ဗုဒ္ဓနံရံပေါ် ခုန်ပျံကျော် (သို့မဟုတ်) ကမ္ဘာ့ဈေးအကြီးဆုံး ဟင်းချို

[Unicode]

(တရုတ်အစိုးရ၏ နိုင်ငံတော်ဟင်းလျာ ဗုဒ္ဓနံရံပေါ် ခုန်ပျံကျော်၏ သမိုင်းကြောင်း )

(တရုတ်နိုင်ငံ၊ ဖူကျင်းပြည်နယ်၏ အခမ်းနားဆုံး စွပ်ပြုတ်)

တရုတ်ပြည်တွင် ဗုဒ္ဓနံရံပေါ်ခုန်ပျံကျော်ဟူသောအမည်ရှိ ထူးဆန်းသော စွပ်ပြုတ်တစ်မျိုးရှိပြီး အဆိုပါစွပ်ပြုတ် သည် ကမ္ဘာ့ဈေးအကြီးဆုံးဟင်းချိုဖြစ်သည့်အပြင် တရုတ်အစိုးရက နိုင်ငံတော်ဟင်းလျာအဖြစ် တည်ခင်းဧည့်ခံ ဖူးသော ဟင်းလျာလည်း ဖြစ်သည်။

တရုတ်ဘာသာအရ ဖူတောက်ချန်ဟုခေါ်ပြီး Buddha jumps over the wall ဟု အဓိပ္ပာယ်ရသည်။

(ဒဏ္ဍာရီ)

ဒဏ္ဍာရီအရဆိုလျှင် ဗုဒ္ဓနံရံပေါ်ခုန်ပျံကျော်ဟင်းချိုကို ချင်မင်းဆက်ခေတ်က ဖူကျန်းပြည်နယ်တွင် ခရီးသွားနေသော စာပေသမားတစ်ဦးက စတင်တီထွင်ခဲ့သည်ဟု ဆိုသည်။

ဗုဒ္ဓနံရံပေါ် ခုန်ပျံကျော်ဟင်းလျာကို အစောဆုံးစာပေအထောက်အထားတွေ့ရသည်မှာ စုန့်မင်းဆက်ခေတ် (၉၆၀ မှ ၁၂၇၉ ခုနှစ်ကြား) မှ စာအုပ်တစ်အုပ်တွင် ဖြစ်သည်။

အဆိုပါပညာရှင်သည် စားစရာများကို ဝိုင်ထည့်သည့် မြေအိုးအတွင်း သယ်ဆောင်သွားပြီး စားချိန်တွင် ထင်းဖြင့်မီးပေးကာ စားသောက်ခဲ့သည်။

တစ်နေ့တွင် ဖူကျန်းနယ်မှ စာပေသမားတစ်ဦးသည် မိတ်ဆွေများနှင့်အတူ ခရီးထွက်ခဲ့၏။

စာပေသမားက ဝိုင်ထည့်သည့် မြေအိုးထဲတွင် လမ်းခရီးတစ်လျှောက် ချက်ပြုတ်ဖွယ်များ ထည့်သွင်းယူဆောင်လာခဲ့သည်။

လမ်းတွင် အသားငါးရရှိလာတိုင်း ထိုအိုးကလေးကို မီးအပူပေးကာ ဟင်းခတ်အမွှေးအကြိုင်များဖြင့် ချက်ပြုတ်၏။

ဖူကျန်းပြည်နယ်၏ မြို့တော် ဖူကျိုးသို့ ရောက်သောအခါတွင် စာပေသမားက သူ၏အိုးကလေးဖြင့် ဘုန်းတော်ကြီးကျောင်းတစ်ခု အပြင်ဘက်တွင် ချက်ပြုတ်နေခဲ့သည်။

သူ၏ စွပ်ပြုတ်မှ အလွန်မွှေးကြိုင်သောရနံ့များသည် ဘုန်းတော်ကြီးကျောင်း၏ တံတိုင်းကိုကျော်ကာ တရားထိုင်နေသော ဘုန်းတော်ကြီးများထံ ရောက်သွား၏။

ဘုန်းတော်ကြီးများမှာ အသားစားခွင့်မရှိချေ။

သို့သော် စွပ်ပြုတ်နံ့၏ ဆွဲဆောင်မှုကို ဘုန်းတော်ကြီးများအနက် တစ်ပါးမှ မတွန်းလှန်နိုင်တော့သဖြင့် နံရံကို ခုန်ကျော်ကာ စွပ်ပြုတ်၏အရသာကို မြည်းစမ်းကြည့်ခဲ့သည်ဟု ဆိုသည်။

ထိုဖြစ်ရပ်ကို မြင်တွေ့လိုက်သော သူတို့အုပ်စုမှ ကဗျာဆရာတစ်ဦးက အရသာရှိသော ဟင်းလျာကို မြည်းစမ်းရန် ဗုဒ္ဓသည်ပင် နံရံကို ကျော်လာသည်ဟု ပြောခဲ့ရာမှစတင်ကာ အဆိုပါစွပ်ပြုတ်ကို ဗုဒ္ဓနံရံပေါ်ခုန်ကျော်လွှားဟု အမည်ပေးခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်ဟု ဆို၏။ ဟင်းလျာပေါ်ပေါက်လာပုံ မူလဇာစ်မြစ် အတိအကျဟုတ်၊ မဟုတ်ကိုမူ မသိနိုင်ချေ။ အဆိုပါဇာတ်လမ်းမှာ တင်စားထားခြင်းသက်သက်လည်း ဖြစ်နိုင်သည်။

ဟင်းလျာသည် အရသာအလွန်ရှိသောကြောင့် သက်သတ်လွတ်သာဘုန်းပေးသည့် ဘုန်းတော်ကြီးများပင် မွှေးရနံ့ကို မတွန်းလှန်နိုင်ကြောင်း သွယ်ဝိုက်တင်စားခြင်း ဖြစ်နိုင်၏။

(အခြားဒဏ္ဍာရီတစ်ခု)

