ေတြနဲ႔ ေပါင္းစပ္ ညႇိႏႈိင္းေဆာင္႐ြက္တာေတြ၊ (ဃ) အိမ္ၿခံ ေျမ ဝန္ေဆာင္မႈ လုပ္ငန္းဆိုင္ရာ သင္တန္းေတြနဲ႔ စပ္လ်ဥ္းၿပီး ျပ႒ာန္းသင့္တဲ့ဘာသာရပ္၊သင္႐ိုးၫႊန္းတမ္း၊ သင္တန္းကာလနဲ႔ သင္တန္းအမ်ိဳးအစား၊ သင္တန္းေအာင္ ျမင္ မႈ အဆင့္အတန္းေတြကို သတ္မွတ္ေပး ျခင္းျဖစ္ပါတယ္။
( င ) အိမ္ၿခံေျမဝန္ေဆာင္မႈလုပ္ငန္း လုပ္ကိုင္ေဆာင္႐ြက္သူေတြက လိုက္နာ ေစာင့္ထိန္းရမယ့္ စည္းကမ္းေတြကို သတ္မွတ္ေပးတာေတြ၊ (စ) ျပည္တြင္းျပည္ပ သက္ဆိုင္ရာအဖြဲ႕အစည္းေတြနဲ႔ ဆက္ သြယ္ေပးတာေတြ၊ (ဆ) တိုင္းေဒသႀကီး သို႔မဟုတ္ ျပည္နယ္ႀကီးၾကပ္ေရးေကာ္မ တီေတြက ဖြဲ႕စည္းတာဝန္ေပးအပ္တာေတြ၊ (ဇ) လိုင္စင္အမ်ိဳးအစား၊ လိုင္စင္ ေၾကးနဲ႔ လိုင္ စင္ စည္းကမ္းေတြ သတ္မွတ္ ေပးတာေတြ၊ (ဈ) မိမိရဲ႕ အဖြဲ႕ဝင္ပဲျဖစ္ျဖစ္၊ အျခားသင့္ေလ်ာ္တဲ့ ႏိုင္ငံသားပဲျဖစ္ျဖစ္ လိုအပ္တဲ့ လုပ္ငန္းအဖြဲ႕အစည္းေတြ ဖြဲ႕ စည္း ၿပီး လုပ္ငန္းတာဝန္နဲ႔ လုပ္ပိုင္ခြင့္ေတြကို သတ္မွတ္ ေပးတာေတြ၊ (ည) တိုင္းေဒသႀကီး သို႔မဟုတ္ ျပည္နယ္ႀကီးၾကပ္ေရး ေကာ္မတီရဲ႕ လုပ္ငန္းေတြကို ႀကီးၾကပ္တာ နဲ႔လိုအပ္ရင္ စစ္ေဆးေပးရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။
+++ အခန္း (၄) တိုင္းေဒသႀကီး သို႔မဟုတ္ ျပည္နယ္ႀကီးၾကပ္ေရးေကာ္မတီဖြဲ႕စည္းတာနဲ႔ လုပ္ငန္းေတြမွာ ေအာက္ပါအတိုင္း ျဖစ္ပါတယ္ +++
(၇)ဗဟိုေကာ္မတီမွာ “(က) ဥပေဒပါ ျပ႒ာန္း ခ်က္ေတြကို အေကာင္အထည္ ေဖာ္ ေဆာင္႐ြက္ရန္နဲ႔ တိုင္းေဒသႀကီး သို႔မဟုတ္ ျပည္နယ္ ႀကီးၾကပ္ေရးေကာ္မတီ ေတြကေအာက္ပါအတိုင္း ဖြဲ႕စည္းရမွာ ျဖစ္ပါ တယ္။
