ဌားရမ္းျခင္းႏွင့္သက္ဆိုုင္ေသာ ဥပေဒတစ္ရပ္ ႐ိွေပသည္။ ယင္းမွာ ၁၉၆၀ ျပည့္ႏွစ္ ၿမိဳ.ျပဆိုုင္ရာ ဌားရမ္းခႀကီးၾကပ္ေရးဥပေဒျဖစ္သည္။
အဆိုုပါဥပေဒသည္ တစ္ႏိုု္င္ငံလံုုးႏွင့္ အက်ံဳးအဝင္ေပ။ သတ္မွတ္ျပဌာန္းပါ႐ိွေသာ ၿမိဳ.ျပမ်ားႏွင့္သာ အက်ံဳးဝင္သည္။
အဆိုုပါဥပေဒႏွင့္ အက်ံဳးမဝင္ေသာ ေဒသမ်ားတြင္မူ ပစၥည္းလႊဲေျပာင္းေရးအက္ဥပေဒအရ ေဆာင္႐ြက္ရေပသည္။
၁၉၆၀ ျပည့္ႏွစ္ ဌားရမ္းခႀကီးၾကပ္ေရးဥပေဒသည္ ရန္ကုုန္၊ မႏ ၱေလး၊ ေတာင္ႀကီး၊ ေမာ္လၿမိဳင္၊ ပုုသိမ္၊ ျမစ္ႀကီးနား၊ ျမင္ၿခံ၊ မေကြး၊ ပဲခူး၊ ျပည္၊ စစ္ေတြ၊ ေတာင္ငူ၊ ေ႐ႊဘိုု စသည့္ ၿမိဳ.နယ္မ်ား႐ိွ ၿမိဳ.နယ္ဦးစီးမႉး ( ယခုုၿမိဳ.နယ္အုုပ္ခ်ဳပ္ေရးမႉး) မ်ားအား အာဏာအပ္ႏွင္းခံရသည့္ ၿမိဳ.နယ္မ်ားတြင္သာ အာဏာသက္ေရာက္မႉ႐ိွေပသည္။
၁၉၆၀ ျပည္ႏွစ္ ၿမိဳ.ျပဆိုုင္ရာ ဌားရမ္းခႀကီးၾကပ္ေရး ဥပေဒကိုု ၾကည့္ပါက အုုပ္ခ်ဳပ္ေရးႏွင့္ဆိုုင္ေသာအပိုုင္းႏွင့္ တရားေရးႏွင့္ဆိုုင္ေသာ အပိုုင္းဟူ၍ ေတြ.ရမည္ျဖစ္သည္။
တရားစီရင္ေရးႏွင့္ ဆိုုင္သည့္အပိုုင္း
အိမ္ဌားကိုု တရားစဲြႏွင္သည့္ ပုုဒ္မမ်ား
အိမ္ဌားကိုု တရားစဲြႏွင္မယ္ဆိုုရင္ ပုုဒ္မ-၁၂ နဲ. အက်ံဳးဝင္ပါတယ္။
ပုုဒ္မ ၁၂ (၁) (က) ။ အိမ္ဌားက လခမေပးသည့္အတြက္ ႏွင္သည့္ပုုဒ္မ ျဖစ္သည္။ ပုုဒ္မ ၁၂ (၁) (က) ဒုုတိယအပိုုင္းက သေဘာတူထားသည့္ စည္းကမ္းခ်က္ကိုု ေဖာက္ဖ်က္သည့္အတြက္ ႏွင္သည့္ပုုဒ္မျဖစ္သည္။
ပုုဒ္မ ၁၂ (၁) (ဂ) ။ အိမ္ဌားက အိမ္႐ွင္ႏွင့္ အနီးပတ္ဝန္းက်င္ကိုု စိတ္အေႏွာက္အယွက္ျဖစ္ေအာင္ ျပဳမူသည့္ အတြက္ ႏွင္သည့္ပုုဒ္မ ျဖစ္သည္။
ပုုဒ္မ ၁၂ (၁) (ဃ) ။ ေျမဌားျခင္းျဖစ္ၿပီး ေျမဌားကိုု ႏွင္ထုုတ္သည့္ ပုုဒ္မ ျဖစ္သည္။
ပုုဒ္မ ၁၂ (၁) (င) ။ ဌားရမ္းထားသည့္ အေဆာက္အဦးကိုု ျပဳျပင္ရန္ လိုုအပ္သည့္အတြက္ ဖယ္႐ွားေပးၿပီးမွသာ ျပဳျပင္ႏိုုင္သျဖင့္ အိမ္ဌားကိုု ႏွင္သည့္ ပုုဒ္မ ျဖစ္သည္။ သိုု.ေသာ္ ျပင္ၿပီးျပန္ထားပါ့မည္ဆိုုသည့္ ဝန္ခံခ်က္ျပဳရသည္။
