မိတ္ေဆြတစ္ဦးက အိမ္ႏွင့္ေျမ (ဂရန္ေျမ) ဝယ္လုိက္ေသာေၾကာင့္ ဝယ္ခြန္ေ ရာင္းခြန္ မည္သုိ႔ ထမ္းေဆာင္ရပါသလဲဟု ေမးလာသျဖင့္ ဤေဆာင္းပါးကို ဗဟုသုတ အျဖစ္ ေရးသားလိုက္ပါသည္။
"ဝင္ေငြခြန္ေကာက္ျခင္း"
ဥပေဒ ေဝါဟာရအေခၚ အေျခပစၥည္းျဖစ္သည့္ အိမ္၊ၿခံ၊ေျမ တုိက္ခန္းမ်ားေ ရာင္းျခင္း၊ ဝယ္ျခင္း ငွားရမ္းျခင္း၊ လႊဲေျပာင္းျခင္း စသည့္တုိ႔ ျပဳလုပ္ပါက ျမန္ မာႏုိင္ငံ ျပည္ေထာင္စု၏ အခြန္အေကာက္ဥပေဒႏွင့္အညီ သတ္မွတ္ထား သည့္ ႏႈန္းထားအေပၚ ဝင္ေငြခြန္ ထမ္းေဆာင္ၾကရသည္။
"တန္ဖုိးစိစစ္ေရးအဖြဲ႔သုိ႔ တင္ျပရျခင္း"
ရန္ကုန္တုိင္းအတြင္းရွိသည့္ အိမ္၊ၿခံ၊ေျမတိုက္ခန္းမ်ား ေရာင္းျခင္း၊ ဝယ္ျခင္းျပဳ လုပ္ပါက ပထမဦးစြာ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ ပန္းဆုိးတန္းလမ္း၊ ေလာကနတ္ အႏုပ ညာခန္းမ အေဆာက္အအုံ၏ ပထမထပ္ရွိ ရန္ကုန္တုိင္း တန္ဖုိးစိစစ္ေရး အဖြဲ႔သုိ႔ တန္ဖုိးစိစစ္ သတ္မွတ္ေပးပါရန္ အေရာင္းအဝယ္ ကတိစာခ်ဳပ္ႏွင့္အ တူ လုိအပ္ေသာ စာရြက္စာတမ္းမ်ားကုိ ပူးတြဲတင္ျပၿပီး အေရာင္းအ ဝယ္ျပဳ သည့္ေန႔မွ တစ္လအတြင္း ေရာင္းသူဝယ္သူ ကုိယ္တုိင္သြားေရာက္၍ ပုံစံမ်ားျ ဖည့္စြက္တင္သြင္းရ ေပသည္။
"တန္ဖုိးစိစစ္ေရးအဖြဲ႔၏ ေဆာင္ရြက္ခ်က္"
တန္ဖုိးစိစစ္ေရးအဖြဲ႕သည္ လုိအပ္လွ်င္ ကြင္းဆင္းစစ္ေဆးၿပီး အိမ္၊ေျမ၊ တုိက္ ခန္းတန္ဖုိး သတ္မွတ္ထားသည့္ စံႏႈန္းမ်ား ႏွင့္အညီ စည္းေဝးဆုံးျဖတ္ သတ္ မွတ္ေပးပါသည္။
ထုိ႔ေနာက္ အိမ္၊ ေျမ၊ တုိက္ ခန္းတုိ႔၏ တန္ဖုိးသတ္မွတ္ခ်က္ အေၾကာင္း ၾကား စာကုိ အဆုိပါ အိမ္၊ ေျမ၊ တုိက္ခန္းရွိရာ ၿမိဳ႕နယ္ အခြန္ဦးစီးမွဴး႐ုံးသုိ႔ တစ္လ အတြင္း ေပးပုိ႔ပါသည္။ အခြန္ထမ္းသည္ သက္ဆုိင္ရာ ၿမိဳ႕နယ္အခြန္ ဦးစီး မွဴး႐ုံးတြင္ က်သင့္သည့္ ဝင္ေငြခြန္ကုိ ေပးသြင္းရမည္ျဖစ္သည္။
