ျမန္မာျပည္ အထက္ပိုင္း၏ စီးပြားေရးၿမိဳ႕ေတာ္ မႏၲေလးတြင္ အိမ္၊ ၿခံ၊ ေျမ အေရာင္းအဝယ္ ေခတ္မေကာင္းေတာ့သည္မွာ သုံးႏွစ္ခန္႔ ရွိခဲ့ၿပီ။
“အခု အေနအထားက ပိုက္ဆံရွိတဲသူက ေစ်းႏွိမ္ၿပီး ဝယ္လို႔ရတဲ့ အေနအထားပဲ၊ သူတို႔က အထက္စီးကပဲ”ဟု အိမ္၊ ၿခံ၊ ေျမ ေစ်းကြက္တြင္ ၂၅ ႏွစ္ဝန္းက်င္ လုပ္ကိုင္ခဲ့ၿပီးသည့္ ဝသုေႁႏၵ အိမ္၊ ၿခံ၊ ေျမ အက်ဳိးေဆာင္မႈ ဦးမ်ဳိးျမင့္ေအာင္က ဆိုေလသည္။
က်ရိပ္မရွိခဲ့သည့္ အိမ္၊ ၿခံ၊ ေျမ ေစ်းမွာ ေငြရွင္ေၾကးရွင္တို႔အတြက္ ေစ်းႏႈန္း သက္သာသည္ဟု ဆိုႏိုင္ေသာ္လည္း သာမန္ ျပည္သူမ်ားအတြက္မူ ျမင့္သထက္ ျမင့္မားေနဆဲ ျဖစ္သည္။
မႏၲေလး၏ အိမ္၊ ၿခံ၊ ေျမ ေစ်းကြက္တြင္ ၂၀၁၀ ျပည့္ႏွစ္ ေနာက္ပိုင္း ေျမေစ်း တရွိန္ထိုး တက္လာခဲ့ၿပီး အေရာင္းအဝယ္ ေကာင္းမြန္ခဲ့ေသာ္လည္း ယင္းကာလက သုံးႏွစ္ခန္႔သာ ျဖစ္ခဲ့သည္။ ၂၀၁၃ ခုႏွစ္တြင္ အေရာင္းအဝယ္မွာ ျပန္လည္၍ က်ဆင္း ခဲ့သည္။
“လက္ရွိ အေနအထားက က်တယ္လို႔ပဲ ေျပာခ်င္တယ္။ ၿမိဳ႕သစ္မွာ ၁၂၀၀ ေလာက္နဲ႔ ေရာင္းတဲ့ဟာက အခု သိန္း ၈၀၀ နဲ႔ ဝယ္မယ့္သူ မရွိဘူး။ မက်ပါဘူးဆိုရင္ေတာင္ ၂၅ ရာခိုင္ႏႈန္းေလာက္ ျပဳတ္က်တယ္။ အားလုံးက်တယ္လို႔ေတာ့ မေျပာလိုဘူး။ တကယ့္ကို ေနရာေကာင္းတဲ့ ေနရာေတြ ဆိုရင္ေတာ့ မက်ဘူး”ဟု ေရႊမႏၲေလး အိမ္၊ ၿခံ၊ ေျမ အက်ဳိးေဆာင္မွ ဦးေနလင္းေအာင္က ဆိုသည္။
ျပန္မရႏိုင္ေတာ့သည့္ ေနရာမ်ား၊ ဥပမာ အဓိက လမ္းမႀကီးမ်ားႏွင့္ ေျမကြက္က်ယ္မ်ားဆိုလွ်င္ ေစ်းခိုင္မာေၾကာင္း၊ ၂၆ ဘီလမ္းေပၚ က်ဳံးအနီးတြင္ ေရွ႕မ်က္ႏွာစာ ေပ ၁၀၀၊ ေနာက္အရွည္ ေပ ၂၀၀ က်ယ္သည့္ ေျမကြက္မ်ား မရွိေတာ့ သေလာက္ျဖစ္ကာ ယင္းေျမကြက္မ်ဳိးမ်ား ဆိုလွ်င္ေတာ့ ေရာင္းသူ ေတာင္းသည့္ေစ်းကို ေပးတတ္ၾကေၾကာင္း ၎ဟက ေျပာျပသည္။
