ၿမိဳ႕ျပဆိုသည္က ၿမိဳ႕ျပအဂၤါရပ္ႏွင့္ညီၫြတ္ရ မည္သာျဖစ္ သည္။ ၿမိဳ႕ျပအဂၤါရပ္ ဆိုသည္မွာလည္း ၿမိဳ႕ျပအသြင္ သဏၭာန္ကို ကိုယ္စားျပဳသည့္ အျမင္ပသာဒတင့္တယ္ျခင္း၊ သပ္ရပ္သန္႔႐ွင္းျခင္း၊ ဂုဏ္႐ွိန္ခမ္းနား၀င့္ ထည္ျခင္းတို႔ ကို ေဖာ္က်ဴးေနရမည္သာ။ ေခတ္ကာလအေျခအေနအေပၚမူတည္၍ ေျပာင္းလဲျဖစ္ထြန္းေနေသာ နိယာမ သေဘာတရား အတိုင္း တစ္ခ်ိန္ ေခတ္စားခဲ့ေသာ ၿမိဳ႕ျပလကၡဏာ အသြင္ သဏၭာန္သည္ ေနာက္အခ်ိန္တစ္ခုသို႔ေရာက္ေသာအခါ ဆက္လက္ေခတ္မစားေတာ့ဘဲ ပံုစံတစ္မ်ိဳးေျပာင္း လဲကာ ေခတ္စားတတ္သည္။ အေျပာင္းအလဲ ကိုမက္ေမာေသာ လူသားတို႔အလိုအရသာတည္း။
ျမန္မာ့အိမ္ရာသည္ ျမန္မာတို႔ကိုယ္ပိုင္ယဥ္ေက်းမႈ၊ ကိုယ္ပိုင္အသိအျမင္၊ ကိုယ္ပိုင္ဖန္တီးတီထြင္မႈႏွင့္ ကိုယ္ပိုင္တည္ေဆာက္ေတြးျမင္မႈတို႔အေပၚ ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာအေျခတည္ခဲ့သည္။ အဂၤလိပ္နယ္ခ်ဲ့တို႔၏ လႊမ္းမိုးသိမ္းပိုက္မႈ မခံရမီတုန္းက ျမန္မာ့အိမ္ရာမ်ားသည္ ျမန္မာမႈအေတြးအျမင္၊ ျမန္မာမႈအႏုလက္ရာ၊ ျမန္မာမႈတည္ေဆာက္ဖန္တီးႏိုင္စြမ္းတို႔ျဖင့္သာ ဗိသုကာစာမ်က္ႏွာ ဂုဏ္ယူစြာဖြင့္ဟႏိုင္ခဲ့သည္။ ေတာသားေတာင္သူ မိလကၡဴတို႔ ေနထိုင္ေသာ ေျမစိုက္တဲငယ္ အစ၊ ေက်းလက္ေၾကးရတတ္တို႔ေနထိုင္ေသာ အိမ္ႀကီးရခိုင္မ်ား အလယ္၊ နန္းတြင္းလူကံုထံတို႔ေနထိုင္ေသာ အိမ္ေတာ္မဟာမ်ားအဆံုး ျမန္မာမႈနည္းနာ အတတ္ပညာမ်ားျဖင့္သာ ထံုမြမ္းခဲ့၏။ ထိုအထဲမွ လသာေဆာင္ႏွင့္ ဆင္၀င္တို္သည္ ျမန္မာတို႔မူပိုင္ ခမ္းနားေသာအိမ္ေဆာင္တို႔၏ ၀င့္ႂကြားမႈအမွတ္ လကၡဏာျဖစ္ခဲ့သည္။