(၁) တိုင္းေဒသႀကီး သို႔မဟုတ္ ျပည္ နယ္အစိုးရအဖြဲ႕ဝန္ႀကီး-ဥကၠ႒ သို႔မဟုတ္ ေနျပည္ေတာ္ေကာင္စီ၊ (၂) ၫႊန္ၾကားေရး မႉး တိုင္းေဒသႀကီး သို႔မဟုတ္ ျပည္နယ္ အေထြေထြအုပ္ခ်ဳပ္ေရးဦးစီးဌာန- အဖြဲ႕ဝင္ (၃) တိုင္းေဒသႀကီး သို႔မဟုတ္ ျပည္နယ္ ဦးစီးဌာနမႉး လယ္ယာေျမစီမံခန႔္ခြဲေရးနဲ႔ စာရင္း အင္း ဦးစီးဌာန-အဖြဲ႕ဝင္၊(၄) တိုင္း ေဒသႀကီး သို႔မဟုတ္ ျပည္နယ္အခြန္ဦးစီး ဌာနမႉး ျပည္တြင္းအခြန္မ်ားဦးစီးဌာန အဖြဲ႕ဝင္၊ (၅) ဌာနမႉး ေနျပည္ေတာ္စည္ပင္ သာယာေရး ေကာ္မတီ -အဖြဲ႕ဝင္၊ (၆) ဌာန မႉး ၿမိဳ႕ေတာ္ စည္ပင္သာယာေရး ေကာ္မ တီ သို႔မဟုတ္ ၫႊန္ၾကားေရးမႉး တိုင္း ေဒ သႀကီး-အဖြဲ႕ဝင္၊ (၇) အိမ္ၿခံေျမဝန္ ေဆာင္ မႈ လုပ္ငန္းဆိုင္ရာ အသင္းအဖြဲ႕ေတြက ေ႐ြးခ်ယ္တာဝန္ေပး တဲ့ ကိုယ္စားလွယ္ ႏွစ္ ဦး- အဖြဲ႕ဝင္၊ (၈) တိုင္းေဒသႀကီး သို႔မဟုတ္ ျပည္နယ္ၫႊန္ၾကားေရးမႉး -အတြင္းေရး မႉး ျဖစ္ရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။
ၿမိဳ႕ျပႏွင့္ အိမ္ရာဖြံ႕ၿဖိဳးေရး ဦးစီးဌာန (ခ) ပုဒ္မ (က)အရ ဖြဲ႕စည္းတဲ့ တိုင္းေဒသ ႀကီးသို႔မဟုတ္ ျပည္နယ္ႀကီးၾကပ္ေရးေကာ္မတီကို လိုအပ္ရင္ ျပင္ဆင္ဖြဲ႕စည္း ႏိုင္ပါတယ္။
(၈)တိုင္းေဒသႀကီး သို႔မဟုတ္ ျပည္နယ္ ႀကီးၾကပ္ေရးေကာ္မတီရဲ႕လုပ္ငန္းတာဝန္ ေတြမွာ ေအာက္ပါအတိုင္း ျဖစ္ပါတယ္။
(က) ဗဟိုေကာ္မတီ က ခ်မွတ္တဲ့ မူဝါဒ ေတြနဲ႔အညီ အေကာင္အထည္ေဖာ္ ေဆာင္႐ြက္တာေတြ (ခ) အိမ္ၿခံေျမဝန္ေဆာင္မႈ အသင္းေတြ ဖြံ႕ၿဖိဳးတိုးတက္လာေစဖို႔ ႀကီး ၾကပ္ေဆာင္႐ြက္တာေတြ (ဂ) အိမ္ၿခံေျမ ဝန္ ေဆာင္မႈ လုပ္ငန္းလုပ္ကိုင္ေနတဲ့ ပုဂၢိဳလ္ သို႔မဟုတ္ ကုမဏီေတြကို ႀကီးၾကပ္တာ ေတြ (ဃ) အိမ္ၿခံေျမဝန္ေဆာင္မႈလုပ္ငန္း ဆိုင္ရာ သတင္းအခ်က္အလက္ နဲ႔ အခက္အခဲေတြကို ဗဟိုေကာ္မတီကို တင္ျပတာ ေတြ(င) ယာယီလိုင္စင္ေလွ်ာက္ထားခ်က္ ေတြကို စိစစ္တာေတြ၊ မွတ္ပုံတင္တာေတြ၊ ယာယီလိုင္စင္ ထုတ္ေပးတာေတြ သို႔မ ဟုတ္ ထုတ္ေပးရန္ အတြက္ ျငင္းဆိုျခင္း ၊ လိုင္စင္ဆိုင္ရာ သင္တန္းေတြ ဖြင့္လွစ္တာ ေတြ (ဆ) လိုင္စင္ေလွ်ာက္ထားခ်က္ေတြ ကို စိစစ္တာေတြ ၊ မွတ္ပုံတင္ျခင္း၊ လိုင္စင္ထုတ္ေပးျခင္း သို႔မဟုတ္ ထုတ္ေပးရန္ ျငင္းဆိုျခင္း(ဇ) ဝန္ေဆာင္မႈ ေပးသူကို တိုင္ၾကားလာရင္ မွန္ကန္မႈ ရွိ မရွိ စိစစ္ဆုံးျဖတ္ ျခင္းနဲ႔ လိုအပ္တဲ့ အေရးယူမႈေတြ ေဆာင္႐ြက္တာေတြ (ဈ) လိုင္စင္စည္းကမ္း ေဖာက္ဖ်က္ေၾကာင္း စိစစ္ေတြ႕ရွိရင္ လိုင္စင္ကို ကန႔္သတ္ထားတဲ့ ကာလအတြင္း ယာယီရပ္ဆိုင္းတာေတြ သို႔မဟုတ္ လိုင္စင္႐ုပ္သိမ္းျခင္းေတြ ျဖစ္ပါတယ္။
+++ အခန္း(၅) ဝန္ေဆာင္မႈေပးသူရဲ႕ အရည္အခ်င္းသတ္မွတ္ခ်က္မ်ား +++
(၉) အိမ္ၿခံေျမ ဝန္ေဆာင္မႈ ေပးသူမွာေအာက္ပါအရည္ အခ်င္းနဲ႔ ျပည့္စုံရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။
(က) အသက္ ၁၈ ႏွစ္ ျပည့္ၿပီး သူ ျမန္မာႏိုင္ငံသား ျဖစ္ရမယ္။ (ခ) ဝန္ေဆာင္မႈ လုပ္ငန္းလုပ္ကိုင္ရန္ ယာယီလိုင္စင္ သို႔မဟုတ္ လိုင္စင္ရရွိထားသူ ျဖစ္ရမယ္။ (ဂ) ဝန္ေဆာင္မႈ လုပ္ငန္းလုပ္ကိုင္တဲ့ ကုမၸဏီ မွာ ႏိုင္ငံျခားသားနဲ႔ ဖက္စပ္လုပ္ကိုင္တဲ့ ကုမၼဏီျဖစ္ရင္ ျမန္မာႏိုင္ငံသား ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ ႏွံမႈ ေကာ္မရွင္ရဲ႕ ခြင့္ျပဳမိန႔္ ရရွိၿပီး ျဖစ္ရမယ္။
(၁၀) ဝန္ေဆာင္မႈ လုပ္ငန္းေတြမွာ လုပ္ကိုင္ ခြင့္ မရွိေစရသူေတြမွာ (က)စိတ္ ေပါ့သြပ္သူ၊(ခ)လူမြဲ အျဖစ္ တရား႐ုံးတစ္ ခုခု က ေၾကညာျခင္းခံရ သူ (ဂ) သာသနာ့ ေဘာင္ ကို အၿမဲ တမ္းကူးေျပာင္းသြားသူ (ဃ) အက်င့္ သိကၡာ ပ်က္ျပားသူ (င) ယာယီ လိုင္စင္ သို႔မဟုတ္ လိုင္စင္မရွိသူ ျဖစ္ပါ တယ္။
+++ အခန္း (၆) ဝန္ေဆာင္မႈ ေပးသူက လိုက္နာရမယ့္ စည္းကမ္းေတြမွာ +++