"အခြန္ႏႈန္းသတ္မွတ္ခ်က္မ်ား"
အမ်ားျပည္သူက အလြယ္ကူဆုံး သတ္မွတ္ေခၚတြင္ေနၾကေသာ
- ေရာင္းခြန္ျဖစ္သည့္ ေရာင္းရသည့္ အေျခပစၥည္း အိမ္ေျမ တုိက္ခန္းတုိ႔မွ ရရွိေသာ အျမတ္အစြန္းေငြေပၚတြင္ ေကာက္ခံသည့္ ဝင္ေငြခြန္ႏွင့္
- ဝယ္ခြန္ဟု သတ္ မွတ္ ေခၚတြင္ေနၾကေသာ အိမ္၊ ေျမ၊ တုိက္ခန္းတုိ႔ ဝယ္ ယူသည့္ ေငြေပၚတြင္ ေကာက္ခံသည့္ ဝင္ေငြ ခြန္ဟူ၍ ႏွစ္မ်ဳိးရွိပါသည္။
"သတ္မွတ္သည့္ေရာင္းခြန္ႏႈန္းထား"
၂ဝ၁၅ ခုႏွစ္ ျပည္ေထာင္ စု၏ အခြန္အေကာက္ ဥပေဒ ပုဒ္ မ-၂၇တြင္ အေျခပစၥည္းတစ္ခု သုိ႔မဟုတ္ တစ္ခုထက္ပုိ၍ ေရာင္းခ် ျခင္း လဲလွယ္ျခင္း၊ အျခားတစ္ နည္းနည္းျဖင့္ လႊဲေျပာင္းျခင္းမွ ျမတ္စြန္းေငြရရွိလွ်င္ ထုိသုိ႔ျမတ္ စြန္းသည့္ က်ပ္ေငြ သုိ႔မဟုတ္ ႏုိ္င္ငံျခားေငြ အေပၚ ၁ဝ ရာခုိင္ႏႈန္းျဖင့္ ဝင္ေငြ ခြန္ စည္းၾကပ္ရမည္ဟု ျပ႒ာန္းထားေပသည္။
ဆုိလုိသည္မွာ -
အိမ္၊ေျမ တိုက္ခန္းမ်ား ေရာင္းခ်၊ လႊဲေျပာင္း ေပးျခင္းေၾကာင့္ မူလဝယ္စဥ္က တန္ဖုိးေပၚတြင္ အျမတ္အစြန္းရရွိ ခဲ့ေသာ္ ယင္းရရွိသည့္ အျမတ္အစြန္းေပၚ တြင္ တစ္ဆယ္ရာခုိင္ႏႈန္းအခြန္ထမ္းေဆာင္ရမည္ျဖစ္သည္။
ျခြင္းခ်က္အေနျဖင့္ ျပည္ေထာင္စု၏ အခြန္အေကာက္ ဥပေဒပုဒ္မ-၂၈တြင္ အေျခပစၥည္းတစ္ခု သုိ႔မဟုတ္ တစ္ခုထက္ ပို၍ ေရာင္းခ်ျခင္း၊ လဲလွယ္ျခင္း သုိ႔မဟုတ္ အျခားတစ္နည္းနည္းျဖင့္ လႊဲ ေျပာင္းျခင္းျပဳလုပ္သည့္ႏွစ္တစ္ႏွစ္ အတြင္း အေျခပစၥည္း၏ တန္ဖုိးစုစုေပါင္းသည္ က်ပ္သိန္းတစ္ရာ ထက္မပုိ လွ်င္ အေျခပစၥည္းမွ ျမတ္စြန္းေငြ ေပၚေပါက္ေစကာမူ ဝင္ေငြခြန္ စည္းၾကပ္ျ ခင္း မျပဳရဟု ျပ႒ာန္းထားပါသည္။