“ႏိုင္ငံျခားက (ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈေတြ) လာမယ္ဆိုရင္လည္း မိန္းလမ္းမႀကီးမွာ လာမယ္။ ခုနေျပာတဲ့ ေျမကြက္က်ယ္ေတြမွာ လာမယ္။ သူတို႔ ေရွာ့ပင္းစင္တာႀကီးေတြ ေဆာက္မယ္။ ကားပါကင္ေတြ ရွိရမယ္။ လူျမင္တဲ့ေနရာ ျဖစ္ရမယ္။ ေျမကြက္ က်ယ္မယ္။ မိန္းေပၚ တင္မယ္ဆိုရင္ေတာ့ က်ေစ်း မရွိဘူး။ တက္ေစ်းပဲ ရွိတယ္။ က်န္တဲ့ ဟာေတြကေတာ့ ေရြးခ်ယ္ခြင့္ ရွိသေရြ႕ က်ေနဦးမွာပဲ”ဟု ဦးေနလင္းေအာင္က ရွင္းျပသည္။
ေရြးခ်ယ္ခြင့္ ရွိသည့္ ေျမကြက္မ်ား ဆိုသည္က ေပ ၄၀ x ၆၀ ပုံစံမ်ားျဖစ္ၿပီး ထိုေျမကြက္မ်ားက မည္သည့္ေနရာျဖစ္ေစ အလြယ္တကူ ဝယ္ယူႏိုင္သည့္အတြက္ ေစ်းကစားမႈကို ခံရျခင္းဟု ၎ကဆိုသည္။
အိမ္၊ ၿခံ၊ ေျမ ေစ်းကြက္ အဘယ့္ေၾကာင့္ ေအးရသနည္း။ မႏၲေလးၿမိဳ႕သည္ ေက်ာက္ေလာကသားမ်ား၊ သစ္သမားမ်ား၊ စိုက္ပ်ဳိးေရးသမားမ်ား၊ သတၱဳ တူးေဖာ္သူမ်ား စသည့္ စီးပြားေရး ေလာကသားမ်ား စုေဝးရာ ေနရာ ျဖစ္သည္။ မူးယစ္ေဆးဝါးႏွင့္ ဆက္ႏြယ္သည့္လုပ္ငန္း လုပ္ကိုင္ေနသူမ်ား ရွိသည္။ ယခင္အစိုးရ လက္ထက္က ေငြမည္း ပိုင္ဆိုင္သူ မ်ားစြာ ရွိခဲ့သည္။ ထိုေငြမည္းမ်ားကို ခဝါခ်ႏိုင္ရန္အတြက္ ေျမေစ်းကစား၍ ဝယ္ၾကသည္။ အခြန္ႏႈန္းထား မည္မွ်မ်ားေစကာမူ ေဆာင္ႏိုင္ၾကသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ေျမေစ်း မ်ားတက္လာျခင္း ျဖစ္သည္။
“သူတို႔က ျပန္ေရာင္းၿပီဆိုရင္ ၁၀ ရာခိုင္ႏႈန္း ျပန္ေဆာင္တယ္ဆိုရင္ သူတို႔က ေအာ္တို ေငြျဖဴ ျဖစ္သြားၿပီ။ အခုက အဲဒီ လုပ္ငန္းေတြ အကုန္လုံးက ရပ္သေလာက္ ျဖစ္သြားၿပီ။ ေက်ာက္ဆိုလည္း ေစ်းကြက္က ပ်က္သေလာက္ ျဖစ္ေနတာ လူတိုင္း သိတယ္။ သစ္ကလည္း အဆင္ မေျပေတာ့ဘူး။ အစိုးရ အာဏာပိုင္ အဖြဲ႔အစည္းကလည္း ခ်ိန္းလိုက္ၿပီဆိုေတာ့ အရင္လို မဟုတ္ေတာ့တဲ့ အခါက်ေတာ့ ေငြမည္းကလည္း တို႔ဆီမွာ မဝင္လာေတာ့ဘူး။ မူးယစ္ေဆးဝါးကလည္း ႏိုင္ငံေတာ္က