(၁၁) ဝန္ေဆာင္မႈ ေပးသူမွာ (က) ယာယီ လိုင္စင္ သို႔ မဟုတ္ လိုင္စင္ပါ စည္းကမ္း ေတြကို လိုက္နာရမယ္(ခ) ဝန္ေဆာင္မႈ လုပ္ငန္းနဲ႔ စပ္လ်ဥ္းၿပီး ဥပေဒနဲ႔ အျခား တည္ဆဲဥပေဒေတြကို လိုက္နာရမယ္ (ဂ) ဝန္ေဆာင္မႈရ ယူသူက အမွန္တကယ္ ေရာင္းခ်ခြင့္ျပဳတဲ့ ေဈးႏႈန္းထက္ပိုၿပီး ေရာင္းခ်ခြင့္မျပဳရ။
+++ အခန္း (၇) ဝန္ေဆာင္မႈေပးသူရဲ႕ အခြင့္ အလမ္းနဲ႔ တာဝန္ေတြမွာ +++
(၁၂) ဝန္ေဆာင္ မႈ ေပး သူရဲ႕ အခြင့္အေရးမွာ ေအာက္ပါအတိုင္း ျဖစ္ပါတယ္။
(က) ဝန္ေဆာင္မႈလုပ္ငန္းကို စီးပြားေရးလုပ္ငန္းအျဖစ္ လုပ္ကိုင္ခြင့္ရွိတယ္။ (ခ) ဝန္ေဆာင္မႈ လုပ္ငန္းတစ္ရပ္ရပ္အတြက္ လိုအပ္ခ်က္ေတြကို သက္ဆိုင္ရာအစိုးရဌာန၊ အဖြဲ႕အစည္း၊ အသင္းအဖြဲ႕ေတြကိုသတ္မွတ္ခ်က္ေတြနဲ႔အညီ ေမးျမန္း စုံစမ္းႏိုင္ခြင့္ရွိရမယ္။ (ဂ) ဝန္ေဆာင္မႈ ဆိုင္ရာ သင္တန္းေတြတက္ေရာက္ခြင့္ ရွိတယ္။ (ဃ) ဝန္ေဆာင္မႈလုပ္ငန္းနဲ႔ စပ္လ်ဥ္းၿပီး ဝန္ေဆာင္မႈရယူသူရဲ႕သေဘာတူ ညီခ်က္နဲ႔ သတင္းစာ၊ ဂ်ာနယ္၊ စာေစာင္နဲ႔ သင္ပုန္းတစ္ခုခုမွာျဖစ္ေစ၊ မီဒီယာတစ္ ခု မွာျဖစ္ေစ ဝန္ေဆာင္မႈရယူသူ ကိုယ္စား ေၾကညာခြင့္ရွိပါတယ္။
(င) အိမ္ၿခံေျမကို ဥပေဒနဲ႔ အညီ ႏိုင္ငံပိုင္ သို႔ မဟုတ္ ပုဂၢလိက ပိုင္ဘဏ္တစ္ခုခု မွာ ေခ်းေငြရယူရန္အတြက္ ဝန္ေဆာင္မႈ ရယူသူက တာဝန္ေပး လႊဲအပ္ပါက ကိုယ္စားေဆာင္႐ြက္ခြင့္ရွိတယ္။ (စ) အိမ္ၿခံေျမ ကို ႏွစ္ခ်ဳပ္ စနစ္နဲ႔ ငွားရမ္းျခင္းဝန္ေဆာင္ မႈအတြက္ လုပ္ငန္းအပ္ႏွံျခင္း စာခ်ဳပ္မွာသေဘာတူညီထားတဲ့အတိုင္း ဝန္ေဆာင္ ခြင့္ ရယူခြင့္ ရွိတယ္။
၁၃။ ဝန္ေဆာင္ေပးသူရဲ႕ တာဝန္ေတြမွာ ေအာက္ပါအတိုင္း ျဖစ္ပါတယ္။ (က) လိုင္စင္သို႔မဟုတ္ ယာယီလိုင္စင္ရရွိရန္ သတ္မွတ္ခ်က္နဲ႔အညီ ေလွ်ာက္ထားရ မယ္။ (ခ) အိမ္ၿခံေျမေရာင္းဝယ္ငွားရမ္းမႈ မွာ သေဘာတူညီထားတဲ့ ေဈးႏႈန္းထက္ပို ၿပီး ေရာင္းခ် ငွားရမ္းျခင္းမျပဳေၾကာင္း