ပုုဒ္မ ၁၂ (၁) (စ) ။ အေဆာက္အဦးပိုုင္႐ွင္က မိသာစုုမ်ားျပားလာသည့္အတြက္ အျခားတြင္ ေနစရာမ႐ိွေတာ့၍ မိမိျပန္လည္ေနထုုိင္ႏိုုင္ဖိုု. အိမ္ဌားကိုု တရားစဲြႏွင္သည့္ ပုုဒ္မ ျဖစ္သည္။
အုုပ္ခ်ဳပ္ေရးႏွင့္ဆိုုင္သည့္အပိုုင္း
ပုုဒ္မ ၁၁ (၁) ။ အိမ္႐ွင္က ဌားရမ္းထားသည့္ ဥပစာကိုုျပဳျပင္ေပးျခင္းမ်ိဳး မ႐ိွသည့္အတြက္ ျပဳျပင္ေပးရန္ ေလ ွ်ာက္ထားေသာ ပုုဒ္မျဖစ္သည္။
ပုုဒ္မ ၁၆ (၁) ။ အိမ္ဌားက အိမ္လခေပးပါလ်က္ အိမ္႐ွင္ကဌားရမ္းခကိုု လက္မခံသည့္အတြက္ ဌားရမ္းခေပးသြင္းသည္္ကိုု လက္ခံေပးရန္ ေလ ွ်ာက္ထားသည့္ ပုုဒ္မ ျဖစ္သည္။
ပုုဒ္မ ၂၇ (၃) ။ အိမ္႐ွင္ကျဖစ္ေစ၊ အိမ္ဌားကဘဲျဖစ္ေစ ( စံဌားရမ္းခ) သတ္မွတ္ေပးပါရန္ ေလ ွ်ာက္ထားသည့္ ပုုဒ္မျဖစ္သည္။
အုုပ္ခ်ဳပ္ေရးႏွင့္ဆိုုင္ေသာ ကိစၥရပ္ေတြအတြက္ ေလ ွ်ာက္ထားပါက ဌားရန္းခႀကီးၾကပ္ေရးဝန္႐ံုုးတြင္ ေလ ွ်ာက္ထားရသည္။
ဌားရမ္းခႀကီးၾကပ္ေရးဝန္ဆိုုသည္မွာ တစ္ျခားမဟုုတ္ပါ။ ၿမိဳ.နယ္႐ိွ အေထြေထြအုုပ္ခ်ဳပ္ေရးမႉး႐ံုုးက အုုပ္ခ်ဳပ္ေရးမႉးပင္ျဖစ္သည္။ ၎ထံသိုု. သြားေရာက္ေလ ွ်ာက္ထားရမွာ ျဖစ္သည္။ အမွူပံုုစံအတိုုင္း ေရးသားေလ ွ်ာက္ထားရမွာျဖစ္သည္။
အိမ္ဌားအမ်ိဳးမ်ိဳး
- စေပါ ္အိမ္ဌား
- လခ်ဳပ္အိမ္ဌား
- ႏွစ္ခ်ဳပ္အိမ္ဌား
- အေပ်ာက္အိမ္ဌား ဆိုုၿပီး႐ိွပါတယ္။
အိမ္ဌားအားလံုုးသည္ ၿမိဳ.ျပဆိုုင္ရာဌားရမ္းခႀကီးၾကပ္ေရး ဥပေဒနဲ. အက်ံဳးဝင္သည့္ ေဒသအတြင္း ႐ိွမည္ဆိုုက အိမ္ဌားအခြင့္အေရး၊ တာဝန္အားလံုုးအတူတူ ျဖစ္သည္။
အိမ္ဌားစည္းကမ္းေဖာက္ဖ်က္ပါက အေပ်ာက္အိမ္ဌားပင္ျဖစ္ေသာ္လည္း ႏွင္ထုုတ္ျခင္း ခံရႏိုုင္သည္။
အေပ်ာက္အိမ္ဌား
အေပ်ာက္စနစ္မွာ စင္စင္ဥပေဒတြင္ မ႐ိွပါ။ အစင္အလာအားျဖင့္ အေပ်ာက္စနစ္က်င့္သံုုးေနျခင္းသာ ျဖစ္သည္။
အေပ်ာက္ျဖင့္ အခန္းကိုုဝယ္ရာမွာ အခန္းကိုုအပုုိင္းဝယ္ျခင္းမဟုုတ္ပါ ၊ ေနထိုုင္ခြင့္ကိုု ဝယ္ျခင္း ျဖစ္သည္။
အားသာခ်က္တစ္ရပ္မွာ အေပ်ာက္အခန္းကိုု ဝယ္ယူထားသူက အိမ္႐ွင္ေျမ႐ွင္ရဲ. သေဘာတူညီခ်က္ျဖစ္ ျပန္လည္ေရာင္းခ်ႏိုုင္ခြင့္႐ိွျခင္းပင္ ျဖစ္သည္။
Credit: ဦးေက်ာ္ေဇယ် (အိမ္ၿခံေျမဝယ္ေရာင္းဌား ဥပေဒ)