ၾကပ္မတ္ လုပ္ေဆာင္ေနေတာ့ ေငြမည္းက သိပ္မထြက္လာေတာ့ဘူး။ ေနာက္ၿပီးေတာ့ ေကာက္ပဲ သီးႏွံသမားေတြ ဘက္မွာလည္း အလိမ္အညာေတြက တအား မ်ားေနတယ္။ အဲဒီ အေၾကာင္းေတြေၾကာင့္ အိမ္၊ ၿခံ၊ ေျမ ေစ်းကြက္ကို ေအးေစတယ္”ဟု ေရႊမႏၲေလး အိမ္၊ ၿခံ၊ ေျမအက်ဳိးေဆာင္ ကုမၸဏီမွ ဦးေနလင္းေအာင္က ရွင္းျပသည္။
အိမ္၊ ၿခံ၊ ေျမ အေရာင္းအဝယ္ ဆိုသည္က လုပ္ငန္းတိုးခ်ဲ႕မွ ဝယ္ယူၾကျခင္း ျဖစ္ၿပီး ေနထိုင္ရန္ ေနအိမ္မွာမူ (စီးပြားေရး လုပ္ငန္းရွင္မ်ားအတြက္) ရွိႏွင့္ၿပီးသား ျဖစ္၍ လက္ရွိတြင္ ေျမကို မည္သူမွ် မဝယ္ရဲၾကေသးေၾကာင္း အိမ္၊ ၿခံ၊ ေျမ အက်ဳိးေတာ္ေဆာင္မ်ားက တူညီစြာ ဆိုၾကသည္။
“၂၀၁၀ တုန္းကလို ေဟာ့ဖို႔ မျဖစ္ႏိုင္ေတာ့ဘူး။ ေပါက္ေစ်းရဲ႕ သုံးပုံ တစ္ပုံေလာက္ ေလ်ာ့ၿပီးေတာ့ ေရာင္းေနရတယ္။ ဒါေပမဲ့ ေလ်ာ့တိုင္းလည္း မသြက္ဘူး”ဟု လက္ရွိ မႏၲေလး၏ အိမ္၊ ၿခံ၊ ေျမ အေရာင္းအဝယ္ အေနအထားက ဦးမ်ဳိးျမင့္ေအာင္ (ဝသုေႁႏၵ အိမ္ၿခံေျမ အက်ဳိးေဆာင္) က ေျပာျပသည္။
၂၀၁၆ ခုႏွစ္ ျပည္ေထာင္စု အခြန္အေကာက္ ဥပေဒအရ ဝင္ေငြရလမ္း မေဖာ္ျပႏိုင္လွ်င္ ယင္းဝင္ေငြ၏ ၃၀ ရာခိုင္ႏႈန္းကို ေကာက္ခံရမည္ဟု ဆိုထားသည္။
ႏိုင္ငံသား မည္သူမဆို အေျခပစၥည္း တစ္ရပ္ရပ္ကို ဝယ္ယူျခင္း၊ တည္ေဆာက္ျခင္း၊ ရယူျခင္းႏွင့္ လုပ္ငန္းအသစ္ တည္ေထာင္ျခင္း၊ လုပ္ငန္းထပ္မံ တိုးခ်ဲ႕ ေဆာင္ရြက္ျခင္းတို႔အတြက္ အသုံးျပဳသည့္ ဝင္ေငြမွ ဝင္ေငြရလမ္းတင္ျပႏိုင္သည့္ ဝင္ေငြရွိပါက ယင္းဝင္ေငြအား ႏုတ္ပယ္ၿပီး က်န္ စည္းၾကပ္မႈမွ လြတ္ကင္းေနေသာ ဝင္ေငြ အေပၚတြင္လည္းေကာင္း၊ ဝင္ေငြရလမ္း တင္ျပႏိုင္ျခင္း မရွိပါက အသုံးျပဳသည့္ ဝင္ေငြအေပၚတြင္လည္းေကာင္း သတ္မွတ္ အခြန္ႏႈန္းထားအတိုင္း ဝင္ေငြခြန္ စည္းၾကပ္ရမည္ဟု ယင္းဥပေဒ ပုဒ္မ ၂၄ တြင္ ျပ႒ာန္းထားသည္။