တာဝန္ခံရမယ္။ (ဂ) ဝန္ေဆာင္မႈနဲ႔ စပ္လ်င္းတဲ့ ပိုင္ဆိုင္မႈ အေထာက္အထား စာ႐ြက္စာတမ္းေတြ မွန္ကန္မႈရွိမရွိကို သက္ဆိုင္ရာ ဌာနကို သြားေရာက္စုံစမ္းေပးရမယ္။ (ဃ) ေရာင္းခ်မယ့္ အိမ္ၿခံေျမကို ဝယ္ယူငွားရမ္း မယ့္သူကို လိုက္လံျပသေပးရမယ္။
(င) ဝယ္ယူ ငွားရမ္းမယ့္သူကို ဝန္ေဆာင္မႈရယူသူနဲ႔ ဆက္သြယ္ညႇိႏႈိင္းေပး ရမယ္။ (စ) ဝန္ေဆာင္မႈနဲ႔ သက္ဆိုင္တဲ့ အိမ္ၿခံေျမလႊဲေျပာင္းမႈ တရားဝင္ခိုင္မာေစ ရန္ လိုအပ္တဲ့ဝန္ေဆာင္မႈလုပ္ငန္းေတြကို ၿပီးစီးတဲ့အထိ ေဆာင္႐ြက္ေပးရမယ္။ (ဆ) ဝန္ေဆာင္မႈေပးသူက ဝန္ေဆာင္မႈရယူသူ ကို အခြန္အခ ကိစၥရပ္ေတြနဲ႔ စပ္လ်ဥ္းၿပီး အသိေပးရမယ္။ (ဇ) ဝန္ေဆာင္မႈရယူသူ က မိမိငွားရမ္းေရာင္းခ်လိုတဲ့ အိမ္ၿခံေျမကို မမွန္မကန္ ျပသငွားရမ္းေရာင္းခ်ခဲ့ရင္ ဝန္ေဆာင္မႈေပးသူမွာ တာဝန္မရွိေစရ။ ဝန္ ေဆာင္မႈေပးသူက မမွန္မကန္ ပူးေပါင္းေဆာင္႐ြက္ခဲ့ရင္ ၄င္းမွာတာဝန္ရွိေစရမည္။
+++ အခန္း (၈) ဝန္ေဆာင္မႈ လုပ္ငန္းဆိုင္ရာ သတ္မွတ္ခ်က္မ်ား +++
(၁၄) ဥပေဒအရဝန္ ေဆာင္မႈေပးသူနဲ႔ ဝန္ေဆာင္မႈရယူသူ ေတြမွာ သတ္မွတ္ခ်က္ ေတြနဲ႔အညီ ေဆာင္႐ြက္ရမယ္။
(က) ဝန္ေဆာင္မႈလုပ္ငန္းကို လုပ္ကိုင္ရာမွာ ႏွစ္ဦးသေဘာတူလုပ္ငန္းအပ္ႏွံျခင္းခ်ဳပ္ဆိုရမယ္။ (ခ) ဝန္ေဆာင္မႈရယူသူ မွာ လုပ္ငန္းအပ္ႏွံျခင္းစာခ်ဳပ္မွာ ႏွစ္ဦး သေဘာတူထားတဲ့အတိုင္း ဝန္ေဆာင္ခ ေပးရန္တာဝန္ရွိတယ္။ (ဂ) လုပ္ငန္းအပ္ႏွံ ျခင္းစာခ်ဳပ္ခ်ဳပ္ဆိုရာမွာ ဝန္ေဆာင္ခေတြကို ေဖာ္ျပပါရွိရမယ္။
(ဃ) ဝန္ေဆာင္မႈေပးသူမွာ အေရာင္းအဝယ္ ကိစၥေတြအတြက္ ဝန္ေဆာင္ခကို ေရာင္းခ်သူထံကသာ ရယူခြင့္ရွိတယ္။ ဝယ္သူအတြက္ လုပ္ငန္းလိုအပ္ခ်က္အရ သီးျခားဝန္ေဆာင္မႈေဆာင္႐ြက္ေပးရပါက လုပ္ငန္းအတြက္ ဝယ္ယူသူထံက သီးျခား ဝန္ေဆာင္ခရယူခြင့္ရွိတယ္။ (င) မည္သည့္ ဝန္ေဆာင္မႈရယူသူမဆို ဝန္ေဆာင္မႈေပး သူနဲ႔ လုပ္ငန္းအပ္ႏွံျခင္းစာခ်ဳပ္ခ်ဳပ္ဆိုၿပီး ဝန္ေဆာင္မႈရယူၿပီးေနာက္ လုပ္ငန္းအပ္ႏွံ ျခင္းကို ျပန္႐ုပ္သိမ္းလိုေၾကာင္း အသိေပး အေၾကာင္းၾကားရန္ ပ်က္ကြက္ရင္ ႏွစ္ဦး သေဘာတူထားတဲ့ဝန္ေဆာင္ခအျပည့္ အဝကို ဝန္ေဆာင္မႈေပးသူထံေပးအပ္ရ မယ္။
(စ) ဝန္ေဆာင္မႈေပးသူမွာ ဝန္ေဆာင္ ခရယူထားရင္ လုပ္ငန္းအပ္ႏွံျခင္း စာခ်ဳပ္ အရ တာဝန္ယူထားတဲ့ဝန္ေဆာင္မႈလုပ္ ငန္းကို ခိုင္လုံတဲ့အေၾကာင္းျပခ်က္မရွိဘဲ ေဆာင္႐ြက္ေပးရန္ ပ်က္ကြက္ရင္ ရယူထားတဲ့ ဝန္ေဆာင္ခ အျပည့္အဝကို ဝန္ေဆာင္မႈရယူသူထံ ျပန္လည္ေပးအပ္ရ မယ္။ (ဆ) ဘယ္အိမ္ၿခံေျမဝန္ေဆာင္မႈ လုပ္ငန္းမွာမဆို ဝန္ေဆာင္မႈရယူသူဟာ လုပ္ငန္းအပ္စာခ်ဳပ္အရ ဝန္ေဆာင္မႈကို ရယူထားပါလ်က္ဝန္ေဆာင္မႈေပးသူရဲ႕ ေနာက္ကြယ္မွာ ဝယ္ယူျခင္း၊ ေရာင္းခ် ျခင္း၊ ငွားရမ္းျခင္းျပဳခဲ့ရင္ ႏွစ္ဦးႏွစ္ဖက္ သေဘာတူထားတဲ့ဝန္ေဆာင္ခကို ဝန္ေဆာင္မႈေပးသူထံကို ေပးအပ္ရမယ္။
+++ အခန္း(၉)မွတ္ပုံတင္ျခင္း၊ယာယီလိုင္စင္နဲ႔ လိုင္စင္ထုတ္ေပးျခင္း +++
(၁၅) ဥပေဒ စၿပီး အာဏာတည္တဲ့ အခ်ိန္ မွာဝန္ေဆာင္ မႈလုပ္ငန္းလုပ္ကိုင္လိုသူ ေတြဟာ တစ္ႏွစ္ အတြင္း လုပ္ငန္းမွတ္ပုံ တင္တာေတြနဲ႔ ယာယီလိုင္စင္ေလွ်ာက္ ထား ျခင္းကို သတ္မွတ္ ခ်က္ေတြနဲ႔အညီ ေဆာင္႐ြက္ရမယ္။ (၁၆) ယာယီလိုင္စင္ရဲ႕ သက္တမ္းမွာ သုံးႏွစ္ ျဖစ္ တယ္။ (၁၇) ယာ ယီလိုင္စင္ရရွိသူဟာ သုံးႏွစ္သက္တမ္း ကာလအတြင္း သတ္မွတ္ထား တဲ့ သင္တန္း ကို တက္ေရာက္ၿပီး လိုင္စင္ ေလွ်ာက္ ထားႏိုင္တယ္။ (၁၈)ပုဒ္မ ၁၅ အရ ယာယီ လိုင္ စင္ ေလွ်ာက္ထားခြင့္ ကာလတစ္ႏွစ္ကုန္ဆုံးၿပီးေနာက္ ဝန္ေဆာင္မႈ လုပ္ငန္း လုပ္ကိုင္သူမွာမွတ္ပုံတင္ၿပီး သတ္မွတ္ ထားတဲ့ သင္တန္းတက္ ေရာက္ ၿပီး လိုင္စင္ေလွ်ာက္ထားႏိုင္တယ္။