ထုိေၾကာင့္ အေျခပစၥည္း ေရာင္းရသည့္ တန္ဖုိးမွာ က်ပ္သိန္းတစ္ရာထက္ မေက်ာ္လွ်င္ အခြန္စည္း ၾကပ္ျခင္းမရွိဘဲ အလုိအေလ်ာက္ ကင္းလြတ္ခြင့္ရ မည္ျဖစ္သည္။
"သတ္မွတ္သည့္ ဝယ္ခြန္ႏႈန္းထား"
၂ဝ၁၅ ခုႏွစ္ ျပည္ေထာင္စု၏ အခြန္အေကာက္ ဥပေဒ ပုဒ္မ(၂၄) တြင္ ႏုိင္ငံ သားမည္သူမဆုိ အေျခပစၥည္း တစ္ရပ္ရပ္ကုိ ဝယ္ယူျခင္းအတြက္ အသုံးျပဳ သည့္ ဝင္ေငြမွာ ဝင္ေငြရလမ္း မေဖာ္ျပႏုိင္သည့္ ဝင္ေငြ (တစ္နည္းအားျဖင့္ စည္းၾကပ္မႈမွ ကင္းလြတ္ေနေသာ ဝင္ေငြ)ျဖစ္ပါက၊ ယင္းဝင္ေငြအေပၚ ၃ဝ ရာခုိင္ႏႈန္း ဝင္ေငြခြန္စည္းၾကပ္ရမည္ဟု ျပ႒ာန္း ထားေပသည္။
ထုိ႔ေၾကာင့္ အိမ္၊ ေျမ၊ တုိက္ခန္းမ်ားဝယ္ရာတြင္ အသုံးျပဳ ေသာေငြမွာ ဝင္ေငြ ရလမ္းမေဖာ္ ျပႏုိင္သည့္ ဝင္ေငြျဖစ္ေနလွ်င္ ယင္းဝင္ေငြ အေပၚ ၃ဝ ရာ ခုိင္ႏႈန္း ဝင္ေငြခြန္ စည္းၾကပ္ခံရမည္ျဖစ္ေပ သည္။
သုိ႔ရာတြင္ အိမ္၊ ေျမ၊ တုိက္ခန္း ဝယ္ရာတြင္ အသုံးျပဳေသာ ေငြထဲ၌ ဝင္ေငြ ရလမ္းတင္ ျပႏုိင္သည့္ ဝင္ေငြပါရွိေနပါက ယင္းဝင္ေငြ ကို ႏုတ္၍ က်န္ရွိ သည့္ ဝင္ေငြရလမ္း မေဖာ္ျပႏုိင္ေသာ ဝင္ေငြအေပၚတြင္သာ ေအာက္ပါႏႈန္း ထားအတုိင္း ထမ္းေဆာင္ရမည္ဟု ျပ႒ာန္း ထားသည္။
ဆုိလုိသည္မွာ -
အိမ္၊ ေျမ၊တုိက္ခန္းမ်ား ဝယ္ယူရာတြင္ အသုံးျပဳေသာ ဝင္ေငြမွာ ယခင္က အ ေျခပစၥည္း အိမ္၊ ေျမ၊ တုိက္ခန္း အပါအဝင္ ေမာ္ေတာ္ကား စသျဖင့္ အခုိင္အမာ ပစၥည္းမ်ား ေရာင္းခ်စဥ္၊ တရားဝင္ အခြန္စည္း ၾကပ္ထားၿပီးေ သာေငြ၊ ဝင္ေငြရ လမ္း ေဖာ္ျပႏုိင္သည့္ဝင္ေငြကုိ သုံးစြဲေၾကာင္း အခြန္ထမ္းမွ တင္ျပခြင့္ ရွိေပသည္။
ထုိအခါ အိမ္၊ ေျမ၊ တုိက္ ခန္း ဝယ္ယူသည့္ ဝင္ေငြထဲမွ ယခင္က ပစၥည္းေ ရာင္းခ်၍ အခြန္ စည္းၾကပ္ထားေသာ ဝင္ေငြကုိႏုတ္ၿပီး က်န္ရွိသည့္ဝင္ေငြ အေပၚ ေအာက္ပါႏႈန္းထားအတုိင္း ထမ္းေဆာင္ရမည္ျဖစ္ေၾကာင္း ျပ႒ာန္း ထားျခင္းျဖစ္သည္။