ဗုဒ္ဓနံရံပေါ် ခုန်ပျံကျော်စွပ်ပြုတ်၏ အခြားဒဏ္ဍာရီတစ်ခုမှာ ကွမ်းရှိဧကရာဇ် (光绪帝)လက်ထက် ၁၈၇၅ မှ ၁၉၀၈ ခုနှစ်အကြား၊ ဖူကျန်းမှ အရာရှိငယ်တစ်ဦး၏ ဇနီးနှင့် ဆက်နွှယ်နေသည်။

ထိုအရာရှိက ဖူကျန်းနယ်စားကြီး ကျိုးလျှံ (Zhou Lian) အား သူ့အိမ်သို့ ညစာစားရန် ဖိတ်ကြားခဲ့သည်။ အရာရှိ၏ ဇနီးက အထူးစွပ်ပြုတ်တစ်မျိုး တည်ခင်းဧည့်ခံခဲ့ရာ ဖူကျန်းနယ်စားကြီး အလွန်တရာ ခံတွင်းတွေ့သွားခဲ့သည်။

နယ်စားကြီးက ထိုစွပ်ပြုတ်ချက်နည်းအား လေ့လာသင်ယူကာ မိမိအား ချက်ပြုတ်ဆက်သစေရန် အမိန့်ပေးခဲ့သည်။

စားတော်ကဲက စွပ်ပြုတ်ချက်နည်းကို အနည်းငယ်ပြုပြင်ကာ အသားလျှော့ထည့်ပြီး အရသာစုံစေမည့် ပင်လယ်စာများကို ပိုမိုအသုံးပြုခဲ့သည်။

အလွန်အရသာရှိသည့် အဆိုပါစွပ်ပြုတ်သည် ချင်မင်းဆက် နန်းတွင်းနှင့် မူးမတ်များအကြား အလွန်နာမည်ကြီး ခဲ့ပြီး ကဗျာစာဆိုများက ကဗျာများပင် ရေးသားခဲ့ကြသည်။

ထိုအချိန်ထိ အဆိုပါနာမည်ကြီးစွပ်ပြုတ်တွင် အမည်နာမ မရှိသေးချေ။

နောက်ပိုင်းတွင် ကဗျာတစ်ပုဒ်၌ စွပ်ပြုတ်ရနံ့မှာ လွန်စွာသင်းပျံ့သောကြောင့် ရဟန်းတော်တစ်ပါးကိုပင်လျှင် အရသာမြည်းစမ်းစေရန် နံရံအားခုန်ကျော်လာစေနိုင်အောင် ဖျားယောင်းနိုင်ကြောင်း ရေးသားခဲ့သည်။

ထိုအချိန်မှစပြီး လူတို့က အဆိုပါစွပ်ပြုတ်ကို ဗုဒ္ဓနံရံပေါ် ခုန်ပျံကျော်လွှားဟု ခေါ်ခဲ့သည်ဟု ဆို၏။

ဗုဒ္ဓနံရံပေါ် ခုန်ပျံကျော်လွှား (佛跳牆) ဟူသောအမည်အပြင် “ကောင်းချီးမင်္ဂလာနှင့် အသက်ရှည်ခြင်း တလုံးတဝတည်းပြီးပြည့်စုံဟင်း” (福寿全) ဟူ၍လည်း ခေါ်ခဲ့ကြသည်။

အဆိုပါ အမည် ၂ ခုလုံးမှာ ဖုကျိုးဘက်တွင် သုံးသောစကားများဖြစ်ပြီး နောက်ဆုံးတွင်ကား ဗုဒ္ဓနံရံပေါ် ခုန်ပျံကျော်လွှား (佛跳牆) ဟူသောအမည်သာ ခေါ်ကြတော့သည်။

အခြားသော ဒဏ္ဍာရီများစွာလည်းရှိသေးသည်။

မည်သို့ရှိစေ ဗုဒ္ဓနံရံပေါ် ခုန်ပျံကျော်လွှားစွပ်ပြုတ်၏ ဇာစ်မြစ်မှာ အခြားဟင်းလျာများစွာနည်းတူ ဒဏ္ဍာရီဆန်ဆန် ရှိနေဆဲ ဖြစ်သည်။

ဒဏ္ဍာရီအားလုံးမှာ ချင်မင်းဆက်ခေတ်တွင်သာ မြစ်ဖျားခံထားရာ နှစ်ပေါင်း ၁၀၀ ဝန်းကျင်သာ သက်တမ်းရှိသေးသော ဟင်းလျာတစ်ခုဖြစ်သည်ဟု ဆိုရမည်။

(တောင်ကိုရီးယားမှ ကန့်ကွက်မှုများ)

တောင်ကိုရီးယားတွင် ဤဟင်းလျာကို buldojang ဟုခေါ်ကြသည်။

ထိုင်ဝမ်ရှိ တရုတ်စားသောက်ဆိုင် တစ်ခုဖြစ်သော Palsun မှ တရုတ်လူမျိုးစားဖိုမှူး ဟိုးဒဲချူ (Hou Dezhu ) က ၁၉၈၇ ခုနှစ်တွင် တောင်ကိုရီးယားနိုင်ငံ၊ ဆိုးလ်မြို့တော်ရှိ Shilla ဟိုတယ်တွင် ဤဟင်းကို ပထမဆုံးစတင်မိတ်ဆက်ပေးခဲ့သည်။

ယင်းနောက်ပိုင်း ကိုရီးယားရှိတရုတ်လူမျိုးများအကြား အဆိုပါဟင်းလျာ အလွန်ခေတ်စားလာခဲ့သည်။

သို့သော် ၁၉၈၉ ခုနှစ်တွင် ကိုရီးယား ဗုဒ္ဓဘာသာအဖွဲ့တစ်ခုဖြစ်သော JOGYE ORDER အဖွဲ့က ဤဟင်းလျာရောင်းချမှုကို အပြင်းအထန်ကန့်ကွက်ခဲ့သည်။

ဗုဒ္ဓနံရံပေါ် ခုန်ပျံကျော်လွှားဟူသောအမည်မှာ ဗုဒ္ဓဘာသာအား ထိခိုက်စေသည်ဟု ယူဆကာ ကန့်ကွက်ကြခြင်း ဖြစ်သည်။