+++ အခန္း (၁၀) ရန္ပုံေငြထူေထာင္ျခင္း +++
(၁၉) ဗဟို ေကာ္မတီမွာ ဤဥပဒရဲ႕ ရည္႐ြယ္ခ်က္ေတြကို အေကာင္အထည္ ေဖာ္ ေဆာင္႐ြက္ရန္ အိမ္ၿခံေျမ ဝန္ေဆာင္မႈ လုပ္ငန္းဆိုင္ရာ ရန္ပုံေငြကို ေအာက္ပါ ရ ေငြေတြနဲ႔ ထူေထာင္ခြင့္ရွိတယ္။ (က) ႏိုင္ငံ ေတာ္ အစိုးရ ေထာက္ပံ့ေငြ (ခ)၊ အလႉေငြ၊ (ဂ) မွတ္ပုံတင္ ေၾကး ၊ လိုင္စင္ေၾကးနဲ႔ အျခား ရေငြေတြ ျဖစ္ပါတယ္။
(၂၀)ဗဟိုေကာ္မတီမွာ ဘ႑ာေရး အဖြဲ႕ကိုသင့္ေလ်ာ္တဲ့ ပုဂၢိဳလ္ေတြနဲ႔ ဖြဲ႕စည္းၿပီး အဖြဲ႕ရဲ႕ လုပ္ငန္းတာဝန္ေတြကို သတ္မွတ္ ေပးရမယ္။ ဘ႑ာေရးအဖြဲ႕ဟာ ရန္ပုံေငြထိန္းသိမ္းျခင္း၊ သုံးစြဲျခင္းေတြနဲ႔ စပ္လ်ဥ္း ၿပီး ဘ႑ာေရး စည္းမ်ဥ္းစည္းကမ္းေတြနဲ႔ အညီ လိုက္နာေဆာင္႐ြက္ရမယ္။
+++ အခန္း (၁၁)ဝန္ေဆာင္မႈဆိုင္ရာ စည္းကမ္းခ်က္မ်ား +++
(၂၁) မည္သူမွ် ယာယီ လိုင္စင္ သို႔မဟုတ္ လိုင္စင္မရွိဘဲ အသက္ေမြးဝမ္း ေက်ာင္း အျဖစ္ဝန္ေဆာင္မႈ လုပ္ငန္းလုပ္ကိုင္ျခင္း မျပဳရ။ (၂၂) ဝန္ေဆာင္မႈရယူသူ မည္သူမွ်လုပ္ငန္းအပ္ႏွံျခင္း စာခ်ဳပ္မွာ ႏွစ္ဦးႏွစ္ဖက္ သေဘာတူညီထား တဲ့အ တိုင္း ဝန္ေဆာင္ခေပးရန္ ပ်က္ကြက္ျခင္း မရွိေစရ။ (၂၃) ဝန္ေဆာင္မႈ ရယူသူ မည္သူ မွ် ဝန္ေဆာင္မႈေပးသူထံ လုပ္ငန္းအပ္ႏွံ ျခင္း ကို ျပန္လည္႐ုပ္သိမ္းလိုေၾကာင္း အ ေၾကာင္းၾကားခ်က္မရွိဘဲ အျခားဝန္ ေဆာင္ မႈ ေပးသူနဲ႔ ဆက္သြယ္ေဆာင္႐ြက္ပါက မူလဝန္ေဆာင္မႈေပးသူကို လုပ္ငန္းအပ္ႏွံ ျခင္း စာခ်ဳပ္မွာ ႏွစ္ဦးႏွစ္ဖက္ သေဘာတူညီထားတဲ့အတိုင္း ဝန္ေဆာင္ခအျပည့္ အဝကို ပးေဆာင္ရန္ ပ်က္ကြက္ျခင္း မရွိ ေစရ။ (၂၄) ဝန္ေဆာင္မႈေပးသူ မည္သူမွ် ဝန္ေဆာင္ခ ရယူထားၿပီး လုပ္ငန္းအပ္ႏွံ ျခင္း စာခ်ဳပ္အရ တာဝန္ယူထားၿပီး ဝန္ေဆာင္မႈလုပ္ငန္းကို ခိုင္လုံတဲ့အေၾကာင္း ျပခ်က္မရွိဘဲ ေဆာင္႐ြက္ေပးစဥ္ ပ်က္ကြက္ရင္ ရယူထားတဲ့ဝန္ေဆာင္ခအျပည့္အဝကို ဝန္ေဆာင္မႈရယူသူထံကို ျပန္ေပးအပ္ရန္ ပ်က္ကြက္ျခင္းမရွိေစရ။