သတ္မွတ္ႏႈန္းထားအရ ဝင္ေငြရ လမ္း မေဖာ္ျပႏိုင္သည့္ေငြ(ေငြမည္း) ျဖစ္ပါက က်ပ္သိန္း ၃၀၀ ထိဆိုလွ်င္ ဝင္ေငြခြန္ ၁၃ ရာခိုင္ႏႈန္း၊ က်ပ္သိန္း တစ္ေထာင္အထိဆိုလွ်င္ ဝင္ေငြခြန္ ၂၀ ရာခိုင္ႏႈန္း၊ က်ပ္သိန္း တစ္ေထာင္အထက္ ဆိုလွ်င္ ၃၀ ရာခိုင္ႏႈန္းဟု သတ္မွတ္ထားသည္။
၂၀၁၄ ခုႏွစ္ကမူ က်ပ္သိန္း ၅၀၀ အထိဆိုလွ်င္ ၃ ရာခိုင္ႏႈန္း၊ က်ပ္သိန္း ၁၅၀၀ အထိဆိုလွ်င္ ၁၀ ရာခိုင္ႏႈန္း၊ က်ပ္သိန္း ၃၀၀၀ အထိဆိုလွ်င္ ၂၀ ရာခိုင္ႏႈန္း၊ က်ပ္သိန္း ၃၀၀၀ အထက္ဆိုလွ်င္ ၃၀ ရာခိုင္ႏႈန္းဟု သတ္မွတ္ခဲ့ၿပီး ၂၀၁၅ ခုႏွစ္တြင္ ဝင္ေငြ က်ပ္သိန္း တစ္ေထာင္အထိဆိုလွ်င္ ၃ ရာခိုင္ႏႈန္း၊ က်ပ္သိန္း ၅၀၀၀ အထိဆိုလွ်င္ ၅ ရာခိုင္ႏႈန္း၊ က်ပ္သိန္း တစ္ေသာင္းထိဆိုလွ်င္ ၁၀ ရာခိုင္ႏႈန္း၊ က်ပ္သိန္း တစ္ေသာင္းခြဲထိဆိုလွ်င္ ၂၀ ရာခိုင္ႏႈန္း၊ က်ပ္သိန္း တစ္ေသာင္းခြဲႏွင့္ အထက္ဆိုလွ်င္ ၃၀ ရာခိုင္ႏႈန္းဟူ၍ အသီးသီး သတ္မွတ္ခဲ့သည္။
ႏွစ္အလိုက္ ဝင္ေငြခြန္ေပးေဆာင္ရမည့္ႏႈန္းကို သတ္မွတ္ခဲ့ရာတြင္ ၂၀၁၆ ခုႏွစ္တြင္ သတ္မွတ္ခဲ့သည့္ ႏႈန္းထားအရ ေပးေဆာင္ရမည့္ အခြန္ႏႈန္းထား ျမင့္မားေနျခင္းေၾကာင့္လည္း အေရာင္းအဝယ္ ေအးခဲ့ျခင္းျဖစ္ေၾကာင္း အက်ဳိးေဆာင္တို႔က ဆိုသည္။
ျမန္မာ့ဆိုရွယ္လစ္ လမ္းစဥ္ပါတီေခတ္ကတည္းကပင္ ေရာင္းတဲ့သူႏွင့္ ဝယ္သည့္သူပါ အခြန္ေဆာင္ၾကရၿပီး ေရာင္းသူမွာ ၁၀ ရာခိုင္ႏႈန္းပင္ ေဆာင္ၾကရေၾကာင္း။ ထိုသို႔ ေဆာင္ၿပီးလွ်င္ ေနာက္ထပ္ ဝယ္ယူသည့္အခါ ေငြျဖဴျဖစ္သည့္အတြက္ အခြန္ေဆာင္စရာ မလိုေတာ့သျဖင့္ ဝယ္သူတို႔က ေဆာင္ၾကေၾကာင္း၊ သို႔ေသာ္ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားမွာ မသိသည့္အတြက္ မေဆာင္ၾကေၾကာင္း အက်ဳိးေဆာင္ တစ္ဦးက ေျပာသည္။