သစ္ေကာင္း၀ါးေကာင္းေပါမ်ားေသာ တစ္ခ်ိန္ကျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ အိမ္ေဆာက္လွ်င္ သစ္အေကာင္းမ်ားမရရေအာင္ ေစာင့္ဆိုင္း႐ွာေဖြ ေရြးခ်ယ္စုေဆာင္းၾကျမဲျဖစ္သည့္အားေလ်ာ္စြာ အိမ္ႀကီးအိမ္ေကာင္း မ်ားမွန္လွ်င္ သစ္မ်ားက ေဒါင္ေဒါင္ျမည္ပထမ တန္းစားမ်ားသာ ျဖစ္ၾက၏။ ထိုအထဲမွ သစ္ပင္လံုးပတ္ႀကီးႀကီး ေျဖာင့္ေျဖာင့္စင္းစင္း ခိုင္ခိုင္မာမာမ်ားကို ေရြးထုတ္၍ အိမ္ေ႐ွ႕မ်က္ႏွာစာ လသာေဆာင္ႏွင့္ ဆင္၀င္ေဆာင္ တြဲဖက္ တည္ေဆာက္ၾကသည္။ ထိုအစဥ္အလာသည္ ကိုလိုနီေခတ္ အဂၤလိပ္အစိုးရ၀န္ထမ္းမ်ားအျမင္တြင္လည္း တင့္တယ္ေလ်ာက္ပတ္ဟန္႐ွိသည္။ အေနာက္ႏိုင္ငံနည္းစနစ္ျဖင့္ေဆာက္ေသာ အုတ္တိုက္မ်ား၌ပင္လွ်င္ ဆင္၀င္ေဆာင္သတ္သတ္ တြဲ၍ေဆာက္ထားေသာ ေနအိမ္မ်ား ျမန္မာႏိုင္ငံၿမိဳ႕ႀကီးမ်ားအႏွံ႔အျပားတြင္ ေပၚထြန္းလာခဲ့သည္။ ဆင္သတၱ၀ါကို အေကာင္လိုက္အ႐ွင္လတ္လတ္မျမင္ဖူးေသာ ၿမိဳ႕မ်ား၌ပင္ ဆင္၀င္ေဆာင္ႏွင့္အိမ္မ်ားက ေနရာယူလာၾကသည္။
သာမန္ ပံုစံ႐ိုး႐ိုးစင္းစင္းအိမ္အေနထက္ ဆင္၀င္ေဆာင္သီးသန္႔ပါေသာအိမ္က အဟန္႔ပိုေကာင္း၏။ ႏွစ္ထပ္အိမ္ခ်င္းအတူတူျဖစ္လင့္ကစား ဆင္၀င္ေဆာင္၏ဂုဏ္ျဒပ္က အိမ့္က်က္သေရကို ႏွစ္ဆတိုးေစသည္။ အိမ္မႀကီး၏ေ႐ွ႕မ်က္ႏွာစာနယ္နိမိတ္အစပ္ မ်က္ႏွာစာပမာဏထက္၀က္ခန္႔ကို အလယ္ဗဟိုမွအညီအမွ်ယူလ်က္ ဖြဲ႔စည္းထားေသာ ဆင္၀င္ေဆာင္သည္ အိမ္၏ခမ္းနားမႈကို သာမန္ထက္ေဖာ္က်ဴးေပးသည္။ မိုးမ်ားေသာ ေအာက္အရပ္ေဒသမ်ားတြင္ သစ္သားဆင္၀င္ေဆာင္ တည္ေဆာက္သည့္အခါ အေပၚထပ္ကို အမိုး၊ အကာတို႔ႏွင့္ လံုျခံဳစြာစီရင္ထားသည္။ အေပၚထပ္အေဆာင္အေနျဖင့္ လသာေဆာင္အျဖစ္ သဘာ၀အလွခံစားႏိုင္သည့္နည္းတူ မိသားစုအပန္းေျဖရာစည္းေ၀းေဆာင္အျဖစ္လည္းေကာင္း၊ ဧည့္ေကာင္းေစာင္ေကာင္းမ်ား လက္ခံေတြ႔ဆံု ဧည့္၀တ္ျပဳရာ ဧည့္ခန္းေဆာင္အျဖစ္လည္းေကာင္း အသံုးျပဳၾကသည္။
