စာရြက္စာတမ္း႐ံုးမွာ မွတ္ပံုတင္မယ့္သူေတြအေနနဲ႔ တခ်ဳိ႕က အက်ဳိးေဆာင္ေတြနဲ႔ ျပဳလုပ္ၾကေပမယ့္ လုပ္ငန္းစဥ္ေတြကို နားမလည္တာေတြရွိတာေၾကာင့္ ကိုယ္တိုင္သိထားသင့္တဲ့ လုပ္ငန္းစဥ္ေတြနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး အက်ဳိးေဆာင္ေရွ႕ေနတခ်ဳိ႕ကို ေမးျမန္းထားပါတယ္။
စာခ်ဳပ္စာတမ္း႐ံုးမွာ မွတ္ပံုတင္တဲ့အခါ ရန္ကင္းၿမိဳ႕နယ္က ရန္ကုန္တိုင္းေၾကးတိုင္ႏွင့္ ေျမစာရင္းဦးစီးဌာနမွာ ျပဳလုပ္ရတာပါ။
အခြန္တံဆိပ္ေခါင္းကပ္တဲ့အခါ
အရင္က ေျမနဲ႔ အိမ္တန္ဖိုးကို စာခ်ဳပ္စာတမ္းမွတ္ပံုတင္႐ံုး၊ ရာျဖတ္ဌာနက သတ္မွတ္ေပးတာျဖစ္တယ္။ သတ္မွတ္ထားတဲ့ တန္ဖိုးအတိုင္း ခုနစ္ရာခိုင္ႏႈန္း တံဆိပ္ေခါင္းခြန္ ကပ္ႏွိပ္ရတာပါ။ ေငြ ၁၀၀ တန္လွ်င္ အခြန္တံဆိပ္ေခါင္း (ခုနစ္ရာခိုင္ႏႈန္း) ကပ္ေပးရပါသည္။ အခုအခ်ိန္မွာေတာ့ ေျပာင္းလဲထားတဲ့ တံဆိပ္ေခါင္းခြန္ (ငါးရာခိုင္ႏႈန္း)လို႔ သိရပါတယ္။ ေျမႏွင့္ အိမ္တည္ေနရာမွာရွိတဲ့ ခ႐ိုင္အခြန္ဦးစီးဌာနမွဴး ပါ၀င္တဲ့ အဖြဲ႕က ေျမနဲ႔အိမ္၊ ေျမကြက္ကို တန္ဖိုးသတ္မွတ္ေပးၿပီးတာနဲ႔ စာခ်ဳပ္မွာ ကပ္ႏိုင္ဖို႔ အခြန္တံဆိပ္ေခါင္းကို ၀ယ္ယူလို႔ရၿပီလို႔ သိရပါတယ္။
စာခ်ဳပ္ကို မွတ္ပံုတင္တဲ့အခါ လိုအပ္တဲ့အခ်က္ေတြ
ေလွ်ာက္မယ့္ေလွ်ာက္လႊာ၀ယ္ယူၿပီး အခြန္တံဆိပ္ေခါင္းတစ္ခုကပ္ႏိုင္ရမွာပါ။ ေရာင္းသူ၊ ၀ယ္သူႏွစ္ဦးစလံုးက ျမန္မာႏိုင္ငံသားျဖစ္ၿပီး သက္ေသႏွစ္ဦးတို႔ရဲ႕ မွတ္ပံုတင္မူရင္းပါရွိရမွာပါ။ ေျမပံုေျမရာဇ၀င္မူရင္းကိုလည္း တင္ျပရမွာပါ။ တံဆိပ္ေခါင္းကပ္ႏွိပ္ၿပီး စာခ်ဳပ္မွာ ေရာင္းသူ/၀ယ္သူသက္ေသႏွစ္ဦးတို႔ လက္မွတ္ေရးထိုးထားတဲ့စာခ်ဳပ္၊ ေျမပံုနဲ႔ ေျမရာဇ၀င္တို႔ကို မိတၱဴတစ္စံုစီကူးၿပီးေပးရမွာပါ။ မူရင္းေျမဂရန္ယူေဆာင္ရမွာျဖစ္ၿပီး မိတၱဴတစ္စံုကူးထားရမွာျဖစ္တယ္။