ယင်းနောက်ပိုင်း တောင်ကိုရီးယားတွင် အခိုက်အတန့်အားဖြင့် ပျောက်ကွယ်သွားခဲ့သည်။

တောင်ကိုရီးယားသမ္မတ မွန်ဂျေးအင် တရုတ်နိုင်ငံသို့ အလည်အပတ်ခရီးရောက်ရှိသောအခါ အဆိုပါ ဟင်းလျာကို နိုင်ငံတော်ညစာစားပွဲတွင် တည်ခင်းဧည့်ခံခဲ့သည်။

(ဗုဒ္ဓနံရံပေါ် ခုန်ပျံကျော်ဟင်းလျာ)

ဗုဒ္ဓနံရံပေါ် ခုန်ပျံကျော်ဟင်းလျာကို ဖုကျန်း၏ ထွဋ်ခေါင်ဟင်းလျာအဖြစ် သတ်မှတ်ကြသည်။

ဗုဒ္ဓနံရံပေါ် ခုန်ပျံကျော်ဟင်းလျာတွင် ပါဝင်ပစ္စည်းသည် အခြားသော တရုတ်ဟင်းလျာများစွာနည်းတူ သင်္ကေတဝါဒနှင့် အဓိပ္ပာယ်များ ပြည့်လျှမ်းနေသည်။

ဗုဒ္ဓနံရံပေါ် ခုန်ပျံကျော်စွပ်ပြုတ်ကို ပါဝင်ပစ္စည်း ၁၈ မျိုး အသုံးပြုခြင်းမှာ ရဟန္တာ ၁၈ ပါး (十八羅漢. ) ကို ရည်ညွှန်းခြင်းဖြစ်သည်ဟု ဆိုသည်။

ပါဝင်ပစ္စည်း ၈ မျိုးမှာ စွပ်ပြုတ် အနံ့အရသာထူးကဲစေရန် ထည့်သွင်းခြင်းဖြစ်ပြီး အခြား ၁၀ မျိုးမှာ အစားအစာအနေဖြင့် ထည့်သွင်းခြင်း ဖြစ်သည်။

စွတ်ပြုတ်ဟင်းလျာတစ်ခွက်ရရန် ၃ ရက်အချိန်ယူကာ ပြင်ဆင်ရသည်။

(ပထမနေ့။ စွတ်ပြုတ်အဖြူထည် -白汤 ပြင်ဆင်ခြင်းနှင့် ပါဝင်ပစ္စည်းများ)

-ကြက်သား

-ဘဲသား

-ဝက်ခြေထောက်

-ဝက်ခေါက်

-ဝက်သား (အသား)

-ဝက်ပေါင်သား

-ကြက်ခြေထောက်

-ငါးကြော်

အထက်ပါအားလုံးကို မီးအေးအေးဖြင့် နူးကြေသွားသည်အထိ ပြုတ်ပါ။

ပါဝင်ပစ္စည်းများအားလုံး ကြေသွားစေရန်နှင့် မတူးကပ်စေရန် အဆက်မပြတ်မွှေပေးပါ။

စုစုပေါင်း ၁၀ နာရီဝန်းကျင်ခန့် ပြုတ်ပေးရန် လိုအပ်ပါသည်။ နောက်ဆုံးရလာသော အရည်ကို ပိတ်ပါးစတစ်ခုဖြင့် စစ်ယူပါ။ ဤတွင် စွပ်ပြုတ်အဖြူထည် (白汤) အဆင့် ရရှိမည် ဖြစ်၏။

(ဒုတိယမြောက်နေ့)

တိမ်ဖြူရောင် အဖြူထည်စွပ်ပြုတ်ထဲသို့ ရှောင်ရှင်းဝိုင် (Shaoxing wine) ထည့်ပါ။

ထိုအခါ ကြည်လင်သော စွပ်ပြုတ် (清汤) ရရှိလာမည်ဖြစ်သည်။ ကြည်လင်သောစွပ်ပြုတ်ကို အအေးခံထားပါ။

ယင်းနောက်အပေါ်မှ ဆီပြန်နေသော အရည်များကို ဇွန်းပြားဖြင့် သဲ့ယူခပ်ထုတ်ရမည် ဖြစ်ပါသည်။

ကျန်ရှိသော ဟင်းရည်ကို ရွှေစွပ်ပြုတ် (金汤) ရည်ဟု ခေါ်ကြသည်။

ရွှေစွပ်ပြုတ်သည် တွယ်ဆက်တစ်သျှူးများတွင် တွေ့ရသော ပရိုတိန်းဖြစ်သည့် ကိုလာဂျင် ကြွယ်ဝပြီး လျှာဖျားတွင် စေးကပ်စွဲငြိမှုကို ခံစားရမည် ဖြစ်သည်။

ယင်းနောက် စွပ်ပြုတ်ရည်ကို ငံပြာရည်၊ ပဲငံပြာရည်အနောက်တို့ဖြင့် အရသာဖြည့်စွက်ပါ။

ရွှေစွပ်ပြုတ် (金汤) သည် ဗုဒ္ဓနံရံပေါ်ခုန်ပျံကျော်ဟင်းလျာ၏ အရေးအကြီးဆုံး သော့ချက်ဖြစ်သည်။

တနည်းဆိုရလျှင် ရွှေစွပ်ပြုတ် (金汤) သည် ဟင်းလျာ၏ ဇာတ်ဆောင်မင်းသားဖြစ်ပြီး အခြားပါဝင်ပစ္စည်းများမှာ မည်မျှဈေးကြီးသည်ဖြစ်စေ ဇာတ်ပို့များသာ ဖြစ်သည်။

(တတိယမြောက်နေ့)

ကျန်ရှိနေသော (ဇာတ်ပို့ ) ပါဝင်ပစ္စည်း ၁၀ မျိုးကို ရွှေစွပ်ပြုတ် (金汤) ထဲ ထည့်ကာ ပြုတ်ပါ။

-ခရု

-ပင်လယ်မျှော့

-ခုံးကောင်

-မှို

-ငါးဆီဖောင်း

-ဝက်အကြော

-ငုံးဥ

အဆိုပါ ပါဝင်ပစ္စည်းများကို ပြင်ဆင်ထားကာ သီးခြားပြုတ်ထားပါ။ ယင်းနောက် ဝိုင်အိုးထဲသို့ တစ်လွှာစီ ထည့်ပါ။