ထိုမွတစ္၀ အိမ္ရာကို အုတ္မ်ား၊ ေက်ာက္မ်ားသာ အသံုးျပဳတည္ေဆာက္လာသည့္အခ်ိန္တြင္လည္း ဆင္၀င္လသာေဆာင္တို႔၏အခန္းက႑က ေမွးမွိန္မသြား၊ ပို၍ပင္လင္းလက္လာသည္။ အဂၤေတ ခင္း၊ အုတ္စီ၍ ေဆာက္ေသာ အေဆာက္အအံုမ်ားျဖစ္ရကား မိုးေရခေညာင္းမည့္ဒဏ္ကို စိုးရိမ္ပူပန္စရာမလို။ ထို႔ေၾကာင့္ အမိုးအကာမပါေသာ ဟင္းလင္းျပင္ဆင္၀င္လသာေဆာင္ မ်ား ေဆာက္လုပ္ျခင္းျဖင့္ အိမ့္က်က္သေရကို တိုးျမႇင့္ခဲ့ၾကသည္။ လသာေဆာင္ေအာက္ ဘက္အရပ္ ကေတာ့ စီးေတာ္ကားမ်ားရပ္နားရန္ သံုးၾကသည္။ ေနပူဒဏ္၊ မိုးရြာဒဏ္ကို အကာအကြယ္ တစ္ရပ္အျဖစ္။ ထို႔ထက္ပိုအသံုးတည့္သည္က မိမိအိမ္ေဂဟာသို႔ ေမာ္ေတာ္ကားျဖင့္လာသည့္ ဧည့္သည္ေစာင္သည္အဖို႔ မိုးသည္းသည္းရြာေနစဥ္လာရျခင္းျဖစ္သည့္တိုင္ မိုးေၾကာင့္ဣေျႏၵပ်က္စရာမလို။ ကားကို ဆင္၀င္ေအာက္ ေမာင္း၀င္လာ၊ အိမ္တံခါးမေ႐ွ႕တည့္တည့္တြင္ရပ္၊ ထီးဖြင့္ေဆာင္းစရာမလို၊ အေျပးအလႊားကသုတ္ကရက္ႏိုင္စြာ အိမ္ထဲေျပး၀င္စရာမလို၊ မိုးစက္ပြင့္တို႔ကို ထီမထင္ေသာမ်က္ႏွာေပးျဖင့္ မိုးမခလူသားအျဖစ္ ကုေဋတစ္သန္းတန္သည့္ ေျခလွမ္းမွန္အျပည့္ျဖင့္ စၾကာျဖန္႔ႏိုင္သည္။
ျမန္မာတစ္ႏိုင္ငံလံုးကို ကိုလိုနီျပဳၿပီးေသာ အခါ ေအာက္ျမန္မာႏိုင္ငံၿမိဳ႕ေတာ္အျဖစ္ ကုန္းလမ္း၊ ေရလမ္း အခ်က္အခ်ာက်သည့္အျပင္ ပင္လယ္ထြက္ေပါက္လည္း႐ွိေသာ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ကို ၿဗိတိသွ်နယ္ခ်ဲ့အစိုးရက ေရြးခ်ယ္သတ္မွတ္ခဲ့သည္။ ၿမိဳ႕ေတာ္အျဖစ္သတ္မွတ္လိုက္ျခင္းေၾကာင့္ ၿမိဳ႕ျပအဂၤါရပ္ႏွင့္ညီၫြတ္ေအာင္ ၿမိဳ႕ကြက္ခ်ျခင္းအမႈ ျပဳရသည္။ လမ္းမႀကီးမ်ားကို ေထာင့္မွန္ျဖတ္သန္းေသာ လမ္းသြယ္မ်ား ဖန္တီးသည္။ ထိုသို႔ဖန္တီးရာတြင္ လမ္းသြယ္မ်ားကိုပင္ လမ္းက်ဥ္းႏွင့္လမ္းက်ယ္ ခြဲထုတ္ကာ လမ္းက်ယ္တစ္လမ္း၊ လမ္းက်ဥ္းႏွစ္လမ္းႏႈန္းျဖင့္ အကြက္အကြင္းက်က်စီစဥ္ေဖာက္လုပ္ေပးသည္။ လမ္းတိုင္းတြင္ တစ္လံုးႏွင့္တစ္လံုး ထိစပ္ေနေသာ တိုက္မ်ားကို သတ္မွတ္အက်ယ္အ၀န္းအတိုင္း တည္ေဆာက္ေစသည္။
