ကိုယ္စားလွယ္ဆိုသည္မွာ အထူးကိစၥရပ္အတြက္ ေဆာင္႐ြက္ရန္ လဲႊအပ္သည့္ ကိုယ္စားလွယ္ႏွင့္ အေထြေထြ ကိစၥမ်ားအတြက္ ေဆာင္ရြက္ရန္ လဲႊအပ္သည့္ ကိုယ္စားလွယ္ ဟူ၍ ရွိသည္။
အေထြေထြ ကိုယ္စားလွယ္ လဲႊစာ (GENERAL POWER) ႏွင့္ အထူးကိုယ္စားလွယ္လဲႊစာ (SPECIAL POWER ) တို႔ ျဖစ္သည္။ တရားရံုး ႏွင့္ သက္ဆိုင္ေသာ အမႈကိစၥအတြက္ ျဖစ္ေစ၊ တျခားျပင္ပ ကိစၥမ်ားအတြက္ျဖစ္ေစ ၊ မည္သည့္ကိစၥတြင္မဆို ပဋိညာဥ္ အက္ဥပေဒအရ အရြယ္မေရာက္ေသးသူႏွင့္ ရူးသြပ္သူမွတစ္ပါး မည္သူကိုမဆို ကိုယ္စားလွယ္ လဲႊအပ္ေစၿပီး ေဆာင္႐ြက္ႏိုင္သည္။
ကိုယ္စားလွယ္ လဲႊအပ္ရာတြင္ စာျဖင့္ျဖစ္ေစ ၊ ႏႈတ္ျဖင့္ျဖစ္ေစ လဲႊအပ္သည့္ သေဘာ သက္ေရာက္ေစျခင္းျဖင့္ ျဖစ္ေစ ၊ လဲႊအပ္ႏိုင္သည္။
ေယဘုယ်အားျဖင့္ ကိုယ္စားလွယ္လဲႊစာမ်ားကို စာခ်ဳပ္စာတမ္း မွတ္ပံုတင္ အက္ဥပေဒအရ မွတ္ပံုမတင္ဘဲ ေနႏိုင္သည္ ။ သို႔ေသာ္ စာခ်ဳပ္စာတမ္းမွတ္ပံုတင္ အက္ဥပေဒ ပုဒ္မ ၃၂ ပါ ျပဌာန္းခ်က္မ်ားအရ ရံုးတြင္းဆိုင္ရာ ခြင့္ေတာင္ဆိုရန္ ဒီဂရီ အတည္ျပဳေဆာင္႐ြက္ရန္ စသည္တို႔အတြက္ ကုိယ္စာလွယ္ ဟုတ္မွန္ေၾကာင္း အသိအမွတ္ျပဳသည့္ အေနျဖင့္ ယင္းဥပေဒ ပုဒ္မ ၃၃ အရ မွတ္ပံုတင္ရန္ လိုသည္။ မွတ္ပံုတင္သည့္အခါ တံဆိပ္ေခါင္း အက္ဥပေဒ ဇယား ၁ အပိုက္ ၄၈ အရ သတ္မွတ္သည့္ တံဆိပ္ေခါင္း ထမ္းေဆာင္ရမည္။
ကိုယ္စားလွယ္ လဲႊစာမ်ားကို မွတ္ပံုတင္ျခင္း ၊ မတင္ျခင္းသည္ လုပ္ေဆာင္ေသာ လုပ္ငန္းကိစၥအေပၚ မူတည္သည္။ အခ်ိဳ႕မွတ္ပံုမတင္ဘဲလည္း ရိွသည္ ။ တခ်ိဳ႕မွာ ႏိုထရီပတ္ဗလစ္ေရွ႕ေနထံ မွတ္ပံုတင္သည္လည္း ရိွသည္။ တခ်ိဳ႕မွာ စာခ်ဳပ္စာတမ္း မွတ္ပံုတင္ရံုးတြင္ မွတ္ပံုတင္ရသည္လည္း ရွိ၏ ။ မေရႊ႕မေျပာင္းႏိုင္ေသာ ပစၥည္းမ်ားႏွင့္ စပ္လ်ဥ္းသည့္ ကိစၥမိ်ဳးျဖစ္ပါက စာခ်ဳပ္စာတမ္း မွတ္ပံုတင္ရမည္ ျဖစ္ေပသည္။
ကိုယ္စားလွယ္ လဲႊစာကို ကိုယ္စားလွယ္လဲႊသူအေနျဖင့္ ျပန္လည္ မရုပ္သိမ္းႏိုင္သည့္ ကိုယ္စားလွယ္ လဲႊစာမွတစ္ပါး ၊ တျခားကိုယ္စားလွယ္ လဲႊစာမ်ားကို ျပန္လည္ ရုပ္သိမ္းႏိုင္သည္။
သတင္းစာမွ ေန၍ ကိုယ္စားလွယ္လဲႊအပ္ျခင္းကို ျပန္လည္၍ ရုပ္သိမ္းေၾကာင္း ေၾကညာကာ ယင္းေၾကညာခ်က္ႏွင့္အတူ မိမိမွတ္ပံုတင္ထားေသာဌာနသို႔ အေၾကာင္းၾကား ေပးပို႔ရသည္။ ျပန္လည္ မရုပ္သိမ္း ႏိုင္သည့္ ကိုယ္စားလွယ္လဲႊစာကို ျပန္လည္ ရုပ္သိမ္းလိုပါက လဲႊသူႏွင့္ လဲႊအပ္ခံရသူ ႏွစ္ဦးႏွစ္ဖက္ သေဘာတူညီခ်က္ျဖင့္ ျပန္လည္ ရုပ္သိမ္းႏိုင္သည္။
Credit: Winningland