ထို့နောက် ရွှေစွပ်ပြုတ် (金汤) ကို လောင်းထည့်လိုက်ပြီး အားလုံးရောကာ ထပ်ပြုတ်ပါ။

ဗုဒ္ဓနံရံပေါ် ခုန်ပျံကျော်ဟင်းလျာကို အများအားဖြင့် တရုတ်ဝိုင်အိုးလေးများထဲထည့်ကာ တည်ခင်းဧည့်ခံလေ့ ရှိကြသည်။

နှစ်ပေါင်းများစွာ ကုန်လွန်ဖြတ်သန်းခဲ့ပြီးနောက်ပိုင်း ဗုဒ္ဓနံရံပေါ်ခုန်ပျံကျော်ဟင်းလျာချက်နည်း မူကွဲများစွာ ရှိလာရာ ဒေသတစ်ခုနှင့်တစ်ခု၊ စားဖိုမှူးတစ်ဦးနှင့်တစ်ဦးကြား ကွဲပြားလာကြသည်။

ဆိုင်များတွင် ရောင်းချသည့် ချက်နည်းများမှာ အများအားဖြင့် ရိုးရှင်းလေ့ရှိကြသည်။

ခေတ်ကာလပြောင်းလာသည်နှင့်အမျှ ပါဝင်ပစ္စည်းမှာလည်း အမျိုးမျိုးကွဲပြားလာသည်။

ငါးမန်းတောင်၊ သမင်အကြောတို့အပြင် ဝံလက်သည်းများပင် ထည့်သွင်းချက်ပြုတ်လာကြသည်။

မလေးရှားတွင် တရုတ်နှစ်သစ်ကူးပွဲတော်ကျင်းပလိုသော အလုပ်များသော မိသားစုများအတွက် ဤဟင်းလျာကို သံဗူးဖြင့် မှာယူရရှိနိုင်သည်။

၂၀၀၅ ခုနှစ်အတွင်း South Audley Street ရှိ Kai Mayfair စားသောက်ဆိုင်ကာ ဗုဒ္ဓနံရံပေါ်ခုန်ပျံကျော် ဟင်းလျာကို တစ်ပွဲလျှင် ကန်ဒေါ်လာ ၁၄၂ ဒေါ်လာဖြင့် ရောင်းချခဲ့ရာ ကမ္ဘာ့ဈေးအကြီးဆုံး စွပ်ပြုတ်အဖြစ် စံချိန်တင်ခဲ့သည်။

ထိုဆိုင်မှ ရောင်းချသော ဟင်းလျာတွင် ငါးမန်းတောင်၊ ပင်လယ်မျှော့၊ ဂျပန် ပန်းမှို၊ ခုံးခြောက်အပြင် ဂျင်ဆင်း လည်း ပါဝင်သည်။

၁၉၇၀ မှသည် ၁၉၉၀ ပြည့်လွန်ကာလများအထိ ဗုဒ္ဓနံရံပေါ်ခုန်ပျံကျော်စွပ်ပြုတ်သည် တရုတ်နှစ်သစ်ကူး ပွဲတော်များအတွက် နာမည်ကျော်ဟင်းလျာတစ်ခုဖြစ်ခဲ့သည်။

သို့သော် မကြာသေးမီနှစ်များအတွင်းတွင် အဆိုပါစွပ်ပြုတ်၏နေရာတွင် steam boat ဟုခေါ်သော Hot Pot နှင့် poon choi (pen cai) တို့က အစားထိုးနေရာယူလာခဲ့သည်။

အိမ်ခြံမြေ ကိစ္စအဝဝနှင့် ပတ်သက်၍ ဥပဒေအကြံပေးပညာရှင်များနှင့် ဆွေးနွေးတိုင်ပင်လိုပါက iMyanmarHouse.com (အိုင်မြန်မာဟောက်စ်ဒေါ့ကွန်း) ၏ ဖုန်းနံပါတ်များဖြစ်သော 09-268022352 , 09-966901767  သို့ ဆက်သွယ်နိုင်ပါသည်။ အသေးစိတ်ကြည့်ရန် ဤနေရာကို နှိပ်ပါ။

ရောင်းရန်အိမ်ခြံမြေများကို သင်စိတ်တိုင်းကျ ရှာဖွေရန်အတွက် ဤနေရာကို နှိပ်ပါ။

ငှားရန်အိမ်ခြံမြေများကို သင်စိတ်တိုင်းကျ ရှာဖွေရန်အတွက် ဤနေရာကို နှိပ်ပါ။

(iMyanmarHouse.com Team မှ ရေးသား ဖော်ပြသည်။)

Credit: iMyanmarHouse.com

Ref: History of Buddha Jumps over the Wall. Most Extravagant Soup from Fujian China 佛跳牆 (johorkaki.blogspot.com, tasteatlas, South China Morning Post, wikipedia)

[Zawgyi]

ဗုဒၶနံရံေပၚ ခုန္ပ်ံေက်ာ္ (သို႔မဟုတ္) ကမၻာ့ေစ်းအၾကီးဆံုး ဟင္းခ်ဳိ

(တရုတ္အစိုးရ၏ ႏိုင္ငံေတာ္ဟင္းလ်ာ ဗုဒၶနံရံေပၚ ခုန္ပ်ံေက်ာ္၏ သမိုင္းေၾကာင္း ) (တရုတ္ႏိုင္ငံ၊ ဖူက်င္းျပည္နယ္၏ အခမ္းနားဆံုး စြပ္ျပဳတ္)

တရုတ္ျပည္တြင္ ဗုဒၶနံရံေပၚခုန္ပ်ံေက်ာ္ဟူေသာအမည္ရွိ ထူးဆန္းေသာ စြပ္ျပဳတ္တစ္မ်ဳိးရွိျပီး အဆိုပါစြပ္ျပဳတ္ သည္ ကမၻာ့ေစ်းအၾကီးဆံုးဟင္းခ်ဳိျဖစ္သည့္အျပင္ တရုတ္အစိုးရက ႏိုင္ငံေတာ္ဟင္းလ်ာအျဖစ္ တည္ခင္းဧည့္ခံ ဖူးေသာ ဟင္းလ်ာလည္း ျဖစ္သည္။