“ဥပမာ အေမြဆိုင္အိမ္ကို သိန္း ၁၀၀၀ နဲ႔ ေရာင္းတယ္။ တစ္ေယာက္ကို ၂၀၀ စီနဲ႔ အေမြေတြ ခြဲၾကတယ္။ အိမ္ေပါက္စေတြ ဝယ္လိုက္တယ္။ အလွဴေတြ လွဴ၊ ကားေတြ၊ ဆိုင္ကယ္ေတြ စီးၾကတယ္။ အခြန္က်ေတာ့ မေဆာင္ခ်င္ၾကေတာ့ဘူး။ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားက ၿမိဳ႕သစ္ေတြမွာ ဒီပုံစံအတိုင္းေတြ ျဖစ္ကုန္တယ္”ဟု ၎က ဆိုေလသည္။
အခြန္ မေဆာင္ခ်င္သျဖင့္ ေျမစာရင္း ႐ုံးသို႔သြားကာ ပါဝါလႊဲလွ်င္ က်ပ္ေလး ငါးေသာင္းျဖင့္ ၿပီးစီးႏိုင္ၿပီး အခြန္ေဆာင္မည္ဆိုပါက က်ပ္သိန္း ဆယ္ခ်ီ၊ ရာခ်ီ ကုန္က် မည္ျဖစ္၍ အခြန္ မေဆာင္ၾကျခင္း ျဖစ္ေၾကာင္း၊ မိမိ ဝယ္ယူလိုက္သည့္ ပစၥည္းအတြက္ ပိုင္ဆိုင္မႈမွာ အခြန္ေဆာင္ၿပီး အမည္ေပါက္မွသာ ပိုင္ဆိုင္မႈ အျပည့္အဝ ရျခင္းျဖစ္သည္ကို နားလည္သူ နည္းပါးေၾကာင္း ဦးေနလင္းေအာင္က ဆိုသည္။
“အေကာင္းဆုံး အႀကံဉာဏ္ ေပးခ်င္တာကေတာ့ အခြန္သာ ေဆာင္လိုက္ပါ။ ဒီအခြန္မွာ ႏိုင္ငံေတာ္က အမ်ားျပည္သူ အက်ဳိးျပဳ လုပ္ငန္းေတြမွာ ျပန္အသုံးခ်ရတာ။ အက်ဳိးေဆာင္ တစ္ေယာက္ အေနနဲ႔ အခြန္ကို ေဆာင္ေစခ်င္တယ္။ ပိုင္ဆိုင္မႈလည္း ျပည့္ျပည့္ဝဝ ရတယ္”ဟု ၎က တိုက္တြန္း ေျပာဆိုသည္။
မႏၲေလးတိုင္းေဒသႀကီးတြင္ ၂၀၁၄-၂၀၁၅ ဘ႑ာႏွစ္တြင္ အိမ္၊ ၿခံ၊ ေျမ အခြန္ ၃၈ ဘီလီယံေက်ာ္၊ ၂၀၁၅-၂၀၁၆ ဘ႑ာႏွစ္တြင္ ၇၆ ဘီလီယံေက်ာ္ ရရွိခဲ့ၿပီး ယခု ဘ႑ာႏွစ္အတြက္ ၁၆ ဘီလီယံေက်ာ္ ရရွိထားေၾကာင္း တိုင္းေဒသႀကီး ျပည္တြင္း အခြန္မ်ား ဦးစီးဌာနထံမွ သိရွိရသည္။
မႏၲေလးၿမဳိ႕ေတာ္တြင္ ေျမကြက္ေပါင္း ရွစ္ေသာင္းေက်ာ္ရွိၿပီး လစဥ္ အကြက္ေပါင္း ၁၀၀ မွ ၂၀၀ အတြင္း အေရာင္းအဝယ္ ျပဳလုပ္မႈမ်ား ရွိေနေသာ္လည္း အခြန္ေဆာင္သူ နည္းပါးေၾကာင္း၊ လက္ရွိ အေရာင္းအဝယ္၏ ၅ ရာခိုင္ႏႈန္းကိုသာ အခြန္ ေပးေနၾကသည္ဟု ဆိုႏိုင္ေၾကာင္း ဝသုေႁႏၵအိမ္၊ ၿခံ၊ ေျမ အက်ဳိးေဆာင္ ဦးမ်ဳိးျမင့္ေအာင္က သုံးသပ္ ေျပာဆိုသည္။