(၂၅) ဝန္ေဆာင္မႈရယူသူ မည္သူမွ် လုပ္ငန္းအပ္ႏွံျခင္း စာခ်ဳပ္အရ ဝန္ေဆာင္ မႈရယူထားၿပီး ဝန္ေဆာင္မႈေပးသူရဲ႕ ေနာက္ကြယ္မွာ ဝယ္ယူျခင္း၊ ေရာင္း ခ်ျခင္း၊ ငွားရမ္းျခင္း ျပဳခဲ့ရင္လုပ္ငန္းအပ္ႏွံ ျခင္း စာခ်ဳပ္မွာႏွစ္ဦးႏွစ္ဖက္ သေဘာတူ ထားတဲ့ ဝန္ေဆာင္ခကို ဝန္ေဆာင္မႈေပးသူထံ ေပးအပ္ရန္ ပ်က္ကြက္ျခင္းမရွိေစရ။
+++ အ ခန္း (၁၂) အေရးယူေဆာင္႐ြက္ခ်က္မ်ား +++
(၂၆) မည္သူမဆိုပုဒ္မ ၂၁ ပါ ျပ႒ာန္းခ်က္ေတြကို ေဖာက္ဖ်က္က်ဴးလြန္ေၾကာင္း ျပစ္မႈထင္ရွားရင္ ထိုသူကို ေျခာက္လအထိေထာင္ဒဏ္ ျဖစ္ေစ၊ က်ပ္သိန္း ၃ဝအထိ ေငြဒဏ္ျဖစ္ေစ၊ ဒဏ္ႏွစ္ရပ္စလုံး ျဖစ္ေစခ် မွတ္ရမယ္။
(၂၇) မည္သူမဆို ပုဒ္မ ၂၂၊ ပုဒ္မ ၂၃၊ ပုဒ္မ ၂၄နဲ႔ ပုဒ္မ ၂၅ပါ ျပ႒ာန္း ခ်က္ေတြကို လိုက္နာရန္ ပ်က္ကြက္ရင္ ထိုသူကို တရား မေၾကာင္းအရ ျဖစ္ေစ၊ ျပစ္မႈေၾကာင္းအရ ျဖစ္ေစအေရးယူ ေဆာင္႐ြက္ရမယ္။
+++ အခန္း (၁၃) အေထြေထြ +++
(၂၈)ဤဥပေဒပါ ျပ႒ာန္းခ်က္ေတြမွာ ေရွ႕ေနရပ္တို႔ရဲ႕ လုပ္ငန္းဆိုင္ရာေတြနဲ႔ သက္ဆိုင္မႈမရွိေစရ။
(၂၉)လိုင္စင္ ရရွိရန္ ေလွ်ာက္ထားသူ သို႔မဟုတ္ လိုင္စင္ရရွိထားသူဟာ လိမ္လည္မႈ တစ္ရပ္ရပ္ကို က်ဴးလြန္ေၾကာင္း တရား႐ုံးက ျပစ္ဒဏ္ ခ်မွတ္ခံရရင္ လိုင္စင္ ကို ႐ုပ္ သိမ္းခံရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ (၃၀) ဗဟို ေကာ္မတီမွာ အိမ္ၿခံေျမဝန္ေဆာင္မႈက႑ ဖြံ႕ၿဖိဳး တိုးတက္ေရးအတြက္ တကၠသိုလ္ သို႔မဟုတ္ ေကာလိပ္ေတြမွာ အိမ္ၿခံေျမဝန္ ေဆာင္မႈ လုပ္ငန္းေတြကို ဘာသာရပ္ တစ္ခု အေနနဲ႔ ထည့္သြင္း ပို႔ခ်ႏိုင္ေရး စီစဥ္ ေဆာင္႐ြက္ ႏိုင္ပါတယ္။
Credit: The Kumudra