တရုတ္ဘာသာအရ ဖူေတာက္ခ်န္ဟုေခၚျပီး Buddha jumps over the wall ဟု အဓိပၸာယ္ရသည္။

(ဒ႑ာရီ)

ဒ႑ာရီအရဆိုလွ်င္ ဗုဒၶနံရံေပၚခုန္ပ်ံေက်ာ္ဟင္းခ်ဳိကို ခ်င္မင္းဆက္ေခတ္က ဖူက်န္းျပည္နယ္တြင္ ခရီးသြားေနေသာ စာေပသမားတစ္ဦးက စတင္တီထြင္ခဲ့သည္ဟု ဆုိသည္။

ဗုဒၶနံရံေပၚ ခုန္ပ်ံေက်ာ္ဟင္းလ်ာကို အေစာဆံုးစာေပအေထာက္အထားေတြ႔ရသည္မွာ စုန္႔မင္းဆက္ေခတ္ (၉၆၀ မွ ၁၂၇၉ ခုႏွစ္ၾကား) မွ စာအုပ္တစ္အုပ္တြင္ ျဖစ္သည္။

အဆိုပါပညာရွင္သည္ စားစရာမ်ားကို ဝိုင္ထည့္သည့္ ေျမအိုးအတြင္း သယ္ေဆာင္သြားျပီး စားခ်ိန္တြင္ ထင္းျဖင့္မီးေပးကာ စားေသာက္ခဲ့သည္။

တစ္ေန႔တြင္ ဖူက်န္းနယ္မွ စာေပသမားတစ္ဦးသည္ မိတ္ေဆြမ်ားႏွင့္အတူ ခရီးထြက္ခဲ့၏။

စာေပသမားက ဝိုင္ထည့္သည့္ ေျမအိုးထဲတြင္ လမ္းခရီးတစ္ေလွ်ာက္ ခ်က္ျပဳတ္ဖြယ္မ်ား ထည့္သြင္းယူေဆာင္လာခဲ့သည္။

လမ္းတြင္ အသားငါးရရွိလာတိုင္း ထိုအိုးကေလးကို မီးအပူေပးကာ ဟင္းခတ္အေမႊးအၾကိဳင္မ်ားျဖင့္ ခ်က္ျပဳတ္၏။

ဖူက်န္းျပည္နယ္၏ ျမိဳ႕ေတာ္ ဖူက်ဳိးသို႔ ေရာက္ေသာအခါတြင္ စာေပသမားက သူ၏အိုးကေလးျဖင့္ ဘုန္းေတာ္ၾကီးေက်ာင္းတစ္ခု အျပင္ဘက္တြင္ ခ်က္ျပဳတ္ေနခဲ့သည္။

သူ၏ စြပ္ျပဳတ္မွ အလြန္ေမႊးၾကိဳင္ေသာရနံ႔မ်ားသည္ ဘုန္းေတာ္ၾကီးေက်ာင္း၏ တံတုိင္းကိုေက်ာ္ကာ တရားထုိင္ေနေသာ ဘုန္းေတာ္ၾကီးမ်ားထံ ေရာက္သြား၏။

ဘုန္းေတာ္ၾကီးမ်ားမွာ အသားစားခြင့္မရွိေခ်။

သို႔ေသာ္ စြပ္ျပဳတ္နံ႔၏ ဆြဲေဆာင္မႈကို ဘုန္းေတာ္ၾကီးမ်ားအနက္ တစ္ပါးမွ မတြန္းလွန္ႏိုင္ေတာ့သျဖင့္ နံရံကို ခုန္ေက်ာ္ကာ စြပ္ျပဳတ္၏အရသာကို ျမည္းစမ္းၾကည့္ခဲ့သည္ဟု ဆုိသည္။

ထိုျဖစ္ရပ္ကို ျမင္ေတြ႔လိုက္ေသာ သူတုိ႔အုပ္စုမွ ကဗ်ာဆရာတစ္ဦးက အရသာရွိေသာ ဟင္းလ်ာကို ျမည္းစမ္းရန္ ဗုဒၶသည္ပင္ နံရံကို ေက်ာ္လာသည္ဟု ေျပာခဲ့ရာမွစတင္ကာ အဆိုပါစြပ္ျပဳတ္ကို ဗုဒၶနံရံေပၚခုန္ေက်ာ္လႊားဟု အမည္ေပးခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္ဟု ဆို၏။ ဟင္းလ်ာေပၚေပါက္လာပံု မူလဇာစ္ျမစ္ အတိအက်ဟုတ္၊ မဟုတ္ကိုမူ မသိႏိုင္ေခ်။ အဆိုပါဇာတ္လမ္းမွာ တင္စားထားျခင္းသက္သက္လည္း ျဖစ္ႏိုင္သည္။

ဟင္းလ်ာသည္ အရသာအလြန္ရွိေသာေၾကာင့္ သက္သတ္လြတ္သာဘုန္းေပးသည့္ ဘုန္းေတာ္ၾကီးမ်ားပင္ ေမႊးရနံ႔ကို မတြန္းလွန္ႏိုင္ေၾကာင္း သြယ္ဝိုက္တင္စားျခင္း ျဖစ္ႏိုင္၏။

(အျခားဒ႑ာရီတစ္ခု)

ဗုဒၶနံရံေပၚ ခုန္ပ်ံေက်ာ္စြပ္ျပဳတ္၏ အျခားဒ႑ာရီတစ္ခုမွာ ကြမ္းရွိဧကရာဇ္ (光绪帝)လက္ထက္ ၁၈၇၅ မွ ၁၉၀၈ ခုႏွစ္အၾကား၊ ဖူက်န္းမွ အရာရွိငယ္တစ္ဦး၏ ဇနီးႏွင့္ ဆက္ႏႊယ္ေနသည္။