က်န္ရွိသည့္ဝင္ေငြရလမ္း မေဖာ္ျပႏုိင္ေသာ၊ အခြန္စည္းၾကပ္ထားျခင္း မရွိေ သာေငြမွာ -
* ၁ က်ပ္မွ သိန္း ၃၀၀ အတြင္း ၁၅ ရာခုိင္ႏႈန္း။
* သိန္း ၃၀၀ မွ သိန္း ၁၀၀၀ အတြင္း ၂၀ ရာခိုင္ႏႈန္း။
* သိန္း ၁၀၀၀ အထက္ ၃၀ ရာခိုုင္ႏွုုန္း ။ ထမ္းေဆာင္ရမည္ ဟု သတ္မွတ္ျ ပ႒ာန္းထားေပသည္။
(မွတ္ခ်က္။ ။စည္းၾကပ္ႏွုုန္းထားမ်ားမွာ ႏွစ္အလိုုက္အေျပာင္းအလည္း႐ိွႏိုုင္ပါသည္။)
ထုိ႔ျပင္ ယင္းဥပေဒ ပုဒ္မ ၂၄ ၌ အေျခပစၥည္း တစ္ရပ္ရပ္ ကုိ ဝယ္ယူရာတြင္ အသုံးျပဳေသာေငြအားလုံးအေပၚ ဝင္ေငြရလမ္း အတိအက် တင္ျပႏုိင္ပါက ဝင္ေငြခြန္ထမ္းေဆာင္ရန္ မလုိဟု ေဖာ္ ျပထားေပသည္။
ဆုိလုိသည္မွာ -
အိမ္ေျမ၊ တုိက္ခန္း ဝယ္ယူရာတြင္ သုံးစြဲသည့္ ေငြေၾကးပမာဏမွာ ယခင္က အိမ္ေျမ တုိက္ခန္း ေမာ္ေတာ္ ကား စသျဖင့္ ခုိင္မာသည့္ ပစၥည္း ေရာင္းခ် ခဲ့စဥ္ အခြန္စည္းၾကပ္ထားၿပီးျဖစ္ေသာ ဝင္ေငြ သုိ႔မဟုတ္ အျခားနည္းလမ္း တစ္ခုခုျဖင့္ ဥပမာ- ကုိယ္ပုိင္ စီးပြားေရးလုပ္ငန္းတစ္ခုခုျဖင့္ ရရွိထားေသာ ဝင္ေငြအေပၚအခြန္စည္းၾကပ္ထားၿပီး ျဖစ္သည့္ ဝင္ေငြ ပမာဏေ အာက္ ေ လ်ာ့နည္းေနပါက ထပ္မံအခြန္ ထမ္းေဆာင္ရန္ မလုိအပ္ေတာ့ဘဲ အခြန္စည္းၾကပ္ျခင္းမွ ကင္းလြတ္ ခြင့္ရမည္ျဖစ္သည္။
ထုိ႔ေၾကာင့္ မိမိထမ္း ေဆာင္ရမည့္ ဝင္ေငြခြန္မ်ားကုိ မွန္မွန္ထမ္းေဆာင္ျခင္းျ ဖင့္ ရရွိလာေသာ ဝင္ေငြမ်ားအား အိမ္၊ေျမ၊ တုိက္ခန္း စသည့္ အေျခပစၥည္း မ်ားကုိဝယ္ယူရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံျခင္းျဖင့္ အက်ဳိးအျမတ္မ်ား အဆက္မျပတ္ ရရွိလာ မည္ျဖစ္ေၾကာင္း အႀကံျပဳ ေရးသားလုိက္ပါသည္။
Credit : Zaykwat Journal
