ထိုင္း စေတာ့အိတ္ခ်ိန္း (SET) က ဖြံ့ၿဖိဳးမွုနည္းသည့္ အိမ္နီးခ်င္း နိုင္ငံမ်ား ျဖစ္ေသာ ကေမၻာဒီးယား၊ လာအို၊ ျမန္မာ ႏွင့္ ဗီယက္နမ္တို႔မွ ရွယ္ယာမ်ားကို စာရင္းသြင္း ေရာင္းခ်နိုင္ရန္ သင္ပုန္း (Board) တခု စီစဥ္ေနေၾကာင္း ဂ်ပန္စီးပြားေရး သတင္းဌာန Nikkei Asian review က ဆိုသည္။
CLMV(ကေမၻာဒီးယား၊ လာအို၊ ျမန္မာ ႏွင့္ ဗီယက္နမ္) နိုင္ငံမ်ားတြင္ လုပ္ကိုင္ေနေသာ ထိုင္း စေတာ့အိတ္ခ်ိန္း တြင္ မွတ္ပုံတင္ထားသည့္ ကုမၸဏီမ်ား အေျခအေနကို ေဖာ္ျပသည့္ ညႊန္းကိန္း(Index) တခုကိုလည္း ၂၀၁၈ ခုႏွစ္ အလယ္ပိုင္းတြင္ စတင္ေဖာ္ျပရန္ ရွိေနၿပီး ဖြံ႕ၿဖိဳးတိုးတက္လာေနေသာ အဆိုပါ နိုင္ငံမ်ား၏ စီးပြားေရးမ်ားအတြင္းသို႔ ရင္းႏွီးျမႇုပ္ႏွံသူမ်ား ဝင္ ေရာက္လာနိုင္မည္ ျဖစ္သည္ဟု ထိုင္း စေတာ့အိတ္ခ်ိန္း (SET) ၏ ဥကၠဌ Kesara Manchusree က Nikkei Asian Review အင္တာဗ်ဴးတခုတြင္ ေျပာသည္။
အဆိုပါ နိုင္ငံ ၄ ခုတြင္ ကိုယ္ပိုင္ စေတာ့အိတ္ခ်ိန္းမ်ား ရွိၿပီး ျဖစ္ေသာ္လည္း အရြယ္အစားႏွင့္ အလုပ္ျဖစ္မွုက ၿပီးခဲ့သည့္ ဒီဇင္ဘာလအထိ ရွယ္ယာေဈးကြက္ ပမာဏတြင္ အေရွ႕ေတာင္ အာရွ၏ ဒုတိယ အႀကီးမားဆုံး ျဖစ္ခဲ့ေသာ ထိုင္းနိုင္ငံ၏ ေနာက္တြင္ မ်ားစြာ က်န္ေနသည္။ ကေမၻာဒီးယား၊ လာအိုႏွင့္ ျမန္မာ တို႔၏ စုစုေပါင္း ရွယ္ယာေဈးကြက္တန္ဖိုးက ထိုင္း စေတာ့ အိတ္ခ်ိန္း၏ ဝ.၃ ရာခိုင္ႏွုန္းသာ ရွိသည္။
ကေမၻာဒီးယား စေတာ့အိတ္ခ်ိန္းက ကမၻာေပၚတြင္ အေသးငယ္ဆုံးမ်ားထဲမွ တခုျဖစ္ၿပီး စာရင္းသြင္းထားသည့္ ကုမၸဏီ ၅ ခုႏွင့္ ေဈးကြက္တန္ဖိုးက အေမရိကန္ေဒၚလာ ၂၉၆ သန္းနီးပါး ရွိသည္။ သို႔ေသာ္လည္း တိုင္းျပည္၏ စီးပြားေရးက ေဒသ တြင္းမွ အျခားနိုင္ငံမ်ားထက္ လၽွင္ျမန္စြာ ဖြံ့ၿဖိဳးလာေနၿပီး တႏွစ္လၽွင္ ၇ ရာခိုင္ႏွုန္း နီးပါး ရွိသည္။
အေသးစိတ္ အခ်က္အလက္မ်ားကို Securities and Exchange Commission ႏွင့္ ညႇိႏွိုင္းေဆြးေႏြးမွုမ်ား ျပဳလုပ္ရဦးမည္ျဖစ္ေသာ္လည္း စာရင္းသြင္းရာတြင္ လိုက္နာရမည့္ စည္းကမ္းခ်က္မ်ားကို ေျဖေလၽွာ့ေပး မည္ဟု ထိုင္း စေတာ့အိတ္ခ်ိန္း ဥကၠဌက ေျပာသည္။
“က်မတို႔က သက္ဆိုင္ရာနိုင္ငံအလိုက္ ကြဲျပားတဲ့ နည္းလမ္းေတြနဲ႔ လက္ခံသြားမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ပင္မ သင္ပုန္းမွာ စာရင္း သြင္းတဲ့ ကုမၸဏီေတြကို က်မတို႔ ေတာင္းခံသလိုမ်ိဳး ၃ ႏွစ္စာ ဝင္ေငြ မွတ္တမ္းေတြ တင္ျပခိုင္းတာမ်ိဳး ရွိခ်င္မွ ရွိပါမယ္” ဟု Kesara Manchusree က ေျပာသည္။ လက္ရွိတြင္ ထိုင္း စေတာ့အိတ္ခ်ိန္း၏ ပင္မ သင္ပုန္းတြင္ စာရင္းသြင္း လိုသည့္ ကုမၸဏီမ်ားသည္ စာရင္းကိုင္ ကုမၸဏီႀကီး ၄ ခုထဲမွ တခု၏ စာရင္းစစ္ျခင္းကို ခံယူရန္ လိုအပ္သည္။