ထိုအရာရွိက ဖူက်န္းနယ္စားၾကီး က်ိဳးလွ်ံ (Zhou Lian) အား သူ႔အိမ္သို႔ ညစာစားရန္ ဖိတ္ၾကားခဲ့သည္။ အရာရွိ၏ ဇနီးက အထူးစြပ္ျပဳတ္တစ္မ်ဳိး တည္ခင္းဧည့္ခံခဲ့ရာ ဖူက်န္းနယ္စားၾကီး အလြန္တရာ ခံတြင္းေတြ႔သြားခဲ့သည္။

နယ္စားၾကီးက ထိုစြပ္ျပဳတ္ခ်က္နည္းအား ေလ့လာသင္ယူကာ မိမိအား ခ်က္ျပဳတ္ဆက္သေစရန္ အမိန္႔ေပးခဲ့သည္။

စားေတာ္ကဲက စြပ္ျပဳတ္ခ်က္နည္းကို အနည္းငယ္ျပဳျပင္ကာ အသားေလွ်ာ့ထည့္ျပီး အရသာစံုေစမည့္ ပင္လယ္စာမ်ားကို ပိုမိုအသံုးျပဳခဲ့သည္။

အလြန္အရသာရွိသည့္ အဆိုပါစြပ္ျပဳတ္သည္ ခ်င္မင္းဆက္ နန္းတြင္းႏွင့္ မူးမတ္မ်ားအၾကား အလြန္နာမည္ၾကီး ခဲ့ျပီး ကဗ်ာစာဆိုမ်ားက ကဗ်ာမ်ားပင္ ေရးသားခဲ့ၾကသည္။

ထိုအခ်ိန္ထိ အဆိုပါနာမည္ၾကီးစြပ္ျပဳတ္တြင္ အမည္နာမ မရွိေသးေခ်။

ေနာက္ပိုင္းတြင္ ကဗ်ာတစ္ပုဒ္၌ စြပ္ျပဳတ္ရနံ႔မွာ လြန္စြာသင္းပ်ံ႕ေသာေၾကာင့္ ရဟန္းေတာ္တစ္ပါးကိုပင္လွ်င္ အရသာျမည္းစမ္းေစရန္ နံရံအားခုန္ေက်ာ္လာေစႏိုင္ေအာင္ ဖ်ားေယာင္းႏိုင္ေၾကာင္း ေရးသားခဲ့သည္။

ထိုအခ်ိန္မွစျပီး လူတို႔က အဆိုပါစြပ္ျပဳတ္ကို ဗုဒၶနံရံေပၚ ခုန္ပ်ံေက်ာ္လႊားဟု ေခၚခဲ့သည္ဟု ဆို၏။

ဗုဒၶနံရံေပၚ ခုန္ပံ်ေက်ာ္လႊား (佛跳牆) ဟူေသာအမည္အျပင္ “ေကာင္းခ်ီးမဂၤလာႏွင့္ အသက္ရွည္ျခင္း တလံုးတဝတည္းျပီးျပည့္စံုဟင္း” (福寿全) ဟူ၍လည္း ေခၚခဲ့ၾကသည္။

အဆိုပါ အမည္ ၂ ခုလံုးမွာ ဖုက်ဳိးဘက္တြင္ သံုးေသာစကားမ်ားျဖစ္ျပီး ေနာက္ဆံုးတြင္ကား ဗုဒၶနံရံေပၚ ခုန္ပံ်ေက်ာ္လႊား (佛跳牆) ဟူေသာအမည္သာ ေခၚၾကေတာ့သည္။

အျခားေသာ ဒ႑ာရီမ်ားစြာလည္းရွိေသးသည္။

မည္သို႔ရွိေစ ဗုဒၶနံရံေပၚ ခုန္ပံ်ေက်ာ္လႊားစြပ္ျပဳတ္၏ ဇာစ္ျမစ္မွာ အျခားဟင္းလ်ာမ်ားစြာနည္းတူ ဒ႑ာရီဆန္ဆန္ ရွိေနဆဲ ျဖစ္သည္။ ဒ႑ာရီအားလံုးမွာ ခ်င္မင္းဆက္ေခတ္တြင္သာ ျမစ္ဖ်ားခံထားရာ ႏွစ္ေပါင္း ၁၀၀ ဝန္းက်င္သာ သက္တမ္းရွိေသးေသာ ဟင္းလ်ာတစ္ခုျဖစ္သည္ဟု ဆိုရမည္။

(ေတာင္ကိုရီးယားမွ ကန္႔ကြက္မႈမ်ား)

ေတာင္ကိုရီးယားတြင္ ဤဟင္းလ်ာကို buldojang ဟုေခၚၾကသည္။

ထုိင္ဝမ္ရွိ တရုတ္စားေသာက္ဆိုင္ တစ္ခုျဖစ္ေသာ Palsun မွ တရုတ္လူမ်ဳိးစားဖိုမွဴး ဟိုးဒဲခ်ဴ (Hou Dezhu ) က ၁၉၈၇ ခုႏွစ္တြင္ ေတာင္ကိုရီးယားႏုိင္ငံ၊ ဆိုးလ္ျမိဳ႕ေတာ္ရွိ Shilla ဟိုတယ္တြင္ ဤဟင္းကို ပထမဆံုးစတင္မိတ္ဆက္ေပးခဲ့သည္။

ယင္းေနာက္ပိုင္း ကိုရီးယားရွိတရုတ္လူမ်ဳိးမ်ားအၾကား အဆိုပါဟင္းလ်ာ အလြန္ေခတ္စားလာခဲ့သည္။

သို႔ေသာ္ ၁၉၈၉ ခုႏွစ္တြင္ ကိုရီးယား ဗုဒၶဘာသာအဖြဲ႔တစ္ခုျဖစ္ေသာ JOGYE ORDER အဖြဲ႔က ဤဟင္းလ်ာေရာင္းခ်မႈကို အျပင္းအထန္ကန္႔ကြက္ခဲ့သည္။

ဗုဒၶနံရံေပၚ ခုန္ပ်ံေက်ာ္လႊားဟူေသာအမည္မွာ ဗုဒၶဘာသာအား ထိခိုက္ေစသည္ဟု ယူဆကာ ကန္႔ကြက္ၾကျခင္း ျဖစ္သည္။