အခြန္ႏႈန္းထား ျမင့္မားသျဖင့္ အေရာင္းအဝယ္ ေစ်းကြက္ကို ထိခိုက္မႈမ်ား ရွိလာသည္ဟု ဆိုၾကေသာ္လည္း ယင္းအခ်က္ တစ္ခုတည္းသာ မဟုတ္၊ အထက္တြင္ ဆိုခဲ့ၿပီးသည့္ လုပ္ငန္းရွင္ႀကီး၏ စီးပြားေရး အေနအထားႏွင့္သာ သက္ဆိုင္သည္ဟု ဝါရင့္ အိမ္၊ ၿခံ၊ ေျမ အက်ဳိးေဆာင္တို႔က ဆိုၾကသည္။
“အစိုးရကေတာ့ အခြန္တစ္ခုနဲ႔ ေျမေစ်းကို (က်ဆင္းေအာင္) ဖိတဲ့သေဘာေပါ့။ သူတို႔ရည္ရြယ္ခ်က္ ေအာင္ျမင္သလားဆိုရင္ေတာ့ ေအာင္ျမင္တယ္လို႔ပဲ ေျပာရမွာေပါ့။ အထိုက္အေလ်ာက္ေတာ့ ေအာင္ျမင္တယ္ေပါ့။ နဂိုကတည္းက စီးပြားေရး အေနအထားလည္း ရွိေတာ့ အစိုးရ မလုပ္ခင္ကတည္းကိုက ဒီဟာက က်ခ်င္ခ်င္ ျဖစ္ေနတာ။ နဂိုတည္းက အေရာင္းအဝယ္က ေအးတာ၊ အခြန္စံႏႈန္းရဲ႕ ျပစ္ခ်က္ တစ္ခုတည္းေတာ့ မဟုတ္ဘူး”ဟု အက်ဳိးေဆာင္သက္ ႏွစ္ ၃၀ ဝန္းက်င္ရွိၿပီျဖစ္သည့္ ဦးေနလင္းေအာင္က သူ႔အျမင္ကို ေျပာဆိုသည္။
အစိုးရေဟာင္း လက္ထက္ကတည္း က အနိမ့္ပိုင္းသို႔ ေရာက္လာသည့္ ေစ်းကြက္မွာ လက္ရွိ အစိုးရသစ္လက္ထက္ ဆက္လက္ က်ဆင္းေနေၾကာင္း အက်ဳိးေဆာင္ အသိုင္းအဝိုင္းမွ သိရွိရသည္။
၂၀၁၇ ခုႏွစ္ ပထမေလးလအတြင္း ထိလည္း ေစ်းကြက္မွာ အတက္ပိုင္းသို႔ မျမင္ရေသးဘဲ လက္ရွိ အတိုင္းသာ ျဖစ္ႏိုင္ေသးေၾကာင္း ဦးေနလင္းေအာင္က သုံးသပ္သည္။
ေျမေစ်းမွာ အခြန္၊ က်ဴးကဲ့သို႔ေသာ အ႐ႈပ္အရွင္း၊ ဂရန္အတုကဲ့သို႔ေသာ ျပႆနာမ်ားေၾကာင္း ေကာင္းလာရန္ မရွိေသးေၾကာင္း၊ ေျမပြဲစား တစ္ေယာက္ျဖစ္ေသာ္လည္း ေျမေစ်း ႀကီးျမင့္သည္ကို မႀကဳိက္ေၾကာင္း ဦးမ်ဳိးျမင့္ေအာင္က ဆိုသည္။
“လူတန္းစားအားလုံး ဝယ္ႏိုင္မွ ေစ်းကြက္ ေကာင္းတယ္လို႔ ေျပာရမယ္။ တည္ၿငိမ္တဲ့ ေစ်းႏႈန္းနဲ႔ အေရာင္းအဝယ္ လုပ္ခ်င္ပါတယ္။ လုပ္ႀကံၿပီး ေစ်းတက္တာ၊ ေစ်းကြက္ အတုအေယာင္နဲ႔ ေစ်းႀကီးျမင့္တာမ်ဳိး မလိုခ်င္ပါဘူး”ဟု ၎က သူ၏ ဆႏၵကို ေျပာဆိုေလသည္။
Credit: The Voice