အဆင့္ဆင့္ေရာင္းခ်ထားတဲ့ သူေတြအေနနဲ႔ တရား၀င္ဆက္စပ္စာခ်ဳပ္ေတြကို မိတၱဴတစ္စံုကူးယူလာရမွာပါ။ အားလံုးျပည့္စံုတဲ့အခါ စာခ်ဳပ္စာတမ္းမွတ္ပံုတင္ဌာနမွဴးက စစ္ေဆးၿပီး မွတ္ပံုတင္ေပးမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ၿပီးတဲ့အခါမွာ မွတ္တမ္းဌာန၊ ေငြစာရင္းဌာနေတြကို သြားၿပီး က်သင့္ေငြသြင္းရမွာျဖစ္ပါတယ္။ ေရာင္းသူ/၀ယ္သူ/သက္ေသတို႔ရဲ႕ လက္ေဗြႏွိပ္တာေတြၿပီးရင္ေတာ့ ေရာင္း ၀ယ္ျပဳလုပ္တာၿပီးဆံုးသြားၿပီျဖစ္ပါတယ္။
ဌာနမွ ခ်ိန္းဆိုထားတဲ့ရက္မွာ စာခ်ဳပ္ကို သြားေရာက္ ထုတ္ယူလို႔ရၿပီျဖစ္ပါတယ္။ ထုတ္ယူတဲ့အခါ စာခ်ဳပ္မွာ အမည္ပါ၀င္တဲ့ သူေတြသာ ထုတ္ယူခြင့္ရွိတယ္လို႔ သိရပါတယ္။ မွတ္ပံုတင္တဲ့အခါမွာ အေရာင္းအ၀ယ္ စာခ်ဳပ္ခ်ဳပ္ဆိုတဲ့ေန႔ကစၿပီး ေလးလအတြင္း မွတ္ပံုတင္ရမွာျဖစ္ပါတယ္။ ေျမပံုႏွင့္ ေျမရာဇ၀င္သက္တမ္းက ဌာနမွ ထုတ္ေပးတဲ့ေန႔ကစၿပီး တစ္ႏွစ္သာ သက္တမ္းရွိတယ္လို႔ သိရပါတယ္။
ဂရန္အမည္ေပါက္သူ ကြယ္လြန္တဲ့အခါ
ဂရန္အမည္ေပါက္သူ ကြယ္လြန္တဲ့အခါ က်န္ရစ္တဲ့ မိသားစုေဆြမ်ဳိးသားခ်င္းေတြက ေလွ်ာက္ထားတဲ့အခါ ေလွ်ာက္လႊာႏွစ္စံု၀ယ္ယူၿပီး တစ္စံုစီမွာ အခြန္တံဆိပ္ေခါင္းကပ္ရမွာပါ။ စာခ်ဳပ္ကို မွတ္ပံုတင္တဲ့အခါ ပိုင္ဆိုင္ေၾကာင္း ေၾကညာမယ့္သူရဲ႕ မွတ္ပံုတင္မူရင္းနဲ႔ သက္ေသႏွစ္ဦးရဲ႕ မွတ္ပံုတင္မူရင္းပါရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။
ေျမဂရန္မူရင္းနဲ႔ မိတၱဴ၊ ေျမပံုနဲ႔ ေျမရာဇ၀င္မူရင္းနဲ႔ မိတၱဴတို႔ပါရမွာပါ။ အမည္ေပါက္သူရဲ႕ ေသစာရင္းမူရင္းနဲ႔ မိတၱဴပါရမွာျဖစ္ၿပီး ေၾကာ္ျငာစာခ်ဳပ္ကိုလည္း မိတၱဴကူးရမွာပါ။ ေလွ်ာက္ထားသူက ကြယ္လြန္သူနဲ႔ ဘယ္လိုေတာ္စပ္တယ္။ အေမြဆက္ခံခြင့္ရွိတယ္ဆိုတာကို ကိုယ္တိုင္ကတိသစၥာျပဳလႊာ သို႔မဟုတ္ က်မ္းက်ိန္လႊာမူရင္းနဲ႔ မိတၱဴပါရမွာပါ။ က်မ္းက်ိန္လႊာကလည္း က်ိန္ဆိုတဲ့ေန႔ကစၿပီး ေလးလအတြင္းျဖစ္ရမွာျဖစ္တယ္လို႔ သိရပါတယ္။
ေအးမြန္
Credit: The Kumudra