လမ္းမႀကီးမ်က္ႏွားျပဳတိုက္မ်ားကို မ်ားေသာအားျဖင့္ ထိုစဥ္ကအျမင့္ဆံုးျဖစ္ေသာ ေလးထပ္တိုက္မ်ား တည္ေဆာက္ေစသည္။ အနီးကပ္တည္႐ွိေနေသာ တိုက္အခ်င္းခ်င္း ညႇိႏိႈင္းကာ ႏွစ္ထပ္၊ သို႔မဟုတ္ သံုးထပ္ တိုက္မ်ားကို မ်က္စိပသာဒျဖစ္စရာ တစ္ညီ တည္းေဆာက္ လုပ္ျခင္းမ်ားလည္း႐ွိသည္။ လမ္းသြယ္မ်ားအတြင္း ဘက္တိုက္မ်ားကေတာ့ ႏွစ္ထပ္၊ သံုးထပ္၊ ေလးထပ္ စသျဖင့္ ေျမ႐ွင္စိတ္တိုင္းက်တည္ေဆာက္ၾကသည္။ အငွါးခ်ရန္၊ ျပန္ေရာင္းရန္ ဆႏၵမ႐ွိဘဲ ကိုယ္တိုင္သီးသီးသီးသန္႔သန္႔ေနလိုသူ ေျမ႐ွင္မ်ားကေတာ့ တစ္ထပ္တိုက္မ်ားသာေဆာက္ထားသည္ကိုလည္း ႐ွား႐ွားပါးပါးေတြ႔ရသည္။ အိမ္မ်ားကေတာ့ ယခင္ေခတ္ေဟာင္းျမန္မာအိမ္မ်ားကဲ့သို႔ သစ္သားအိမ္မ်ားမဟုတ္ေတာ့၊ ၿမိဳ႕ျပလကၡဏာကို အထင္အ႐ွားေဖာ္က်ဴးႏိုင္သည့္ တိုက္အိမ္မ်ားသာ ျဖစ္ရေတာ့သည္။ လမ္းက်ယ္မ်ားအတြင္း ေျမေနရာ၀ယ္ယူသူမ်ားကေတာ့ လမ္းက်ဥ္းမ်ားထဲမွပိုင္႐ွင္မ်ားထက္ ပိုမိုေခ်ာင္လည္မႈ႐ွိၾကသည္။ အဘယ္ေၾကာင့္ဟူမူ လမ္းက်ယ္မ်ားမွတိုကခန္းဧရိယာက လမ္းက်ဥ္းမ်ား႐ွိတိုကခန္းဧရိယာထက္ သိသိသာသာက်ယ္ျပန္႔ကာ ေစ်းကလည္းပိုႀကီးျခင္းေၾကာင့္ျဖစ္သည္။
ၿမိဳ႕ကြက္ေဖာ္ထုတ္သတ္မွတ္ၿပီး၍ တိုက္မ်ားေဆာက္ရန္ ပံုစံတင္ေသာအခါ လမ္းက်ယ္မ်ားအတြင္း႐ွိ ေျမပိုင္႐ွင္မ်ားႏွင့္ လမ္းမတန္းမ်က္ႏွာစာ ေျမပိုင္႐ွင္မ်ားက တိုက္ဥပစာေ႐ွ႕ ပလက္ေဖာင္းဧရိယာကိုမွီကာ ဆင္၀င္လသာေဆာင္မ်ား ထည့္သြင္းတည္ေဆာက္ခြင့္ျပဳရန္ အိမ္ပံုစံႏွင့္ တကြ ေဆာက္လုပ္ခြင့္တင္ၾကသည္။ ျမဴနီစီပယ္အဖြဲ႔ကလည္း ၿမိဳ႕ကြက္အခင္းအက်င္းေျမပံုကိုၾကည့္၍ သင့္ေလ်ာ္ေသာအကြာအေ၀းအတြင္း ဆင္၀င္လသာေဆာင္မ်ား တည္ေဆာက္ခြင့္ျပဳၾကသည္။ ကိုလိုနီေခတ္လက္က်န္ တိုက္မ်ားတြင္ ဆင္၀င္လသာေဆာင္ ထည့္သြင္းေဆာက္လုပ္ထားေသာတိုက္မ်ား ေတြ႔ႏိုင္သည္။ ပလက္ေဖာင္းေပၚတြင္ အုတ္တိုင္မ်ားအေျချပဳလ်က္ တည္ေဆာက္ထားေသာ ဆင္၀င္လသာေဆာင္မ်ားသည္ ေျခက်င္ခရီးသြားမ်ားအတြက္ ေနပူဒဏ္မွ ေခတၱလြတ္ေျမာက္ေစသည့္ ေအးရိပ္ျဖစ္သကဲ့သို႔ မိုးဒဏ္ကိုကာကြယ္ေပးသည့္ ခိုနားရာအမိုးအျဖစ္လည္း အက်ိဳးသက္ေရာက္မႈ႐ွ္ိသည္။ အိမ္႐ွင္မ်ားအတြက္မူ ဆိုဖြယ္မ႐ွိ၊ အျပင္ထြက္၍ လမ္းေပၚစီးမိုး့ကည့္ ႐ႈႏိုင္သည့္ အခြင့္အေရး ရႏိုင္သလို မိမိမိသားစု၀င္မ်ားခ်ည္းသီးသန္႔ က်ယ္က်ယ္လြင့္လြင့္အနားယူအပန္းေျဖႏိုင္ခြင့္လည္း ႐ွိသည္။
ယခုေတာ့ ထူထပ္သိပ္သည္းလာသည့္ လူဦးေရ၊ ကာဒဦးေရတို႔ေၾကာင့္ လမ္းဧရိယာခ်ဲ့ထြင္ျခင္းျပဳရရာ လမ္းေပၚတြင္ေနရာယူထားေသာ ပလက္ေဖာင္း မ်ားကို ေနာက္သို႔ဆုတ္ေပးရေတာ့သည္။ ထိုအခါ ပလက္ေဖာင္းကိုအေျချပဳတည္ေဆာက္ထားရေသာ ဆင္၀င္လသာေဆာင္မ်ား ဖယ္႐ွားေပးရေတာ့သည္။ ထို႔ျပင္တစ္၀ ကိုလိုနီေခတ္ကတည္ေဆာက္ခဲ့ေသာ သက္တမ္းရင့္တိုက္မ်ား ၿဖိဳဖ်က္ကာ အသစ္ျပန္လည္ တည္ေဆာက္ခြင့္ေတာင္းခံလွ်င္ ဆင္၀င္လသာေဆာင္ ျပန္ လည္ထည့္သြင္းခြင့္မ႐ွိေတာ့။ တစ္ခ်ိန္က လမ္းမက်ယ္ တစ္ဖက္စြန္းမွေမွ်ာ္ၾကည့္လိုက္လွ်င္ ဆင္၀င္လသာေဆာင္ မ်ား ၾကဳိးၾကားတန္ဆာဆင္ထားသည့္ ၿမိဳ႕ျပျမင္ကြင္းမွသည္ တံုးတိတိတိုက္မ်က္ႏွာမ်ားအတိၿပီးေသာျမင္ကြင္းအျဖစ္ ေျပာင္းလဲခဲ့ၿပီ။ ၿမိဳ႕ျပအဂၤါမျပည့္စံုေတာ့ၿပီျဖစ္ေသာ ၿမိဳ႕ျပျမင္ကြင္းကား ဆားမပါေသာဟင္းလ်ာ ကဲ့သို႔ ေပါ့ဖြယ္ဖြယ္ျဖစ္ေနမည္ကေတာ့ အေသအခ်ာ။
ကိုခ်စ္ခင္ မွ iMyanmarHouse.com အတြက္ အထူးေရးသားေဖာ္ျပသည္။
Credit: iMyanmarHouse.com