ယင္းေနာက္ပိုင္း ေတာင္ကိုရီးယားတြင္ အခိုက္အတန္႔အားျဖင့္ ေပ်ာက္ကြယ္သြားခဲ့သည္။

ေတာင္ကိုရီးယားသမၼတ မြန္ေဂ်းအင္ တရုတ္ႏုိင္ငံသို႔ အလည္အပတ္ခရီးေရာက္ရွိေသာအခါ အဆိုပါ ဟင္းလ်ာကို ႏိုင္ငံေတာ္ညစာစားပြဲတြင္ တည္ခင္းဧည့္ခံခဲ့သည္။

(ဗုဒၶနံရံေပၚ ခုန္ပ်ံေက်ာ္ဟင္းလ်ာ)

ဗုဒၶနံရံေပၚ ခုန္ပ်ံေက်ာ္ဟင္းလ်ာကို ဖုက်န္း၏ ထြဋ္ေခါင္ဟင္းလ်ာအျဖစ္ သတ္မွတ္ၾကသည္။

ဗုဒၶနံရံေပၚ ခုန္ပ်ံေက်ာ္ဟင္းလ်ာတြင္ ပါဝင္ပစၥည္းသည္ အျခားေသာ တရုတ္ဟင္းလ်ာမ်ားစြာနည္းတူ သေကၤတဝါဒႏွင့္ အဓိပၸာယ္မ်ား ျပည့္လွ်မ္းေနသည္။

ဗုဒၶနံရံေပၚ ခုန္ပ်ံေက်ာ္စြပ္ျပဳတ္ကို ပါဝင္ပစၥည္း ၁၈ မ်ဳိး အသံုးျပဳျခင္းမွာ ရဟႏၱာ ၁၈ ပါး (十八羅漢. ) ကို ရည္ညႊန္းျခင္းျဖစ္သည္ဟု ဆိုသည္။

ပါဝင္ပစၥည္း ၈ မ်ဳိးမွာ စြပ္ျပဳတ္ အနံ႔အရသာထူးကဲေစရန္ ထည့္သြင္းျခင္းျဖစ္ျပီး အျခား ၁၀ မ်ဳိးမွာ အစားအစာအေနျဖင့္ ထည့္သြင္းျခင္း ျဖစ္သည္။

စြတ္ျပဳတ္ဟင္းလ်ာတစ္ခြက္ရရန္ ၃ ရက္အခ်ိန္ယူကာ ျပင္ဆင္ရသည္။

(ပထမေန႔။ စြတ္ျပဳတ္အျဖဴထည္ -白汤 ျပင္ဆင္ျခင္းႏွင့္ ပါဝင္ပစၥည္းမ်ား)

-ၾကက္သား

-ဘဲသား

-ဝက္ေျခေထာက္

-ဝက္ေခါက္

-ဝက္သား (အသား)

-ဝက္ေပါင္သား

-ၾကက္ေျခေထာက္

-ငါးေၾကာ္

အထက္ပါအားလံုးကို မီးေအးေအးျဖင့္ ႏူးေၾကသြားသည္အထိ ျပဳတ္ပါ။

ပါဝင္ပစၥည္းမ်ားအားလံုး ေၾကသြားေစရန္ႏွင့္ မတူးကပ္ေစရန္ အဆက္မျပတ္ေမႊေပးပါ။

စုစုေပါင္း ၁၀ နာရီဝန္းက်င္ခန္႔ ျပဳတ္ေပးရန္ လိုအပ္ပါသည္။ ေနာက္ဆံုးရလာေသာ အရည္ကို ပိတ္ပါးစတစ္ခုျဖင့္ စစ္ယူပါ။ ဤတြင္ စြပ္ျပဳတ္အျဖဴထည္ (白汤) အဆင့္ ရရွိမည္ ျဖစ္၏။

(ဒုတိယေျမာက္ေန႔)

တိမ္ျဖဴေရာင္ အျဖဴထည္စြပ္ျပဳတ္ထဲသုိ႔ ေရွာင္ရွင္းဝိုင္ (Shaoxing wine) ထည့္ပါ။

ထိုအခါ ၾကည္လင္ေသာ စြပ္ျပဳတ္ (清汤) ရရွိလာမည္ျဖစ္သည္။ ၾကည္လင္ေသာစြပ္ျပဳတ္ကို အေအးခံထားပါ။

ယင္းေနာက္အေပၚမွ ဆီျပန္ေနေသာ အရည္မ်ားကို ဇြန္းျပားျဖင့္ သဲ့ယူခပ္ထုတ္ရမည္ ျဖစ္ပါသည္။

က်န္ရွိေသာ ဟင္းရည္ကို ေရႊစြပ္ျပဳတ္ (金汤) ရည္ဟု ေခၚၾကသည္။

ေရႊစြပ္ျပဳတ္သည္ တြယ္ဆက္တစ္သွ်ဴးမ်ားတြင္ ေတြ႔ရေသာ ပရိုတိန္းျဖစ္သည့္ ကိုလာဂ်င္ ၾကြယ္ဝျပီး လွ်ာဖ်ားတြင္ ေစးကပ္စြဲျငိမႈကို ခံစားရမည္ ျဖစ္သည္။

ယင္းေနာက္ စြပ္ျပဳတ္ရည္ကို ငံျပာရည္၊ ပဲငံျပာရည္အေနာက္တုိ႔ျဖင့္ အရသာျဖည့္စြက္ပါ။

ေရႊစြပ္ျပဳတ္ (金汤) သည္ ဗုဒၶနံရံေပၚခုန္ပ်ံေက်ာ္ဟင္းလ်ာ၏ အေရးအၾကီးဆံုး ေသာ့ခ်က္ျဖစ္သည္။

တနည္းဆိုရလွ်င္ ေရႊစြပ္ျပဳတ္ (金汤) သည္ ဟင္းလ်ာ၏ ဇာတ္ေဆာင္မင္းသားျဖစ္ျပီး အျခားပါဝင္ပစၥည္းမ်ားမွာ မည္မွ်ေစ်းၾကီးသည္ျဖစ္ေစ ဇာတ္ပို႔မ်ားသာ ျဖစ္သည္။