“CLMV အိတ္ခ်ိန္းေတြက က်မတို႔ရဲ့ ေမာင္ႏွမေတြပါ။ သူတို႔ တိုင္းျပည္ ဖြံ့ၿဖိဳးဖို႔ ဘ႑ာေငြေတြ အမ်ားႀကီး လိုအပ္ပါတယ္။ သူတို႔ ဒီမွာ ဘ႑ာေငြရွာလို႔ ရပါတယ္။ ေရာင္းဝယ္လို႔ ရပါတယ္။ သူတို႔ တိုင္းျပည္ေတြ ဖြံ့ၿဖိဳးတိုးတက္ေရး ေငြေတြ ျပန္ယူသြားလို႔ ရပါတယ္” ဟု Kesara Manchusree က ေျပာသည္။
ထိုင္းနိုင္ငံမွ စေတာ့ အေရာင္းအဝယ္ႏွင့္ စီမံခန႔္ခြဲေရး တာဝန္ရွိေသာ အဖြဲ႕အစည္းမ်ားက CLMV နိုင္ငံမ်ားမွ အလားတူ တာဝန္ရွိသူမ်ားႏွင့္ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ေရး အျပန္အလွန္ သေဘာတူညီခ်က္မ်ား ရွိထားမည္ဟုလည္း သူက ထပ္ ေျပာသည္။
လာမည့္ ေမလအတြင္းတြင္ SET ဥကၠဌ ၄ ႏွစ္သက္တမ္း ၿပီးဆုံးမည္ျဖစ္ေသာ Kesara Manchusree က သင္ပုန္းအသစ္ ကို ၂၀၁၉ သို႔ မဟုတ္ ေနာက္ပိုင္းတြင္ စတင္နိုင္လိမ့္မည္ဟု ေျပာသည္။
ထိုအခ်ိန္ အေတာအတြင္းတြင္ SET က CLMV ႏွင့္ သက္ဆိုင္သည့္ ညႊန္းကိန္းတခုကို ေဖာ္ျပျခင္းအားျဖင့္ မဲေခါင္ေဒသ စီးပြားေရး တိုးတက္ေရးတြင္ ရင္းႏွီးျမႇုပ္ႏွံသူမ်ား၏ စိတ္ဝင္စားမႈ ျမင့္မားလာေအာင္ ျပဳလုပ္ေပးနိုင္ရန္ ေမၽွာ္လင့္ထားသည္။
ထိုင္း စေတာ့အိတ္ခ်ိန္းတြင္ မွတ္ပုံတင္ထားၿပီး ကေမၻာဒီးယား၊ လာအို၊ ျမန္မာ သို႔မဟုတ္ ဗီယက္နမ္ တို႔တြင္ အေရာင္း တန္ဖိုး၏ ၁၀ ရာခိုင္ႏွုန္းႏွင့္ အထက္ ရရွိေအာင္ လုပ္နိုင္သည့္ ကုမၸဏီမ်ားကို ေရြးခ်ယ္သြားမည္ ျဖစ္သည္။ Siam Cement Group ကဲ့သို႔ နာမည္ႀကီး ကုမၸဏီမ်ား အျပင္ ကုမၸဏီငယ္ အခ်ိဳ႕လည္း ပါဝင္လာမည္ဟု ေမၽွာ္လင့္ရသည္။
CLMV နိုင္ငံ တနိုင္ငံခ်င္းစီႏွင့္ အျပန္အလွန္ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္မွုမ်ား ျပဳလုပ္ရန္လည္း SET က ႀကိဳးစားေနသည္။
လာအို အစိုးရႏွင့္ ပူးေပါင္း၍ ေရအားလၽွပ္စစ္လုပ္ငန္းမ်ား၏ ပိုင္ဆိုင္မွုမ်ားကို ေဈးကြက္ဝင္ ရွယ္ယာမ်ား အျဖစ္ ေျပာင္းလဲေပးမည့္ နိုင္ငံ၏ ပထမဆုံးေသာ အေျခခံအေဆာက္အဦးဆိုင္ရာ ရံပုံေငြ ဖန္တီးနိုင္ေရးအတြက္ လုပ္ေဆာင္ေနသည္။
ကေမၻာဒီးယား စေတာ့အိတ္ခ်ိန္းႏွင့္ ပူးတြဲ စာရင္းသြင္းမွုမ်ား ျပဳလုပ္ရန္လည္း SET က ေဆြးေႏြးေနသည္။
Credit: irrawaddy