(တတိယေျမာက္ေန႔)

က်န္ရွိေနေသာ (ဇာတ္ပို႔ ) ပါဝင္ပစၥည္း ၁၀ မ်ဳိးကို ေရႊစြပ္ျပဳတ္ (金汤) ထဲ ထည့္ကာ ျပဳတ္ပါ။

-ခရု

-ပင္လယ္ေမွ်ာ့

-ခံုးေကာင္

-မႈိ

-ငါးဆီေဖာင္း

-ဝက္အေၾကာ

-ငံုးဥ

အဆိုပါ ပါဝင္ပစၥည္းမ်ားကို ျပင္ဆင္ထားကာ သီးျခားျပဳတ္ထားပါ။ ယင္းေနာက္ ဝိုင္အိုးထဲသို႔ တစ္လႊာစီ ထည့္ပါ။

ထို႔ေနာက္ ေရႊစြပ္ျပဳတ္ (金汤) ကို ေလာင္းထည့္လိုက္ျပီး အားလံုးေရာကာ ထပ္ျပဳတ္ပါ။

ဗုဒၶနံရံေပၚ ခုန္ပ်ံေက်ာ္ဟင္းလ်ာကို အမ်ားအားျဖင့္ တရုတ္ဝိုင္အိုးေလးမ်ားထဲထည့္ကာ တည္ခင္းဧည့္ခံေလ့ ရွိၾကသည္။

ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ ကုန္လြန္ျဖတ္သန္းခဲ့ျပီးေနာက္ပိုင္း ဗုဒၶနံရံေပၚခုန္ပ်ံေက်ာ္ဟင္းလ်ာခ်က္နည္း မူကြဲမ်ားစြာ ရွိလာရာ ေဒသတစ္ခုႏွင့္တစ္ခု၊ စားဖုိမွဴးတစ္ဦးႏွင့္တစ္ဦးၾကား ကြဲျပားလာၾကသည္။

ဆိုင္မ်ားတြင္ ေရာင္းခ်သည့္ ခ်က္နည္းမ်ားမွာ အမ်ားအားျဖင့္ ရိုးရွင္းေလ့ရွိၾကသည္။

ေခတ္ကာလေျပာင္းလာသည္ႏွင့္အမွ် ပါဝင္ပစၥည္းမွာလည္း အမ်ဳိးမ်ဳိးကြဲျပားလာသည္။

ငါးမန္းေတာင္၊ သမင္အေၾကာတို႔အျပင္ ဝံလက္သည္းမ်ားပင္ ထည့္သြင္းခ်က္ျပဳတ္လာၾကသည္။

မေလးရွားတြင္ တရုတ္ႏွစ္သစ္ကူးပြဲေတာ္က်င္းပလိုေသာ အလုပ္မ်ားေသာ မိသားစုမ်ားအတြက္ ဤဟင္းလ်ာကို သံဗူးျဖင့္ မွာယူရရွိႏိုင္သည္။

၂၀၀၅ ခုႏွစ္အတြင္း South Audley Street ရွိ Kai Mayfair စားေသာက္ဆိုင္ကာ ဗုဒၶနံရံေပၚခုန္ပ်ံေက်ာ္ ဟင္းလ်ာကို တစ္ပြဲလွ်င္ ကန္ေဒၚလာ ၁၄၂ ေဒၚလာျဖင့္ ေရာင္းခ်ခဲ့ရာ ကမၻာ့ေစ်းအၾကီးဆံုး စြပ္ျပဳတ္အျဖစ္ စံခ်ိန္တင္ခဲ့သည္။

ထိုဆိုင္မွ ေရာင္းခ်ေသာ ဟင္းလ်ာတြင္ ငါးမန္းေတာင္၊ ပင္လယ္ေမွ်ာ့၊ ဂ်ပန္ ပန္းမႈိ၊ ခံုးေျခာက္အျပင္ ဂ်င္ဆင္း လည္း ပါဝင္သည္။

၁၉၇၀ မွသည္ ၁၉၉၀ ျပည့္လြန္ကာလမ်ားအထိ ဗုဒၶနံရံေပၚခုန္ပ်ံေက်ာ္စြပ္ျပဳတ္သည္ တရုတ္ႏွစ္သစ္ကူး ပြဲေတာ္မ်ားအတြက္ နာမည္ေက်ာ္ဟင္းလ်ာတစ္ခုျဖစ္ခဲ့သည္။

သို႔ေသာ္ မၾကာေသးမီႏွစ္မ်ားအတြင္းတြင္ အဆိုပါစြပ္ျပဳတ္၏ေနရာတြင္ steam boat ဟုေခၚေသာ Hot Pot ႏွင့္ poon choi (pen cai) တို႔က အစားထိုးေနရာယူလာခဲ့သည္။

အိမ္ၿခံေျမ ကိစၥအဝဝႏွင့္ ပတ္သက္၍ ဥပေဒအႀကံေပးပညာရွင္မ်ားႏွင့္ ေဆြးေႏြးတိုင္ပင္လိုပါက iMyanmarHouse.com (အိုင္ျမန္မာေဟာက္စ္ေဒါ့ကြန္း) ၏ ဖုန္းနံပါတ္မ်ားျဖစ္ေသာ 09-268022352 , 09-966901767  သို႔ ဆက္သြယ္ႏိုင္ပါသည္။ အေသးစိတ္ၾကည့္ရန္ ဤေနရာကို ႏွိပ္ပါ။

ေရာင္းရန္အိမ္ၿခံေျမမ်ားကို သင္စိတ္တိုင္းက် ရွာေဖြရန္အတြက္ ဤေနရာကို ႏွိပ္ပါ။

ငွားရန္အိမ္ၿခံေျမမ်ားကို သင္စိတ္တိုင္းက် ရွာေဖြရန္အတြက္ ဤေနရာကို ႏွိပ္ပါ။

(iMyanmarHouse.com Team မွ ေရးသား ေဖာ္ျပသည္။)

Credit: iMyanmarHouse.com

Ref: History of Buddha Jumps over the Wall. Most Extravagant Soup from Fujian China 佛跳牆 (johorkaki.blogspot.com, tasteatlas, South China Morning Post, wikipedia)